Przyczyny i sprawcy wypadków w Polsce w 2021 roku

Od czego zależy bezpieczeństwo na drodze? Które czynniki wpływają w największym stopniu na statystyki wypadków i kolizji? Bazując na oficjalnych danych Policji, staramy się odpowiedzieć na tak postawione pytania. W końcu jest to sprawa życia i śmierci. Dosłownie.

Zanim jednak zabierzemy się za formułowanie odpowiedzi, należy zidentyfikować i nazwać wszystkie główne czynniki sprawcze wypadków. W raporcie “Wypadki drogowe w Polsce w 2021 roku” opracowanym przez Biuro Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji wymienia się trzy główne przyczyny wypadków. Są to: czynnik ludzki, pojazd – w rozumieniu jego sprawności technicznej – oraz pozostałe przyczyny, jak obiekty na drodze. 

Jak łatwo się domyślić, najbardziej zawodnym elementem w tym zestawieniu jest człowiek. To ludzka brawura, nieodpowiedzialność, złe decyzje i, w co trudno uwierzyć, uczestnictwo w ruchu drogowym pod wpływem alkoholu, powodują najwięcej nieszczęść na drodze. Warto choćby wspomnieć o 2488 wypadkach w 2021 roku z udziałem pijanych użytkowników dróg. Liczby potwierdzają powyższą tezę – czynnik ludzki odgrywał kluczową rolę przy 97,3% wypadków komunikacyjnych. 

Wypadki z winy kierujących

W całym ubiegłym roku w Polsce z winy kierujących pojazdami doszło do 20 623 wypadków, co daje aż 90,4% z łącznej liczby 22 816 wypadków. Wspominający o tych statystykach, warto nadmienić, że w porównaniu do roku 2020 mamy do czynienia z niewielkim spadkiem – o 3% – liczby wypadków. Spadek odnotowano również wśród rannych i ofiar śmiertelnych. W 2021 zginęło o 246 osób mniej niż przed rokiem. Było też o 48 mniej rannych.

Jakie zachowania kierujących pojazdami przełożyły się na tak wysoki odsetek sprokurowanych przez nich wypadków? Głównie były to:

• nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu (27%),
• niedostosowanie prędkości do warunków ruchu drogowego (25,5%),
• nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu na przejściu dla pieszych (10,2%),
• niezachowanie bezpiecznej odległości pomiędzy pojazdami (7,8%),
• nieprawidłowe wyprzedzanie (4,9%),
• nieprawidłowe skręcanie (3,2%).

Nie bez znaczenia jest także statystyka dotycząca płci kierujących. Sprawcami aż 73,6% wszystkich wypadków z winy kierujących byli mężczyźni. Kobiety odpowiadały jedynie za 22,6% wypadków. Wniosek nasuwa się sam – kto jeszcze tego nie zrobił, niech odstawi krzywdzący stereotyp o wątpliwych umiejętnościach kierowczyń.

Prym wśród kierowców powodujących wypadki wiodą z kolei tzw. ”młodzi kierowcy”, czyli kierujący pojazdami w przedziale wiekowym 18-24 lata. W 2021 roku ich zachowanie na drodze było przyczyną aż 3653 wypadków, co stanowi 17,7% wszystkich wypadków powstałych z winy kierujących. Zginęły w nich 382 osoby, a 4630 zostało rannych. 

Głównym grzechem kierujących z małym stażem jest wspomniane wcześniej niedostosowanie prędkości do panujących na drodze warunków atmosferycznych – w ten sposób doszło do 38,2% wypadków spowodowanych przez użytkowników pojazdów w wieku 18-24 lata. Według Policji ta grupa charakteryzuje się bardzo brawurowym stylem jazdy, co w połączeniu z niewielkim doświadczeniem i podejmowaniem złych decyzji daje tragiczne skutki. Świadczyć o tym może chociażby fakt, że w wypadkach spowodowanych przez kierowców w wieku 18-24 lata z powodu niedostosowania prędkości do panujących na drodze warunków atmosferycznych zabici stanowią ponad połowę (55,5%).

Wiele ukazuje również statystyka przedstawiająca rodzaj pojazdu, którym poruszali się kierowcy-sprawcy. Stawka została zdecydowanie zdominowana przez kierujących samochodami osobowymi, którzy odpowiadają za 73,1% wszystkich wypadków, co w liczbach bezwzględnych oznacza 15 066 wypadków, w których życie straciło 1370 osób, a poszkodowanych zostało aż 18 302 osoby. Na drugim miejscu w tym niechlubnym zestawieniu uplasowali się kierowcy samochodów ciężarowych o DMC do 3,5 t, których należy obarczyć odpowiedzialnością za 6,3% wypadków. 

Kiedy najczęściej dochodzi do wypadków z winy kierowców? Najwięcej nieszczęść na drodze kierujący spowodowali w czerwcu 2021 roku – 2388 wypadków. Czyżby sprzyjająca aura były zaproszeniem do szybszej i brawurowej jazdy?

Wypadki z winy pieszych

Wymieniając winnych powypadkowych statystyk nie można pominąć kolejnej grupy uczestników ruchu drogowego – pieszych. W 2021 ich zachowanie spowodowało 1218 wypadków, co w porównaniu z liczbą wypadków sprokurowanych przez kierowców samochodów – 20 623 – wydaje się mało znaczącym wynikiem, ale należy go wziąć pod uwagę. W świetle tych danych widać bowiem wyraźnie, że piesi są nie tylko ofiarami wypadków, ale również ich sprawcami. 

Najczęstszą przyczyną wypadków wynikłych z winy pieszych były:

• wejście na jezdnię bezpośrednio przed jadącym pojazdem (50,4% wszystkich wypadków spowodowanych przez pieszych),
• wkroczenie na jezdnię zza przeszkody lub pojazdu (10,9%),
• przekraczanie jezdni w miejscu niedozwolonym (11,4%),
• wejście na jezdnię na czerwonym świetle (8,7%).

Wśród pozostałych istotnych zachowań będących bezpośrednią przyczyną wypadków należy wymienić: leżenie, siedzenie, klęczenie, stanie na jezdni, chodzenie nieprawidłową stroną drogi, zatrzymanie się lub cofnięcie podczas przechodzenia przez jezdnię. Tragiczne w skutkach są zwłaszcza zdarzenia, w których rozpędzony pojazd uderza w leżących, stojących lub siedzących na jezdni ludzi – śmiertelność w tych wypadkach wynosi 50%.

Wśród pieszych powodujących wypadki płcią dominującą, analogicznie do sytuacji kierujących powodujących wypadki, byli mężczyźni, którzy odpowiadają za 67,7% wypadków. Piesze zainicjowały 30,7% sytuacji wypadkowych. Co ciekawe najwięcej wypadków z winy pieszych spowodowali piesi mający od 40 do 59 lat. 

Nieco inaczej niż w przypadku kierowców-sprawców przedstawia się statystyka dot. miesięcy, w których piesi najczęściej powodują wypadki. W przypadku osób zmotoryzowanych szczyt spowodowanych przez nich wypadków notowany był na miesiące letnie, natomiast w statystyce ukazującej winę pieszych najwięcej zdarzeń zarejestrowano w grudniu i listopadzie. Z całą pewnością wpływ na taki stan rzeczy mają złe warunki atmosferyczne w okresie jesienno-zimowym oraz szybko zapadający zmierzch, skutkujący słabą widocznością pieszych. 

Wypadki z powodu niesprawności technicznej pojazdu

W całym 2021 roku Policja zarejestrowała jedynie 41 wypadków, w których za główną przyczynę uznano niesprawność techniczną pojazdu. W tych zdarzeniach śmierć poniosło 7 osób, a 40 odniosło rany. Powyższe liczby nie uwzględniają sytuacji, w których oględziny na miejscu wypadku wykazały usterki techniczne pojazdu, które jednak nie były bezpośrednią przyczyną zdarzenia. Ogółem w pojazdach biorących udział w wypadkach odnotowano 626 usterek. 

Wypadki z pozostałych przyczyn

Oprócz kierujących, pieszych, pasażerów i usterek technicznych powodami wypadków bywają także inne przyczyny, wśród których policyjne statystyki najczęściej wymieniają zwierzęta i obiekty na drodze. Ich odsetek jest bardzo wysoki i wynosi odpowiednio 45,6%.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o przyczyny wypadków drogowych

Autor artykułu: Michal Rosiak

Content manager w porównywarce ubezpieczeń Mubi.pl. Dba, by każdy artykuł poradnikowy pojawiający się w naszym serwisie miał odpowiednią wartość merytoryczną i nie urągał zasadom języka polskiego. Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Historia oraz Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu na kierunku Zarządzanie. Posiada sześcioletnie doświadczenie w prasie tradycyjnej i internetowej.

Wystaw ocenę

24,50

Loading...