Jakie powinno być ubezpieczenie dla wolontariusza?
Wolontariat to dobrowolna i nieodpłatna forma pomocy. Może obejmować doraźne lub stałe wsparcie przedsięwzięcia, organizacji lub konkretnej osoby spoza rodziny i kręgu znajomych. Co, jeśli człowiek dobrej woli, który poświęca swój czas innym będzie potrzebować pomocy? Ubezpieczenie dla wolontariusza zapewni wsparcie w niemal każdej sytuacji. Sprawdź, jak działa ten rodzaj ochrony!
Z tego artykułu dowiesz się:
Upewnij się, czy Twoja organizacja ubezpiecza wolontariuszy. Kiedy ubezpieczenie wolontariusza jest niezbędne? Jakie okoliczności obejmuje odpowiednia polisa? Dowiedz się, jak ubezpieczyć wolontariusza oraz ile wynosi nowa stawka ubezpieczenia zdrowotnego w drugiej połowie roku 2024!
Wolontariat a ubezpieczenie
Wolontariusz może być ubezpieczony na kilka sposobów. Wszystko zależy od miejsca, kraju i rodzaju organizacji, z którą współpracuje. Są pewne ogólne zasady, które dotyczą ubezpieczenia wolontariuszy i znajdują zastosowanie niezależnie od okoliczności.
Wolontariusz może uzyskać świadczenie zdrowotne na zasadach przewidzianych w przepisach o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym. Podstawę prawną tego mechanizmu stanowi Ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie:
Art. 46.
1. Wolontariuszowi mogą przysługiwać świadczenia zdrowotne na zasadach przewidzianych w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Dz.U. 2003 nr 96 poz. 873
Ponadto wolontariuszowi przysługuje zaopatrzenie z tytułu wypadku podczas pełnienia wolontariatu. Sprawdźmy, co powinna obejmować ochrona ochotnika w poszczególnych przypadkach!
W jakiej sytuacji wolontariusz musi być ubezpieczony?
- gdy pełni on swoją funkcję nie dłużej niż 30 dni – konieczne jest NNW dla wolontariusza;
- niezbędne jest NNW i ubezpieczenie kosztów leczenia dla wolontariusza, gdy ten zostaje oddelegowany do pełnienia swojej funkcji na terytorium innego państwa, a w szczególności:
- na obszarze trwającego konfliktu zbrojnego;
- na terenie klęski żywiołowej lub katastrofy naturalnej.
Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej w życiu prywatnym w zakresie wykonywanych przez wolontariusza świadczeń jest polisą dobrowolną podmiotu korzystającego z wolontariatu.
Co obejmuje ubezpieczenie wolontariusza?
Polisa dla wolontariusza do pełnienia obowiązków za granicę powinna obejmować m.in.:
- koszty leczenia – zwrot poniesionych kosztów akcji ratunkowej, leczenia szpitalnego oraz innych usług, np. transportu medycznego;
- odszkodowanie po wypadku – świadczenie wypłacane w wyniku odniesienia trwałego uszczerbku na zdrowiu lub śmierci wolontariusza;
- pokrycie wyrządzonych szkód – pokrycie roszczeń innych podmiotów i osób trzecich.
Sumy ubezpieczenia poszczególnych polis powinny być jak najwyższe, aby zapewniały kompleksowe wsparcie w nagłej sytuacji.
Kto może ubezpieczyć wolontariusza?
Organizacja, w której służy wolontariusz, może opłacać składkę na jego ubezpieczenie zdrowotne. Ochotnik nie może być objęty ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu np. stosunku pracy czy nauki albo z powodu świadczenia wolontariatu w innym miejscu. Poza określonymi wyjątkami podmiot uzyskujący wsparcie wolontariusza nie ma prawnego obowiązku zapewnienia mu ubezpieczenia.
Prawo do świadczeń wynikające z ubezpieczenia zdrowotnego wolontariusza przysługuje od dnia objęcia ubezpieczeniem. Wygasa natomiast po upływie 30 dni od dnia ustania, czyli zaprzestania odprowadzania składek na NFZ.
Jak można ubezpieczyć wolontariusza?
Fundacje, organizacje non-profit oraz inne instytucje pożytku publicznego mogą ubezpieczyć nie tylko pracowników etatowych, ale także swoich wolontariuszy. Polisa ma za zadanie chronić wolontariusza w trakcie pełnienia obowiązków wynikających z umowy wolontariatu na wypadek odniesienia obrażeń lub wyrządzenia szkód osobom trzecim lub innym podmiotom.
Ubezpieczenie wolontariusza jest możliwe na kilka dostępnych sposobów:
- ubezpieczenie zdrowotne;
- ubezpieczenie organizacyjne;
- ubezpieczenie turystyczne;
- ubezpieczenie do pracy za granicą.
Ubezpieczenie zdrowotne wolontariusza
Podmiot korzystający z usług wolontariusza może zgłosić go do ubezpieczenia powszechnego, jeśli nie obejmuje go opieka zdrowotna z innego tytułu. Stanowi o tym Ustawa o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych:
6. Wolontariusz, o którym mowa w ust. 2, zostaje objęty ubezpieczeniem zdrowotnym z dniem określonym w umowie zawartej przez korzystającego z Funduszem, a przestaje być nim objęty z dniem rozwiązania umowy lub po upływie miesiąca nieprzerwanej zaległości w opłacaniu składek.
Art. 68. Dz.U. 2004 nr 210 poz. 2135
Korzystający z pomocy wolontariusza organ odprowadza składkę w wysokości kilku procent minimalnego wynagrodzenia. Na tej podstawie dobrowolny działacz może korzystać ze świadczeń publicznej służby zdrowia w kraju i za granicą (za pomocą EKUZ).
Ubezpieczenie organizacyjne dla wolontariusza
Organizacja, z którą współpracuje wolontariusz, może wcielić go do ubezpieczenia zbiorowego. Ubezpieczenie grupowe standardowo obejmuje zainteresowanych pracowników, ale za aprobatą podmiotu zarządzającego nim może również objąć wolontariuszy, którzy wyrażą taką wolę. Polisa zdrowotna dla wolontariusza jest wtedy identyczna, jak w przypadku szeregowego pracownika.
Niektórzy pracodawcy oferują osobom zatrudnionym i świadczącym wolontariat różne poziomy ubezpieczenia pracowniczego. Warto zapoznać się z ich warunkami ubezpieczenia (OWU) przed przystąpieniem do polisy, aby mieć świadomość, jakie usługi obejmują. W ten sposób można dopasować ubezpieczenie pracownicze do własnych potrzeb.
Polisa organizacyjna zapewnia szerszy zakres opieki niż ubezpieczenie zdrowotne dla wolontariuszy w ramach NFZ. W ramach dobrowolnej opieki można uzyskać dostęp do lekarzy specjalistów i różnych usług wykraczających poza refundację (np. niektóre badania dodatkowe).
Polisa turystyczna dla wolontariusza a ubezpieczenie do pracy za granicą
Ubezpieczenie podróżne wskazane jest podczas wyjazdów zagranicznych i różnych aktywności, jednak nie zapewnia kompleksowej ochrony podczas pełnienia funkcji wolontariusza w innym kraju. Polisa za granicę może obejmować pracę zarobkową, jak również wolontariat.
Rozszerzenie ochrony w przypadku wolontariusza działającego za granicą zazwyczaj widnieje w ofercie ubezpieczyciela jako “praca fizyczna”.
Ekspert Mubi radzi:
Gdzie zgłosić ubezpieczenie wolontariusza?
Kiedy wolontariusz wyrazi chęć objęcia ubezpieczeniem przez podmiot czerpiący korzyści z jego pracy, pozostaje zgłoszenie tego faktu odpowiedniej instytucji. W przypadku ubezpieczenia grupowego sprawa jest prosta, gdyż wystarczy dopisać wolontariusza do listy ubezpieczonych osób zatrudnionych i przekazać tę informację do towarzystwa, z którym podmiot ma podpisaną umowę. Kwestia ta nieco komplikuje się przy publicznym ubezpieczeniu zdrowotnym.
Jak zgłosić objęcie wolontariusza ubezpieczeniem w ZUS?
Dołączenie działacza społecznego do ubezpieczenia zdrowotnego należy zgłosić do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Służą do tego:
- druk ZUS ZZA – wypełnione zgłoszenie;
- formularz wniosku – zawiera dane organizacji i wolontariusza oraz odpowiedni kod tytułu ubezpieczenia: 2410 (oznacza, że ubezpieczany to „osoba objęta dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym lub wolontariusz niepodlegający ubezpieczeniu zdrowotnemu z innego tytułu, za którego składkę na ubezpieczenie zdrowotne dobrowolnie finansuje korzystający, o którym mowa w przepisach o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie”);
- umowa o objęcie wolontariusza ubezpieczeniem zdrowotnym w ramach NFZ (do pobrania z ZUS);
- umowa wolontariatu;
- inne dokumenty niezbędne we wniosku.
Warto zapytać urzędnika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, jakie pozostałe dokumenty będą konieczne do załączenia, aby nie donosić ich w późniejszym czasie.
Ubezpieczenie wolontariusza – ile kosztuje?
Składka na ubezpieczenie zdrowotne wolontariusza obliczana jest procentowo. Wynosi 9% kwoty składki ubezpieczenia zdrowotnego w podstawowym wymiarze. Kwota podstawy ubezpieczenia zdrowotnego odpowiada minimalnemu wynagrodzeniu i odprowadzana jest instytucjonalnie przez organizację wolontariusza do zakładu ubezpieczeń.
Minimalna składka na ubezpieczenie zdrowotne w 2024 r. wynosi 381,78 zł od lutego 2024 r. do stycznia 2025 r. Nie jest ona podwyższana od 1 lipca 2024 r. mimo kolejnego w tym roku wzrostu kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę
Cena samodzielnie zawieranych przez wolontariusza polis ustalane jest indywidualnie na podstawie deklaracji.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o polisę dla wolontariusza
Organizacja pożytku publicznego lub fundacja powinna zapewnić bezpieczeństwo swoim pracownikom stałym i osobom wspierającym. Podmiot może wyposażyć swoich wolontariuszy w pakiet ochronny, ale w zwykłych warunkach nie musi tego robić. W pewnych przypadkach niezbędne jest objęcie wolontariusza dodatkową ochroną ubezpieczeniową. Jeśli wolontariusz jest w danym miejscu od niedawna (do 30 dni) koniecznie musi mieć polisę NNW. Jest ona także wymagana razem z ubezpieczeniem kosztów leczenia w przypadku wolontariusza oddelegowanego do niesienia pomocy poza granicami kraju, na terenie wojny lub po niszczycielskim działaniu sił natury.
Jak najbardziej. Wydatek na polisę zagraniczną dla wolontariusza jest znikomą kwotą w porównaniu do wartości świadczeń, jakich może wymagać ochotnik, który ulegnie poważnemu wypadkowi podczas wykonywania czynności wynikających z umowy wolontariatu. Pełnienie obowiązków przez wolontariusza może doprowadzić do szkód majątkowych lub osobowych. Ubezpieczyciel na tę okoliczność zapewnia wypłatę odszkodowania pokrywającego straty, dzięki czemu organ korzystający z usług wolontariusza nie ponosi dodatkowych kosztów własnych.
Zamiar objęcia nieubezpieczonego wolontariusza ubezpieczeniem zdrowotnym należy zgłosić do właściwego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Po akceptacji wniosku z kompletem dokumentów należy odprowadzać za wolontariusza składki zdrowotne na Narodowy Fundusz Zdrowia w wysokości 381,78 zł (9% pensji minimalnej wynoszącej 4 242 zł od 1.01.2024). Na tej podstawie wolontariusz może korzystać z refundowanych przez NFZ świadczeń na tej samej zasadzie, co wszyscy płatnicy składek zdrowotnych.
- Ubezpieczenie wolontariusza jest najczęściej dobrowolne. Kiedy działacz społeczny nie odprowadza składek zdrowotnych nigdzie indziej, może to za niego zrobić podmiot, któremu świadczy pomoc.
- Polisa NNW dla wolontariusza jest obowiązkowa, jeśli pełni funkcję krótkoterminowo (do 30 dni). NNW i ubezpieczenie kosztów leczenia konieczne jest w przypadku wolontariuszy wysyłanych do pomocy za granicę, na teren działań wojennych lub klęski żywiołowej.
- Oprócz NNW i kosztów leczenia ochrona ubezpieczeniowa ochotnika za granicą powinna obejmować OC wolontariusza. Suma ubezpieczenia powinna być wysoka i zapewniać kompleksowe wsparcie w danym kraju.
- Wolontariusza można objąć ubezpieczeniem grupowym dla pracowników. Wtedy korzysta on ze świadczeń w ramach polisy dobrowolnej, jak zatrudnieni na stałe w organizacji.
- Powszechne ubezpieczenie zdrowotne dla wolontariusza wiąże się ze zgłoszeniem tego faktu do ZUS i odprowadzaniem składek zdrowotnych w wysokości 381,78 zł na osobę (od 1 stycznia 2024 r.).
Dołącz do dyskusji