Przedawnienie roszczeń z OC
Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że możliwość dochodzenia roszczeń odszkodowawczych jest ograniczona w czasie. Dowiedz się, ile masz czasu na zgłoszenie ubezpieczycielowi szkody wynikłej z wypadku lub kolizji drogowej!
Z poniższego artykułu dowiesz się:
- Czym jest przedawnienie roszczeń?
- Jakie są terminy przedawnienia roszczeń odszkodowawczych z OC?
- Jak liczyć termin przedawnienia roszczeń z umowy ubezpieczenia?
- Ile czasu masz na zgłoszenie szkody?
- Czy można przerwać bieg przedawnienia?
- Kiedy dochodzi do przedawnienia regresu ubezpieczeniowego?
- Kiedy ma miejsce przedawnienie roszczenia o zapłatę składki OC?
Czym jest przedawnienie roszczeń?
Przedawnienie roszczeń to instytucja prawna, dzięki której po upływie określonego w ustawie czasu dłużnik może skutecznie uchylić się od zaspokojenia roszczeń. Co to oznacza w praktyce?
Wyjaśniając na przykładzie przedawnienia roszczeń odszkodowawczych z OC – osoba, której przysługują roszczenia względem zakładu ubezpieczeń (np. pasażer, który doznał obrażeń ciała w wypadku drogowym), ma określony czas na zgłoszenie ubezpieczycielowi roszczeń odszkodowawczych. Po upływie terminu wskazanego w ustawie, ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania, również przed sądem.
Jakie są terminy przedawnienia roszczeń o odszkodowanie z ubezpieczenia OC komunikacyjnego?
Przedawnienie roszczeń z umowy ubezpieczenia reguluje art. 819 §1 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym roszczenia z tego tytułu przedawniają się z upływem lat 3. Niemniej jednak §3 wspomnianego przepisu w zakresie roszczeń o odszkodowanie lub zadośćuczynienie odsyła do przepisów o odpowiedzialności za czyny niedozwolone. W praktyce oznacza to więc, że do przedawnienia roszczeń o odszkodowanie z ubezpieczenia OC lub roszczeń o zadośćuczynienie będzie miał zastosowanie art. 442 ¹ Kodeksu cywilnego.
§ 1. Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.
§ 2. Jeżeli szkoda wynikła ze zbrodni lub występku, roszczenie o naprawienie szkody ulega przedawnieniu z upływem lat dwudziestu od dnia popełnienia przestępstwa bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.
art. 442 ¹ Kodeksu cywilnego
Z powyższego wynika, że zasadniczy termin przedawnienia dla roszczeń wynosi 3 lata. Jednak termin ten został wydłużony do 20 lat jeśli szkoda powstała w wyniku przestępstwa. W odniesieniu do szkód komunikacyjnych o zbrodni lub występku można mówić, gdy w wyniku zdarzenia któryś z uczestników doznał uszczerbku na zdrowiu lub poniósł śmierć.
Podsumowując:
- Termin przedawnienia odszkodowania za uszczerbek na zdrowiu wynosi 20 lat. Jeśli więc doznałeś obrażeń ciała w wyniku wypadku, możesz starać się o odszkodowanie i zadośćuczynienie w ciągu 20 lat od daty popełnienia przestępstwa (czyli od daty wypadku).
- Przedawnienie roszczenia o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę w związku ze śmiercią osoby bliskiej następuje z upływem 20 lat od popełnienia przestępstwa. Zatem w przypadku śmierci uczestnika wypadku drogowego, jego osoby najbliższe mogą w tym terminie ubiegać się o zadośćuczynienie od ubezpieczyciela.
- Jeśli doszło do kolizji drogowej, a więc żaden z uczestników zdarzenia nie ucierpiał, ani nie poniósł śmierci, poszkodowany może starać się o odszkodowanie za uszkodzenie pojazdu w ciągu 3 lat.
Jak liczyć termin przedawnienia roszczeń z umowy ubezpieczenia?
Zgodnie z art. 819 § 1 Kodeksu cywilnego, roszczenia wynikające z umowy ubezpieczenia przedawniają się po upływie 3 lat. Oznacza to, że zarówno ubezpieczony, jak i ubezpieczyciel mają 3 lata na dochodzenie swoich roszczeń wynikających z umowy ubezpieczeniowej.
Okres przedawnienia liczy się od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i sprawcy. Dochodzenie swoich roszczeń nie jest objęte maksymalnym terminem. Chyba że pokrzywdzony uległ szkodzie w dzieciństwie. Wówczas może ubiegać się o zadośćuczynienie do ukończenia 20. roku życia.
Ile mam czasu na zgłoszenie szkody?
Wspomniany wcześniej art. 442¹ §1 Kodeksu cywilnego stanowi, że termin przedawnienia roszczeń z tytułu OC zaczyna biec wtedy, gdy poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie zobowiązanej do naprawienia szkody.
W praktyce często dochodzi do sytuacji, że sprawca wypadku nie jest znany od razu. W takim wypadku bieg przedawnienia roszczenia zaczyna się od momentu, w którym sprawca został zidentyfikowany. Jeśli identyfikacja sprawcy trwała dłuższy czas, poszkodowany musi mieć na uwadze, że szkodę należy zgłosić w ciągu 10 lat od dnia zdarzenia. Powyższe zastrzeżenie ma zastosowanie do szkód rzeczowych (uszkodzenie pojazdu). W przypadku szkody na osobie, zgodnie z art. 442¹ §3 Kodeksu cywilnego termin przedawnienia nie może skończyć się wcześniej niż przed upływem 3 lat od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie zobowiązanej do jej naprawienia.
Warto w tym miejscu wspomnieć również o wyjątku dotyczącym małoletnich. Zgodnie z art. 442¹ §4 Kodeksu cywilnego przedawnienie roszczeń nie może skończyć się wcześniej niż z upływem 2 lat od uzyskania przez małoletniego pełnoletności.
W przypadku roszczeń wynikających z przestępstwa, a więc roszczeń związanych z uszczerbkiem na zdrowiu lub śmiercią osoby bliskiej, 20-letni termin przedawnienia liczony jest od dnia wypadku.
Mężczyzna prowadzący samochód osobowy spowodował wypadek komunikacyjny, w którym nieznacznie ucierpiał nie tylko kierowca drugiego pojazdu, ale i stan techniczny obu aut. Sprawca wypadku, wiedząc, że na zgłoszenie szkody z OC przysługuje bardzo długi czas, zakładał, że sam może zgłosić szkodę ze swojego autocasco w dowolnym momencie. Mimo, że był tego prawie pewien, sprawdził jeszcze raz warunki ubezpieczenia. Dobrze, że to zrobił, bo dzięki temu mógł odpowiednio szybko zgłosić uszkodzenie swojego pojazdu i otrzymać odszkodowanie.
Czy można przerwać bieg przedawnienia?
Bieg terminu przedawnienia przerywa podjęcie czynności przed sądem, czyli np. skierowanie pozwu przeciwko zakładowi ubezpieczeń. W odniesieniu do szkód komunikacyjnych należy pamiętać, że bieg przedawnienia roszczenia przerywa również zgłoszenie szkody do ubezpieczyciela. Termin zaczyna biec od nowa w momencie uzyskania na piśmie decyzji od zakładu ubezpieczeń.
Poszkodowany chcąc uzyskać odszkodowanie w związku ze zdarzeniem drogowym, powinien mieć na uwadze wyżej wskazane terminy przedawnienia roszczeń. Po upływie omawianych terminów ubezpieczyciel może skutecznie uchylić się od obowiązku zaspokojenia roszczenia. Pomimo tego, że terminy są dosyć długie, poszkodowany nie powinien zwlekać ze zgłoszeniem szkody do ostatniego momentu. Jeśli poszkodowany jest w stanie wskazać sprawcę wypadku i określić rozmiar szkody, lepiej zgłosić się po odszkodowanie jak najszybciej. Takie postępowanie znacznie usprawni proces likwidacji szkody, samemu poszkodowanemu będzie również łatwiej przedstawić dowody wykazujące rozmiar szkody.
Więcej o terminach przedawnień roszczeń odszkodowawczych: https://auxilia.pl/pamietaj-o-terminach-nie-dopusc-do-przedawnienia-roszczen-o-odszkodowanie-badz-zadoscuczynienie/
Kiedy dochodzi do przedawnienia regresu ubezpieczeniowego?
Regres ubezpieczeniowy to sytuacja, w której ubezpieczyciel, po wypłaceniu odszkodowania, ma prawo żądać zwrotu tych środków od sprawcy szkody. Dzieje się tak w sytuacji, kiedy np. sprawca był nieubezpieczony lub działał z rażącą niedbałością. Przedawnienie regresu ubezpieczeniowego następuje wtedy, gdy ubezpieczyciel traci prawo do dochodzenia zwrotu wypłaconego odszkodowania od osoby odpowiedzialnej za szkodę.
Art. 110. Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych mówi o tym, że:
Zgodnie z art. 118 Kodeksu cywilnego towarzystwa mają 3 lata na dochodzenie roszczeń. W takiej sytuacji termin przedawnienia powinno się liczyć od momentu wypłaty świadczenia.
Wyjątkiem w tej sytuacji jest szkoda wyrządzona czynem niedozwolonym. Wówczas 3 lata powinno się liczyć od momentu, w którym pokrzywdzony dowiedział się o szkodzie.
Z kolei jeśli szkoda powstała ze zbrodni lub występku, termin ten wynosi 20 lat od dnia popełnienia przestępstwa.
Kiedy ma miejsce przedawnienie roszczenia o zapłatę składki OC?
Przedawnienie roszczenia o zapłatę składki OC następuje zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego i ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Zgodnie z art. 819 Kodeksu cywilnego, roszczenia związane z ubezpieczeniem, w tym składkami OC, przedawniają się po upływie 3 lat.
Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, czyli w przypadku składki OC – od terminu, w którym składka powinna zostać zapłacona zgodnie z umową.
- Przedawnienie roszczeń to instytucja, która pozwala skutecznie uchylić się od obowiązku spełnienia roszczenia po upływie czasu wskazanym w ustawie.
- W odniesieniu do szkód komunikacyjnych można mówić o 3-letnim lub 20-letnim terminie przedawnienia roszczeń.
- 20-letni termin przedawnienia będzie miał zastosowanie, jeśli szkoda została spowodowana na skutek popełnienia przestępstwa.
- Bieg przedawnienia zostaje przerwany przez skierowanie do ubezpieczyciela zgłoszenia szkody. Następnie zaczyna biec od nowa w dniu, w którym poszkodowany otrzymał na piśmie stanowisko ubezpieczyciela.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o przedawnienie roszczeń z OC
O zaistniałej szkodzie musisz poinformować bezpośrednio zakład ubezpieczeń. Zgłoszenie możesz przesłać pocztą tradycyjną, mailowo lub kontaktując się telefonicznie z ubezpieczycielem. Ponadto niektóre towarzystwa umieszczają na swoich stronach internetowych specjalne formularze do zgłoszenia szkody wraz instrukcją i wskazówkami, co powinieneś zrobić.
Pamiętaj, aby w takiej sytuacji w pierwszej kolejności wezwać policję. Funkcjonariusz sporządzi notatkę, która z pewnością będzie przydatna podczas ubiegania się o odszkodowanie. Następnie zgłoś się do dowolnego towarzystwa, które przyjmie zgłoszenie szkody i przekaże sprawę do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. UFG wypłaci Ci odszkodowanie, a następnie zwróci się do sprawcy z prośbą o zwrot wypłaconych środków.
Jeśli roszczenie z OC ulegnie przedawnieniu, poszkodowany traci możliwość dochodzenia odszkodowania od ubezpieczyciela lub sprawcy szkody. Oznacza to, że nie będzie mógł wymagać wypłaty odszkodowania ani w postępowaniu sądowym, ani na drodze polubownej, ponieważ roszczenie staje się niewykonalne.
Takie działanie ma na celu przede wszystkim zapewnienie ochrony dłużnikowi, czyli ubezpieczycielowi. Dzięki takiemu rozwiązaniu towarzystwo nie musi podejmować się likwidacji szkód np. sprzed 30 czy 40 lat. Ponadto to idealny sposób do zmotywowania poszkodowanego do podjęcia określonych działań, w tym zebrania i przedłożenia niezbędnej dokumentacji.
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19640160093/U/D19640093Lj.pdf
Dołącz do dyskusji