Odpis, wyciąg albo zaświadczenie z księgi wieczystej – jak i gdzie uzyskać?
Pozyskanie informacji o nieruchomości zawartych w księdze wieczystej może być konieczne w różnych przypadkach. Wgląd w elektroniczne księgi znacznie ułatwia załatwienie sprawy. Dowiedz się, jak go uzyskać, ile kosztuje odpis, wyciąg czy zaświadczenie z księgi wieczystej, a także kiedy się przydaje!
Z tego artykułu dowiesz się:
Zastanawiasz się, jak uzyskać odpis, wyciąg lub zaświadczenie z księgi wieczystej? Czy trzeba udać się do notariusza, czy można wygenerować dokument samodzielnie przez internet lub zdalnie na podstawie listownego wniosku do sądu rejonowego? Sprawdź, jakie informacje są Ci do tego potrzebne!
Księga wieczysta – co to?
Zastanawiałeś się kiedyś, czym są i do czego służą księgi wieczyste? Księga wieczysta to publiczny rejestr nieruchomości, który obrazuje stan prawny danej parceli, dla której prowadzony jest zapis istotnych zmian (np. własności) od jej zarania aż do chwili obecnej. Księga wieczysta pozwala jednoznacznie ustalić, jakie prawa i komu przysługują w związku z konkretną działką czy danym zabudowaniem.
Instytucja ksiąg wieczystych występuje we wszystkich krajach europejskich, choć systemy prawne w poszczególnych państwach różnie je traktują.
Księgi wieczyste mają:
- nieruchomości:
- mieszkania,
- domy,
- działki budowlane,
- grunty,
- spółdzielcze prawa własnościowe do mieszkania.
Księgi wieczyste w polskim prawie
Ogólne zasady działania ksiąg wieczystych w Polsce reguluje Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, natomiast szczegółowe kwestie precyzuje Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 15 lutego 2016 r. w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie teleinformatycznym. Obecne brzmienie przepisów ustawy to zasadniczo kontynuacja przedtem obowiązujących regulacji w tym względzie.
Księgi wieczyste pojawiły się u schyłku średniowiecza i prowadziły je sądy ziemskie – w XVII w. tę funkcję przejęły od nich sądy grodzkie. W okresie zaborów narzucono nowe formy rejestracji ziemskich stosunków własnościowych. Na terenie Królestwa Kongresowego działało Prawo hipoteczne Królestwa Polskiego, w Galicji – księgi gruntowe, a w zaborze pruskim – księgi wieczyste. Według aktualnego prawa niektóre rejestry zaborcze mogą one być uznane za tzw. księgi dawne, które nie tracą mocy prawnej aż po dziś dzień.
Jakie są zasady dotyczące ksiąg wieczystych?
Księgi wieczyste działają i prowadzone są na określonych zasadach. Poniżej zamieszczamy najważniejsze reguły, którymi się rządzą i które wprost wynikają z przepisów prawa.
- jawność formalna – z treścią księgi wieczystej może zapoznać się każdy, kto wyrazi taką chęć; wgląd w akta wieczyste odbywa się stacjonarnie (w obecności pracownika sądu) lub elektronicznie,
Zasada ta nie dotyczy akt, które przeglądać może tylko osoba, która ma w tym interes prawny lub notariusz. Reguła nie obejmuje także wszystkich załączników i pism do wniosków, które stanowiły podstawę dokonania zmian w akcie.
- domniemanie zgodności ze stanem prawnym – polega na przyjęciu za pewnik tego, że treść księgi jest w pełni zgodna ze stanem faktycznym,
Niezgodność księgi wieczystej musi zostać udowodniona i usunięta na podstawie postępowania cywilnego, wedle zasady: “prawa wpisane istnieją, a wykreślone nie istnieją”.
- rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych – w przypadku niezgodności treści księgi ze stanem faktycznym, zawartość akt wieczystych rozpatruje się na korzyść nabywcy praw do nieruchomości.
Ta reguła stanowi wyjątek od zasady, że nikt nie może udzielić więcej praw, niż sam ma. Oznacz to, że kupujący nieruchomość od osoby wpisanej w księdze wieczystej jako właściciel staje się jej nowym właścicielem, nawet jeśli osoba ta w rzeczywistości właścicielem nigdy nie była.
- pierwszeństwo praw wpisanych – ograniczone prawa rzeczowe wpisane do księgi mają pierwszeństwo przed takimi prawami, które nie znalazły się w jej zawartości.
Z czego składa się księga wieczysta?
Księga wieczysta zawiera w sobie różne informacje. Dzielą się według części, w których są szeregowane. Zarówno papierowa, jak i elektroniczna wersja księgi słada się z 4 działów (tak naprawdę z 5, gdyż 1. dzieli się na 2 działy składowe).
Działy księgi wieczystej:
- dział I – oznaczenie nieruchomości oraz wpisy praw związanych z jej własnością:
- dział I-O: “Oznaczenie nieruchomości” – dane pochodzące z ewidencji gruntów, pozwalające na dokładne oznaczenie nieruchomości,
- dział I-Sp: “Spis praw związanych z własnością” – ewentualne prawa związane z prawem własności wpisanej nieruchomości,
- dział II – wpisy dotyczące własności (właściciela albo właścicieli) lub użytkownika wieczystego (razem ze sposobem, w jaki nabył on nieruchomość),
- dział III – ograniczone prawa rzeczowe (z wyjątkiem hipotek), ograniczenia w rozporządzaniu nieruchomością lub użytkowaniem wieczystym oraz prawa osobiste i roszczenia ciążące na nieruchomości (z wyjątkiem roszczeń dotyczących hipotek), między innymi: prawo do pierwokupu, roszczenia z zawartych umów deweloperskich lub przedwstępnych,
- dział IV – wpisy dotyczące hipotek, z dokładnym określeniem wysokości, waluty, zakresu, rodzaju, pierwszeństwa i innych cech hipoteki.
W zakresie poszczególnych działów mogą występować pewne modyfikacje w stosunku do ograniczonych praw rzeczowych. Wpisy do ksiąg na podstawie złożonych wniosków (wyjątkowo tylko z urzędu) wykonuje sąd wieczystoksięgowy. Jest nim sędzia albo referendarz sądowy.
Wpis do księgi wieczystej to specyficzna forma orzeczenia sądowego, od którego przysługuje odwołanie w formie apelacji (do sądu okręgowego) lub skargi na wydane wcześniej orzeczenie (do sądu rejonowego, w którym orzeka dany referendarz). Mogą z niej skorzystać zarówno wnioskodawcy zmiany w księdze, jak i uczestnicy postępowania wieczystoksięgowego.
Wgląd w księgę wieczystą – co można zrobić?
Będąc w wydziale wieczystoksięgowym, możesz załatwić różne sprawy. Najczęściej są to m.in.:
- sprawdzenie stanu prawnego nieruchomości,
- założenie księgi wieczystej,
- dokonanie wpisu praw do księgi wieczystej,
- zlecanie przygotowywania i wydania odpisu księgi wieczystej.
Na podstawie ww. dyspozycji można ustalić, kto jest właścicielem danej nieruchomości i czy sprzedający faktycznie ujęty jest w aktach wieczystych.
Elektroniczna księga wieczysta – dostęp zdalny do akt nieruchomości
W 2003 r. rozpoczął się proces informatyzacji ksiąg wieczystych. Od tego roku sądy wieczystoksięgowe od razu zakładają i prowadzą akta w formie elektronicznej. Przedtem prowadzone księgi również zostały przeniesione do systemu informatycznego. W połowie 2010 roku Ministerstwo Sprawiedliwości otworzyło publiczny dostęp do bazy danych.
Początkowo w systemie Elektronicznych Ksiąg Wieczystych (EKW) znajdowało się niewiele ponad 12 milionów woluminów spośród blisko 19 milionów rejestrów. Z początkiem 2015 r. system został uzupełniony o brakujące 6,7 miliona ksiąg.
Dostęp do systemu odbywa się przez stronę ministerstwa. Przeglądanie akt jest bezpłatne. Płatności wymaga jedynie chęć uzyskania wypisu z księgi wieczystej na wniosek zainteresowanego. Aby uzyskać dostęp, wystarczy znać numer księgi wieczystej wraz z cyfrą kontrolną.
Numer księgi wieczystej – skąd go wziąć?
Sprawdzenie zawartości księgi wieczystej jest banalnie proste. Potrzebny jest do tego tylko jej numer. Gdzie go znaleźć? Powinien być znany właścicielom lub występuje na akcie notarialnym.
Numer księgi składa się z 13 znaków i cyfr, podzielonych na 3 części:
- 4 pierwsze znaki – kod wydziału właściwego sądu rejonowego prowadzącego księgę,
- 8 środkowych cyfr – zasadniczy numer księgi nadany zgodnie z repertorium ksiąg w danym sądzie,
- ostatnia cyfra – cyfra kontrolna nadawana automatycznie (odgórnie).
Numer księgi najłatwiej uzyskać bezpośrednio od aktualnego właściciela nieruchomości. Innym sposobem jest skierowanie się do Wydziału Ksiąg Wieczystych właściwego Sądu Rejonowego lub do Wydziału Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej Starostwa Powiatowego. Ten numer można również spróbować namierzyć, korzystając z płatnych wyszukiwarek internetowych.
Rządowy portal EKW umożliwia:
- odpis księgi wieczystej:
- odpis zwykły księgi wieczystej – przedstawia ostatni stan wpisów w księdze wieczystej oraz wzmianki o wnioskach, skargach na orzeczenia referendarzy sądowych, apelacjach, skargach,
- odpis zupełny księgi wieczystej – oprócz powyższych wpisów zawiera dodatkowo wykreślone wpisy,
- wyciąg z księgi wieczystej – przedstawia ostatni stan wpisów we wskazanych działach w księdze wieczystej oraz wzmianek o wnioskach, skargach na orzeczenia referendarzy sądowych, apelacjach, skargach kasacyjnych i wszczęciu postępowań z urzędu,
- zaświadczenie o zamknięciu księgi wieczystej – zawiera informację, że księga wieczysta o wskazanym numerze została zamknięta.
Powyższe dyspozycje, które można złożyć przez internet, są dodatkowo płatne, gdyż wymagają wygenerowanie dokumentu z systemu.
Jak uzyskać odpis z księgi wieczystej online?
Instrukcja krok po kroku:
- W przeglądarce na urządzeniu z dostępem do internetu otwórz stronę: ekw.ms.gov.pl.
- Wybierz zakładkę “Składanie wniosków o wydanie dokumentu z Centralnej Informacji Ksiąg Wieczystych”.
- Podaj numer księgi wieczystej i przejdź dalej.
- Na kolejnym ekranie wybierz rodzaj dokumentu, który chcesz uzyskać.
- Wybierz preferowaną formę dostarczenia dokumentu.
Jeśli chcesz pobrać wypis w postaci e-dokumentu, wybierz “Dokument do samodzielnego wydruku”.
- Opłać wniosek w wybrany sposób (link do płatności za pośrednictwem strony Przelewy24.pl jest aktywny przez 20 min).
- Ściągnij dokument w postaci elektronicznej na swoje urządzenie, aby przejrzeć go w dowolnej chwili.
Odpis z księgi wieczystej – ile kosztuje?
Za elektroniczną wersją zaświadczenia przemawia nie tylko wygoda i oszczędność czasu, a również cena – wyraźnie niższa niż w przypadku tradycyjnych druków. Koszt uzyskania odpisu zależy od rodzaju dokumentu i jego formy. Przedstawiamy poniżej aktualnie obowiązujące stawki w systemie EKW.
Opłata za uzyskanie informacji z księgi wieczystej:
- odpis zwykły: 20 zł (e-dokument) / 30 zł (wysyłka pocztą),
- odpis zupełny: 50 zł/60 zł,
- wyciąg z 1 działu: 5 zł/15 zł,
- wyciąg z 2 działów: 10 zł/20 zł,
- wyciąg z 3 działów: 15 zł/25 zł,
- wyciąg z 4 działów: 20 zł/30 zł,
- zaświadczenie o zamknięciu: 5 zł/10 zł.
Do czego potrzebny jest odpis z księgi wieczystej?
Odpis aktu wieczystego z księgi może być przydatny np. przy zawieraniu umowy ubezpieczenia nieruchomości. Przeważnie nie jest obecnie wymagany przez towarzystwo, ale może okazać się pomocny. Jeśli niedawno nastąpiły zmiany własności mieszkania, ubezpieczyciel może zażyczyć sobie wgląd w dokumenty, potwierdzające aktualny stan prawny danej posiadłości.
Kiedy wprowadza się zmiany w księdze wieczystej?
Zmiany w księdze wieczystej dokonywane są przy zmianach sytuacji własnościowo-prawnej danej nieruchomości. Taka konieczność występuje np. w przypadku:
- nabycia nieruchomości,
- podziału nieruchomości,
- wyodrębnienia części nieruchomości,
- odłączenia lub przyłączenia do innej istniejącej księgi,
- ustanowienia służebności,
- ustanowienia hipoteki,
- ustanowienia praw i roszczeń.
Do powyższych sytuacji dochodzi np.:
- po nabyciu spadku lub darowizny,
- w wyniku przekształcenia umowy użytkowania wieczystego w prawo własności,
- w przypadku stwierdzenia niezgodności stanu faktycznego z treścią księgi,
- po sprostowaniu oznaczenia nieruchomości,
- przy ujawnieniu budynku lub urządzenia.
Zmiana w księdze wieczystej – formularz KW-WPIS
Aby dokonać zmian w aktach wieczystych nieruchomości, należy złożyć stosowny wniosek w wydziale ksiąg wieczystych sądu rejonowego na formularzu KW-WPIS. Druk pisma można bezpłatnie uzyskać w siedzibie sądu lub pobrać przez internet (najlepiej ze strony danego wydziału) i uzupełnić. Do niego należy dołączyć wszystkie wymagane załączniki (m.in. akt notarialny, decyzję administracyjną czy orzeczenie sądu).
Pismo trzeba złożyć w biurze podawczym lub wysłać pocztą. Wraz z wnioskiem należy wnieść opłatę adekwatną dla danej czynności administracyjnej.
Formularz uzupełnij w dwóch egzemplarzach. Jeden trafi do sądu, a drugi wróci jako potwierdzenie złożenia wniosku do nadawcy.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o informacje z księgi wieczystej
Nie. Niektóre działki nie posiadają założonej księgi wieczystej. Dla terenów, które nie mają akt wieczystych, prowadzone są tzw. zbiory dokumentów. Tak jak wskazuje sama nazwa, jest to rejestr dokumentów innych niż wieczyste, które wpływają na obecny stan prawny nieruchomości. Wynika z tego własność i obciążenia danej ziemi lub budynku. Obecnie nie zakłada się już nowych zbiorów – prowadzone są jedynie stare, które utrzymują moc prawną.
W aktach wieczystych znajdują się wszystkie najważniejsze informacje o stanie prawnym nieruchomości. Pozwalają ustalić, do kogo tak naprawdę należy dany teren lub zbudowanie i prześledzić historię wcześniejszych zmian w tym względzie. Księga wieczysta jest jak dowód rejestracyjny samochodu – pozwala prześledzić historię nieruchomości przed spisaniem umowy kupna-sprzedaży i zmianą właściciela od jej utworzenia aż do chwili obecnej.
Można to zrobić w sposób tradycyjny, stacjonarnie we właściwym wydziale sądu rejonowego prowadzącego rejestr ksiąg wieczystych. Innym rozwiązaniem jest internetowy system Elektronicznej Księgi Wieczystej (EKW), który bez wychodzenia z domu pozwala przeglądać i pozyskiwać informacje z akt, które są jawne. System umożliwia również generowanie odpisów, wyciągów i zaświadczeń z rejestru za odpowiednią opłatą. Niezbędna jest przy tym znajomość numeru księgi wieczystej.
- Księga wieczysta to kartoteka stanu prawnego danej nieruchomości. Określa własność (historyczną i aktualną) konkretnej posiadłości ziemskiej.
- Księgi wieczyste nieruchomości obejmują normy i reguły prawne, t.j.: jawność formalna, domniemanie zgodności ze stanem prawnym, rękojmia wiary publicznej i pierwszeństwo praw wpisanych.
- Każdą księgę tworzą 4 działy, a sprawdzenie poszczególnych jest płatne. Zdalny wgląd w akta zapewnia system Elektronicznych Ksiąg Wieczystych. Samo przeglądanie danych jest bezpłatne (wymaga tylko nr księgi wieczystej), ale wygenerowanie dokumentu kosztuje od 5 zł (za dział) do 50 zł (za odpis zupełny do własnego wydruku).
- Odpis z księgi wieczystej jest potrzebny w różnych sytuacjach związanych ze zmianą formy lub stron własności czy użytkowania (np. wieczystego). Dochodzi do nich najczęściej w wyniku otrzymania spadku lub darowizny albo przekształcenia w prawo własności.
Dołącz do dyskusji