Przewodnik dla kierowców na Litwę

Przygotowania do wyjazdu samochodem na Litwę

Litwa to kraj bliski Polsce pod wieloma względami, zarówno geograficznie, jak też kulturowo i historycznie. Mocne związki z naszym wschodnim sąsiadem nie wykluczają jednak pewnych różnic pomiędzy obydwoma krajami, które mogą mieć szczególne znaczenie dla osób podróżujących tam własnymi środkami transportu. Przed wyjazdem samochodem za granicę trzeba więc zawsze koniecznie pamiętać o tym, żeby zapoznać się z panującymi w miejscu naszego pobytu przepisami, zwyczajami kierowców i innymi czynnikami, które mogą wpływać na bezpieczeństwo podróży.

Dlaczego warto rozważyć dodatkowe ubezpieczenie komunikacyjne na wyjazd na Litwę?

Kluczową kwestią dotyczącą wyjazdu samochodem za granicę jest oczywiście ubezpieczenie i mamy na myśli nie tylko obowiązkowe OC. Podstawowa ochrona w zakresie odpowiedzialności cywilnej zapewnia co prawda pokrycie szkód wyrządzonych przez kierowcę innym osobom, ale nie pomoże mu w razie problemów z jego samochodem, które w obcym kraju mogą okazać się znacznie bardziej kłopotliwe niż w Polsce. Właśnie dlatego przed wyjazdem warto rozważyć zakup:

• ubezpieczenia AC, które pokryje koszty naprawy Twojego samochodu np. po wypadku lub kolizji,
• ubezpieczenia assistance, które zapewni kierowcy m.in. wsparcie techniczne, logistyczne czy prawne,
• ubezpieczenia NNW, z którego będzie można otrzymać odszkodowanie za uszczerbek na zdrowiu w wyniku wypadku.

Rodzaje i zakres ubezpieczeń komunikacyjnych na Litwę

Na kierowców czyhają na drogach różnego rodzaju zagrożenia – począwszy od awarii, przez kolizje z innymi pojazdami, zwierzętami czy obiektami, aż po groźne wypadki. Nie wszystko da się zawsze przewidzieć, za to na niemal każdą okoliczność można się wcześniej przygotować, wybierając odpowiednie ubezpieczenie samochodu. O czym powinni pamiętać kierowcy, którzy wybierają się na Litwę?

OC a Zielona Karta

W tym przypadku nie ma zmiłuj – ubezpieczenie OC jest obowiązkowe dla kierowców w Polsce, na Litwie i w każdym innym kraju, a jego brak może wiązać się z bardzo poważnymi konsekwencjami, na czele z koniecznością pokrycia ogromnych kosztów w razie spowodowania wypadku. Posiadając ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej, nie musimy się tymi wydatkami martwić, ponieważ pokryje je za nas ubezpieczyciel, wypłacając poszkodowanym odszkodowanie zarówno za szkody materialne, jak i osobowe.

A czy na Litwie potrzebujemy jakiegoś dowodu posiadania ubezpieczenia OC? Otóż tak – litewskie służby nie mają wglądu do polskich baz danych, dlatego choć w Polsce polisy nie trzeba wozić ze sobą, za granicą trzeba mieć potwierdzenie jej zawarcia. Nie musisz natomiast posiadać Zielonej Karty, bo na Litwie honorowane są zwykłe polisy wydane przez polskich ubezpieczycieli.

Autocasco

Autocasco to ochrona dobrowolna, ale bardzo przydatna, bo w przeciwieństwie do OC chroni finansowo nie poszkodowanych z winy kierowcy, lecz jego samego. W praktyce ubezpieczenie AC pomoże Ci więc, jeśli np.:

• spowodujesz wypadek lub kolizję, w wyniku których zostanie uszkodzony Twój samochód,
• szkodę w Twoim samochodzie wyrządzi nieznany sprawca,
• zderzysz się z dzikim zwierzęciem lub innym obiektem drogowym,
• Twoje auto ucierpi na skutek zdarzeń naturalnych (np. gradu, wiatru),
• Twój pojazd zostanie skradziony.

Assistance i assistance krótkoterminowe

W przypadku ubezpieczenia assistance mówimy tak naprawdę o szeregu różnego rodzaju świadczeń, które będą przysługiwać kierowcy w razie zdarzenia ubezpieczonego (wypadek, awaria, kradzież). Ich rodzaj i zakres będzie się różnił w zależności od wybranego ubezpieczyciela i oferowanego przez niego pakietu, ale zwykle ubezpieczeni mogą liczyć m.in. na:

• naprawę auta na miejscu zdarzenia,
• holowanie samochodu do warsztatu,
• wynajem pojazdu zastępczego,
• pomoc serwisową (np. wymiana koła, dostarczenie paliwa),
• nocleg w hotelu na czas naprawy auta,
• opiekę nad dziećmi w razie hospitalizacji opiekuna,
• pomoc tłumacza i prawnika,
• dostęp do całodobowej infolinii.

Pamiętaj, żeby przed zakupem assistance dokładnie sprawdzić jego zakres. Pomoc ubezpieczyciela może być ograniczona nie tylko do wybranych usług, ale również przez limity, np. liczbę dni wynajmu samochodu zastępczego czy maksymalną odległość, na jaką zostanie odholowane auto. W przypadku wyjazdu za granicę warto zadbać o to, żeby ochrona miała jak najszerszy zakres. Jeśli natomiast planujesz tylko 1-2 dłuższe podróże w ciągu roku, rozważ zakup tańszego assistance krótkoterminowego (na maksymalnie 30 dni) lub pakietu moto assistance w ramach ubezpieczenia turystycznego.

NNW komunikacyjne

Zdarzenie drogowe może mieć konsekwencje nie tylko materialne w wyniku uszkodzeń samochodu, ale także osobowe w postaci uszczerbków na zdrowiu kierowcy lub pasażerów. NNW komunikacyjne zapewnia wsparcie właśnie na taką okoliczność, rekompensując poszkodowanym ich krzywdy odpowiednim wsparciem finansowym.

Ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie w ramach NNW za trwałe uszczerbki na zdrowiu powstałe w wyniku nieszczęśliwych wypadków. Kwota może obejmować zarówno koszty leczenia i rehabilitacji, jak i zadośćuczynienie za doznany ból i cierpienie, czy rekompensatę za zarobek utracony w wyniku niezdolności do pracy. Wysokość odszkodowania będzie zależeć m.in. od rodzaju doznanego uszczerbku i wybranej sumy ubezpieczenia.

Koszt ubezpieczeń komunikacyjnych na Litwę

Cena ubezpieczenia samochodu będzie w przypadku każdego kierowcy inna. Ubezpieczyciele wyceniają polisy indywidualnie, biorąc pod uwagę m.in.:

• cechy właściciela pojazdu (np. wiek, doświadczenie na drodze, miejsce zamieszkania, stan cywilny),
• parametry pojazdu (np. marka i model, pojemność silnika, przebieg),
• historię ubezpieczenia kierowcy (np. liczbę zgłoszonych szkód lub długość okresu bezszkodowej jazdy).

Dla zobrazowania przykładowych kosztów ubezpieczenia komunikacyjnego, sprawdźmy, ile może zapłacić za polisę 42-letni mieszkaniec Białegostoku, który jeździ 9-letnim Volkswagenem Passatem (benzyna, 1395 cm³), ma prawo jazdy od 2005 roku i nigdy nie spowodował żadnej szkody. Nasz kierowca jest żonaty i ma 12-letniego syna. W tabeli uwzględniliśmy najtańsze polisy obejmujące ochronę OC z dodatkami w Polsce i Europie zaoferowane mu przez wybrane firmy.

Gdzie kupić ubezpieczenie komunikacyjne na Litwę

Ubezpieczenie samochodu na podróż na Litwę kupisz bez problemu w każdym towarzystwie (m.in. Allianz, ERGO Hestia, Generali, LINK4, mtu24.pl, UNIQA, Warta). Możesz to zrobić np.:

• online za pomocą porównywarki ubezpieczeń lub kalkulatorów na stronach ubezpieczycieli,
• telefonicznie w agencji ubezpieczeń lub w wybranej firmie,
• osobiście u agenta ubezpieczeniowego lub w placówce danego towarzystwa.

Wymagane dokumenty na wyjazd samochodem na Litwę

Kierowcy wybierający się na Litwę muszą wyposażyć się w standardowy zestaw dokumentów. Zaliczają się do nich:

• dowód osobisty lub paszport,
• prawo jazdy,
• dowód rejestracyjny,
• polisa ubezpieczenia OC.

Na Litwie nie jest z kolei wymagane upoważnienie do prowadzenia pojazdu, którego nie jesteś właścicielem, co może mieć znaczenie np. dla posiadaczy samochodów leasingowanych. Nie musisz także wyrabiać Zielonej Karty.

Szkody komunikacyjne podczas wyjazdu na Litwę

Wszyscy woleliby tego uniknąć, ale niestety każdemu kierowcy może przydarzyć się stłuczka, wypadek lub awaria. Żeby uniknąć dodatkowego stresu w takiej sytuacji, dobrze jest wcześniej zapoznać się z regułami postępowania po szkodzie, aby w razie potrzeby wiedzieć, jak się zachować i przyspieszyć tym samym otrzymanie pomocy lub proces wypłaty odszkodowania.

Dokumenty do zgłoszenia szkody

Przy zgłaszaniu szkody komunikacyjnej niezbędne jest dostarczenie ubezpieczycielowi wszystkich informacji i dokumentów, które będą mu potrzebne do przyjęcia i rozpatrzenia Twojej sprawy. Mogą się one nieco różnić w zależności od rodzaju zdarzenia i ubezpieczenia, z jakiego jest ono zgłaszane, ale zazwyczaj są to m.in.:

• numer polisy (Twojej lub sprawcy),
• dane osobowe uczestników zdarzenia,
• informacje o pojazdach uczestniczących w zdarzeniu,
• dane kontaktowe,
• wspólne oświadczenie o zdarzeniu,
• protokół policyjny (jeśli został spisany),
• opis zdarzenia i uszkodzeń,
• relacje świadków,
• zdjęcia uszkodzeń i dokumentacja fotograficzna z miejsca zdarzenia,
• dokumentacja medyczna,
• rachunki i faktury za dokonane naprawy.

Pomoc ubezpieczyciela na miejscu

O ile ubezpieczenie OC zapewni Ci tylko wsparcie finansowe w ramach odpowiedzialności za spowodowane przez Ciebie szkody, o tyle dzięki dodatkowym polisom autocasco, a zwłaszcza assistance, możesz liczyć na znacznie więcej usług – także na miejscu zdarzenia. Z obydwu polis może Ci przysługiwać usługa holowania pojazdu do warsztatu (na warunkach określonych w OWU), a z assistance także m.in.:

• próba naprawy na miejscu zdarzenia,
• wymiana koła,
• dostarczenie paliwa,
• uruchomienie pojazdu po awarii akumulatora,
• otwarcie pojazdu w razie zatrzaśnięcia kluczyków,
• wsparcie tłumacza lub doradztwo prawne,
• wynajem pojazdu zastępczego,
• parking i hotel na czas naprawy.

Jak uzyskać tego rodzaju pomoc? Jeśli masz wykupione assistance o odpowiednim zakresie, wystarczy, że niezwłocznie po zdarzeniu skontaktujesz się z Centrum Alarmowym (pomoc dostępna 24/7, numer będzie podany na polisie), podasz numer polisy i opiszesz okoliczności zdarzenia, a resztą zajmie się już ubezpieczyciel.

Proces zgłaszania i likwidacji szkody

W szybkiej likwidacji szkody i wypłacie odszkodowania decydujące znaczenie ma Twoje postępowanie po szkodzie. W Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU) znajdziesz wszystkie informacje na temat tego, co i kiedy powinieneś zrobić po zdarzeniu. Zwłaszcza terminy są tu istotne, bo:

• w przypadku ubezpieczeń dobrowolnych niezgłoszenie szkody w określonym przez ubezpieczyciela czasie może skutkować utratą prawa do odszkodowania,
• w przypadku ubezpieczenia obowiązkowego im dłuższa zwłoka, tym trudniej będzie o ustalenie okoliczności zdarzenia i wypłatę odszkodowania w oczekiwanej wysokości.

W Twoim interesie leży zatem jak najszybsze zgłoszenie szkody, co możesz zwykle zrobić na kilka sposobów. Dziś najbardziej powszechną metodą jest zgłoszenie szkody online na stronie internetowej ubezpieczyciela. Polega to na uzupełnieniu prostego formularza, do którego trzeba będzie załączyć wymagane dokumenty (można je także przesłać później), co zajmie najwyżej kilkanaście minut. Poza tym w zależności od towarzystwa szkodę będzie można zgłosić także telefonicznie, mailowo, pocztą tradycyjną lub osobiście.

Gdy poprawnie zgłosisz szkodę, ubezpieczyciel skontaktuje się z Tobą, informując o dalszych krokach lub postępach w sprawie (można je także śledzić online). Wypłata odszkodowania nastąpi:

• z ubezpieczenia OC – w ciągu 30 dni (termin może się wydłużyć nie więcej niż do 90 dni, jeśli wyjaśnienia będą wymagały dodatkowe okoliczności),
• z ubezpieczeń dodatkowych – zazwyczaj też w ciągu 30 dni, ale w tym przypadku ubezpieczyciele mają większą swobodę w zakresie kształtowania terminu (informacji na ten temat trzeba szukać w OWU).

Oczywiście zawsze będzie Ci przysługiwać prawo do odwołania się od decyzji ubezpieczyciela, jeśli nie będziesz się z nią zgadzać (np. uznając, że odszkodowanie zostało zaniżone). Pamiętaj jednak, że wiele w tej kwestii zależy również od Ciebie, dotrzymywania terminów i prawidłowego postępowania po szkodzie.

Przepisy drogowe i ich wpływ na ubezpieczenie

Chociaż może się wydawać, że Polska i Litwa są do siebie pod wieloma względami podobne, obydwa kraje dzielą pewne różnice, o których warto pamiętać w celu uniknięcia potencjalnych kłopotów za granicą. Podstawowym przykładem może być różnica czasu (na Litwie jest o godzinę później), a jeszcze więcej różnic dotyczy przepisów drogowych. Te mają znaczenie o tyle, że pomyłki mogą skończyć się nie tylko kosztownymi mandatami, ale nawet problemami z ubezpieczycielem, który może uznać, że łamiąc przepisy, kierowca dopuścił się rażącego niedbalstwa i przyczynił do powstania szkody.

Limity prędkości i mandaty

Ograniczenia w zakresie dopuszczalnej prędkości na Litwie są bardziej rozbudowane niż w Polsce. Poniżej przedstawiamy limity obowiązujące kierujących samochodami osobowymi i motocyklami.

Jak widać, przepisy dotyczące dopuszczalnej prędkości na Litwie są dość skomplikowane i uzależnione nie tylko od rodzaju drogi, ale też miesiąca w roku czy doświadczenia danego kierowcy. Zdecydowanie warto ich jednak przestrzegać, bo litewska policja jest mocno wyczulona na łamanie przepisów w tym zakresie, a nakładane przez nią mandaty bardzo wysokie.

Za przekroczenie prędkości na Litwie zapłacisz:

• od 12 do 30 euro, jeśli przekroczysz dozwoloną prędkość o 10-20 km/h,
• od 30 do 90 euro, jeśli przekroczysz dozwoloną prędkość o 20-30 km/h,
• od 120 do 170 euro, jeśli przekroczysz dozwoloną prędkość o 30-40 km/h,
• od 170 do 230 euro, jeśli przekroczysz dozwoloną prędkość o 40-50 km/h,
• od 450 do 550 euro, jeśli przekroczysz dozwoloną prędkość o ponad 50 km/h.

Do tego przy najwyższym przekroczeniu prędkości kierowca straci również prawo jazdy na okres od 1 miesiąca do pół roku, a kierowcy niedoświadczeni nawet na półtora roku. Kara za jazdę bez uprawnień to natomiast aż 750 euro.

Przepisy dotyczące alkoholu

A co mówią litewskie przepisy drogowe na temat jazdy po alkoholu? Co ciekawe, w tym zakresie są one bardziej liberalne niż w Polsce, ponieważ dopuszczalne stężenie alkoholu we krwi kierowcy na Litwie to 0,4 promila. Ale uwaga – dotyczy to tylko kierowców doświadczonych, czyli posiadających prawo jazdy dłużej niż 2 lata! W przypadku kierowców początkujących, zawodowych oraz kierujących motorowerami, motorami, trójkołowcami i czterokołowcami, dopuszczalny limit wynosi 0,0 promila.

Obowiązkowe wyposażenie samochodu

Na Litwie kierowcy muszą mieć w samochodzie obowiązkowo:

• gaśnicę,
• trójkąt ostrzegawczy,
• zestaw pierwszej pomocy,
• kamizelkę odblaskową lub światło odblaskowe.

Czy za brak któregoś z tych elementów można dostać mandat? Teoretycznie nie, bo na podstawie Konwencji wiedeńskiej kierowcy z zagranicy powinni mieć w samochodzie tylko to, co jest wymagane w kraju rejestracji ich pojazdu. W praktyce jednak ze stosowaniem tego przepisu bywa różnie, więc na wszelki wypadek warto zaopatrzyć się w wymagane wyposażenie.

Telefony alarmowe

Najważniejsze ryzyka związane z jazdą po Litwie

Różnice w przepisach, nie zawsze najlepszy stan dróg, kiepskie warunki atmosferyczne, a wreszcie zachowania miejscowych kierowców – to wszystko potencjalne pułapki, jakie mogą Cię czekać podczas jazdy samochodem na Litwie. Na co musisz tam uważać, aby nie narażać siebie, pasażerów i innych uczestników ruchu na niebezpieczeństwo?

Stan dróg i infrastruktury

Jak informuje Ministerstwo Spraw Zagranicznych, sieć drogowa na Litwie jest dobrze rozwinięta, ale niektóre z dróg wymagają modernizacji. Stolicę i większe miasta łączą drogi magistralne oznaczone literą A, ale tylko odcinek A1 (Kowno-Kłajpeda), całe A2 (Wilno-Poniewież) i fragment A5 spełniają kryteria pozwalające uznać je za autostrady. Większość pozostałych dróg jest jednojezdniowa, posiada kolizyjne skrzyżowania i progi zwalniające.

Sposób jazdy miejscowych kierowców

Po litewskich kierowcach nie trzeba się co prawda spodziewać nieprzewidywalności rodem z krajów południowej Europy, ale mogą zdarzyć się wyjątki. Choć natężenie ruchu jest mniejsze niż w Polsce, a kultura i bezpieczeństwo jazdy zbliżone, MSZ zwraca uwagę, że Litwini bywają niedbali za kierownicą, co objawia się m.in.:

• niebezpiecznym sposobem włączania się do ruchu z dróg podporządkowanych,
• nierespektowaniem linii ciągłych,
• nieużywaniem kierunkowskazów,
• gwałtownymi zmianami pasa ruchu lub zawracaniem.

Warto mieć się zatem na baczności i uważać zarówno na innych kierowców, jak i niewielkie, ale czasami problematyczne różnice w ruchu drogowym między Polską i Litwą.

Warunki atmosferyczne i ich wpływ na jazdę

O tym, że pogoda i warunki atmosferyczne mogą w znaczący sposób wpływać na jazdę samochodem po Litwie, najlepiej świadczy to, że przez 5 zimowych miesięcy w roku (od listopada do końca marca) występują tam:

• obowiązek używania opon zimowych,
• zimowe ograniczenia prędkości na autostradach i drogach ekspresowych.

Jest to oczywiście związane z panującym na Litwie klimatem, w którym występują mroźne zimy często przynoszące duże opady śniegu, zamiecie śnieżne i zawieje. Jazda w takich warunkach jest utrudniona ze względu na ograniczoną widoczność i pokrywającą drogi warstwę ubitego lub sypkiego śniegu, a także tworzące się później koleiny i gołoledź. Podróżując na Litwę samochodem w okresie zimowym, trzeba koniecznie wziąć to pod uwagę i dostosować prędkość do panujących na drogach warunków.

Przeczytaj też: Litwa – przewodnik dla turystów

FAQ – najczęściej zadawane pytania o wyjazd samochodem na Litwę