Wymiana prawa jazdy 2024 – o tym pamiętaj!
Obowiązkowa wymiana prawa jazdy: kto musi wymieniać dokument, do kiedy ważne jest stare prawo jazdy, czy zachowamy bezterminowe uprawnienia, czy wszyscy będą musieli płacić po 300 zł? Odpowiadamy na najczęstsze pytania kierowców i wyjaśniamy wszystkie wątpliwości w związku ze zmianą przepisów i wymianą prawa jazdy!
Z naszego tekstu dowiesz się:
- Jak długo ważny jest dokument prawa jazdy?
- Co z prawem jazdy bezterminowym?
- Co z prawem jazdy wydanym po 2013 r.?
- Kiedy jeszcze trzeba wymienić prawo jazdy?
- Co z wymianą prawa jazdy po ślubie?
- Co w przypadku utraty dokumentu?
- Czy musisz wymienić prawo jazdy po zmianie adresu?
- Gdzie złożyć wniosek o wymianę prawa jazdy?
- Czy można wymienić prawo jazdy przez internet?
- Jakie są wymagane dokumenty podczas składania wniosku o wymianę prawa jazdy?
- Ile kosztuje wymiana prawa jazdy?
- Ile się czeka na zmianę prawa jazdy?
- Czy trzeba ponownie przechodzić badanie lekarskie na prawo jazdy?
- Co grozi za jazdę bez ważnego prawa jazdy?
- Jakie są aktualne przepisy dotyczące wymiany prawa jazdy?
Prawo jazdy jest dokumentem, który potwierdza uprawnienia do kierowania pojazdami.
Dla niektórych jego zdobycie oznacza duże ułatwienie w codziennym życiu, dla innych jest przepustką do wykonywania zawodu. Pewne jest jedno – kiedy już się je ma, trudno się z nim rozstać, dlatego informacje o zmianach w prawie czy konieczności płatnej wymiany prawa jazdy mogą być niepokojące.
Przez lata polskie prawo jazdy przechodziło wiele przemian, zmieniał się jego graficzny wzór i zakres znajdujących się na nim danych. W 2013 roku zakończono wydawanie bezterminowych praw jazdy, a na dokumentach wydawanych od 4 marca 2019 r. nie ma już informacji o miejscu zamieszkania, co ma ułatwić życie kierowcom – odtąd przy zmianie adresu nie będą musieli płacić za wymianę dokumentu. Co jeszcze się zmieniło i jak teraz wygląda odnowienie prawa jazdy?
Ile ważne jest prawo jazdy?
Obecnie wszystkie prawa jazdy wydawane w Polsce są terminowe. Najdłuższy okres, na jaki mogą być wydane, to 15 lat. Jeśli jednak mamy problemy zdrowotne, lekarz może wydać uprawnienia na krótszy okres, np. 5 lat lub nawet rok.
PRZYKŁAD 1
Tomek właśnie zdał egzamin na prawo jazdy, przeszedł badania, lekarz nie wykrył u niego żadnych problemów ze zdrowiem. Dostał prawo jazdy na maksymalny okres, czyli 15 lat.
PRZYKŁAD 2:
Pan Mateusz ma problemy ze wzrokiem. Po badaniach lekarz podpisał uprawnienia do kierowania pojazdami ważne tylko 5 lat. Oznacza to, że po 5 latach pan Mateusz będzie musiał zgłosić się na kolejne badania i jeśli je przejdzie, znowu wymienić prawo jazdy.
Prawo jazdy bezterminowe (wydane przed 2013 r.)
Zmiana przepisów nie sprawiła, że wcześniej wydane bezterminowe prawa jazdy tracą swoją ważność, albo że kierowcy, którzy je mają, stracą uprawnienia. Oznacza tylko tyle, że wszyscy, bez wyjątku, będą musieli wymienić ten dokument na nowy. Nie muszą przy tym wykonywać badań lekarskich ani składać wniosku o wymianę żadnych zaświadczeń lekarskich. To duża oszczędność, bo obecnie badanie lekarskie kosztuje dodatkowe 200 zł.
Obowiązkowa wymiana bezterminowych praw jazdy zaplanowana jest na lata 2028 – 2033, to znaczy, że najwcześniej można zgłosić się do urzędu w 2028 roku, najpóźniej – w 2033. Po tym roku wszyscy muszą już mieć nowe prawa jazdy, które będą ważne maksymalnie 15 lat.
Prawo jazdy wydane po 19 stycznia 2013 r.
Żeby uzyskać nowe prawo jazdy po upływie terminu poprzedniego, nie trzeba zdawać po raz kolejny egzaminu w WORD. Wystarczy przedstawić orzeczenie od lekarza, potwierdzające, że stan zdrowia pozwala na prowadzenie pojazdów. Kierowcy, którzy dotychczas posługiwali się bezterminowymi uprawnieniami do kierowania pojazdem, będą musieli jedynie złożyć wniosek o wydanie nowego dokumentu i uiścić opłatę. W ich przypadku nie ma potrzeby dostarczania zaświadczeń lekarskich.
Kiedy jeszcze trzeba wymienić prawo jazdy?
Oprócz sytuacji, kiedy do wymiany zmusza nas zmiana przepisów, prawo jazdy musimy wymienić wtedy, gdy:
- minął jego termin ważności,
- minął termin ważności konkretnej kategorii prawa jazdy,
- zmieniliśmy nazwisko,
- zgubiliśmy lub zniszczyliśmy prawo jazdy.
Nie trzeba za to już wymieniać prawa jazdy po zmianie miejsca zamieszkania ani zameldowania.
Wymiana prawa jazdy po ślubie w 2024
W przypadku zmiany danych osobowych, co najczęściej oznacza zmianę nazwiska po ślubie, mamy 30 dni, żeby wymienić prawo jazdy. Dobra wiadomość jest taka, że nie musimy płacić od nowa za badanie lekarskie, zapłacimy za sam nowy dokument.
Wymiana prawa jazdy po uszkodzeniu lub utracie dokumentu w 2024 roku
Jeśli zgubiliśmy prawo jazdy, skradziono nam je, lub zostało uszkodzone tak, że jest nieczytelne, możemy dostać nowy dokument, tzw. wtórnik prawa jazdy. Procedura jest taka sama, jak w przypadku wymiany z innych powodów.
Zmiana miejsca zamieszkania – już nie trzeba wymieniać prawa jazdy
Tak jak wspominaliśmy wcześniej, w nowym, obowiązującym od 4 marca 2019 r. wzorze prawa jazdy, nie ma już rubryki z informacją o adresie. Oznacza to, że w przypadku zmiany adresu w wyniku przeprowadzki lub administracyjnej zmiany nazwy ulicy, kierowcy nie muszą wymieniać prawa jazdy.
Prawa jazdy wydane przed 4 marca 2019 r. pozostają ważne do wskazanego w nich terminu, a bezterminowe prawa jazdy najpóźniej do 2033 r. i nie trzeba ich wymieniać wcześniej, jeśli w międzyczasie zmienimy miejsce zamieszkania lub zameldowania.
Gdzie wymienić prawo jazdy?
Wniosek o wymianę prawa jazdy w zależności od miejsca zamieszkania składa się w:
- urzędzie miasta – dotyczy miast na prawie powiatu,
- urzędzie dzielnicy – dotyczy wyłącznie mieszkańców Warszawy,
- starostwie powiatowym – dotyczy pozostałych osób.
Wymiana prawa jazdy przez internet [2024]
Od czasu uruchomienia portalu ePUAP.gov.pl złożenie wniosku o wymianę prawa jazdy jest możliwe przez internet. Na samej stronie znajdziemy informacje, że wymiana może nastąpić w przypadku zmiany danych osobowych i w przypadku utraty ważności dotychczasowego prawa jazdy.
Jeśli zdecydujemy się wymienić prawo jazdy online, zamiast fizycznych egzemplarzy poszczególnych dokumentów do wniosku załączymy ich elektroniczne wersje lub wyraźne skany.
Ekspert Mubi radzi:
Wniosek o wymianę prawa jazdy – wymagane dokumenty w 2024 roku
Przed złożeniem wniosku o wymianę prawa jazdy należy przygotować:
- formularz wniosku (do pobrania ze strony obywatel.gov.pl lub miejscowego urzędu),
- potwierdzenie wniesienia opłaty za prawo jazdy,
- aktualne zdjęcie – wyraźną, kolorową fotografię o wymiarach 35 x 45 mm, w pozycji frontalnej,
- dowód osobisty lub paszport, a w przypadku cudzoziemców – paszport lub kartę pobytu,
- orzeczenie lekarskie (jeśli jest wymagane),
- oryginał prawa jazdy do wglądu (urzędnik zrobi kserokopię).
Ile kosztuje wymiana prawa jazdy – kto zapłaci 100 zł, a kto 300 zł?
Standardowa opłata to 100,50 zł, w tym 100 zł to opłata komunikacyjna, a 0,50 zł to opłata ewidencyjna.
Dodatkowo należy doliczyć 200 zł, jeśli potrzebne są badania lekarskie, bo poprzednie straciły ważność.
Niektórzy uważają, że jest to dość dużo. Skąd bierze się taka cena? Opłata za prawo jazdy uwzględnia konieczność zabezpieczenia dokumentu przed podrobieniem, zapewnia sprawne procedury administracyjne i prowadzenia spraw w formie elektronicznej, a także koszt samej produkcji i dystrybucji dokumentów.
Opłatę za prawo jazdy można wnieść w kasie urzędu lub przelewem. Należy zachować potwierdzenie wpłaty, które dołącza się do wniosku.
Czas oczekiwania na prawo jazdy
W większości przypadków prawo jazdy powinno być gotowe do 9 dni roboczych od dnia złożenia wniosku. W wyjątkowych sytuacjach, jeśli urząd musi wyjaśnić sytuację kierowcy, czas oczekiwania może przedłużyć się do 2 miesięcy.
Żeby sprawdzić, czy prawo jazdy jest już gotowe, można zajrzeć na stronę info-car.pl, podać swój numer PESEL/ datę urodzenia/ numer PKK oraz imię i nazwisko. System wyświetli wtedy jeden ze statusów:
- “przyjęto wniosek – trwa postępowanie administracyjne” – co oznacza, że trwają czynności wyjaśniające albo dokument jest w produkcji,
- “przyjęto dokument w urzędzie, dokument do odbioru” – można wybrać się po odbiór,
- “niepoprawne dane, brak spraw w toku lub dokument wydany” – oznacza to, że wprowadzono błędne dane, wniosek nie został jeszcze wprowadzony do systemu albo dokument został już wydany.
Gotowe prawo jazdy można odebrać osobiście w urzędzie lub otrzymać drogą pocztową. Wybraną opcję należy zaznaczyć już na etapie składania wniosku, w polu F.
Badanie lekarskie do prawa jazdy – kto musi przejść, co jest sprawdzane
Przy wymianie bezterminowych praw jazdy kategorii AM, A1, A2, A, B1, B, B+E, T nie trzeba przechodzić dodatkowych badań, chyba że prawo jazdy zostało wydane na czas określony ze względu na ograniczenia zdrowotne.
Na badania będą musiały się wybrać osoby, które mają prawo jazdy kategorii C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D, D+E (wtedy dokument jest ważny przez 5 lat i co 5 lat trzeba zadbać o przedłużenie prawa jazdy).
Co dokładnie sprawdza lekarz podczas badania do prawa jazdy? Przede wszystkim wzrok, słuch, poziom ciśnienia, poziom cukru. Kierowca musi też wypełnić formularz z pytaniami na temat przebytych chorób, wypadków, zaburzeń psychicznych, problemów z alkoholem.
Co grozi za jazdę bez ważnego prawa jazdy w 2024 roku?
Jazda bez dokumentów, które poświadczają uprawnienia do kierowania danym pojazdem, nie jest już karana. Od grudnia 2020 roku osoby prowadzące samochód na podstawie polskiego prawa jazdy nie muszą mieć go przy sobie. Do kierowania pojazdem są jednak potrzebne uprawnienia. Bez zdanego egzaminu, ale też po zatrzymaniu prawa jazdy narażamy się na poważne konsekwencje. Oto jakie dokładnie kary grożą za nieważne prawo jazdy albo całkowity brak uprawnień:
- jeśli mamy ważne prawo jazdy, ale zostawiliśmy je w domu – nie zostaniemy ukarani, ponieważ od 5 grudnia 2020 roku nie ma już obowiązku wożenia ze sobą prawa jazdy (UWAGA: choć posiadanie w samochodzie dokumentu nie jest konieczne, na wypadek kontroli lepiej nadal mieć go przy sobie lub używać aplikacji mObywatel, gdzie widoczne są nasze uprawnienia – wszystko dlatego, że w bazie CEK, z której korzysta policja, mogą przydarzyć się błędy);
- jeśli prawo jazdy zostało zatrzymane, np. na okres 3 miesięcy, a w tym czasie prowadziliśmy samochód – mandat w wysokości minimum 1500 zł i przedłużenie okresu do 6 miesięcy (jeśli taka sytuacja się powtórzy, uprawnienia kierowcy zostają całkowicie cofnięte);
- jeśli nie mamy uprawnień dla konkretnego typu pojazdu i zostaniemy przyłapani na jego prowadzeniu – grozi nam mandat w wysokości minimum 1500 zł (maksymalnie nawet 30 tys. zł, jeśli sprawa trafi do sądu), zostanie także orzeczony zakaz prowadzenia pojazdów,
- jeśli w ogóle nie mamy uprawnień do kierowania pojazdami – mandat w wysokości minimum 1500 zł (maksymalnie nawet 30 tys. zł, jeśli sprawa trafi do sądu), a także zakaz prowadzenia pojazdów.
To jednak nie koniec problemów: policja może nam kazać odholować samochód, jeśli nie mamy komu przekazać kierownicy, a w razie wypadku brak ważnego dokumentu może stać się dla ubezpieczyciela podstawą, żeby przenieść odpowiedzialność na sprawcę zdarzenia.
Więcej o tym w naszym artykule:
Nagana, mandat, a nawet więzienie. Kary za jazdę bez prawa jazdy mogą być naprawdę poważne.
Czytaj dalejWymiana prawa jazdy – aktualne przepisy
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 20 maja 2016 r. w sprawie wzorów dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz.U. z 2016 r. poz. 702)
- Rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 24 lutego 2016 r. w sprawie wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz.U. z 2016 r. poz. 231 z późn. zm.)
- Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (Dz.U. z 2017 r. poz. 978 z późn. zm.)
FAQ – najczęściej zadawane pytania o wymianę prawa jazdy
Niestety tak. Kierowcy posiadający bezterminowe prawo jazdy będą musieli wymienić je między 2028 a 2033 rokiem.
Ponowne badania lekarskie muszą wykonać osoby, które otrzymały terminowe prawo jazdy ze względu na problemy zdrowotne i konieczność ich kontrolowania (np. osoby z wadami wzroku). Gdy kierowca będzie wymieniał bezterminowe prawo jazdy na nowe lub dokument z datą ważności na 15 lat na kolejny, nie będzie musiał poddawać się badaniom lekarskim.
Obecnie w dokumencie prawa jazdy nie ma już informacji o adresie zamieszkania kierowcy. Dzięki temu nie trzeba wymieniać tego dokumentu po przeprowadzce.
W ostatnich latach ustawodawca wprowadza zmiany, które umożliwiają pozostawienie w domu niemal wszystkich dokumentów dotyczących samochodu. Od 2018 roku nie trzeba mieć przy sobie polisy OC i dowodu rejestracyjnego. Od 5 grudnia 2020 roku nie trzeba wozić także prawa jazdy, choć nadal trzeba pamiętać o posiadaniu aktualnego dokumentu i jego wymianie w odpowiednim terminie. W razie kontroli funkcjonariusze bowiem zweryfikują posiadanie uprawnień i ważność dokumentu.
Do wymiany prawa jazdy będzie potrzebny przede wszystkim wniosek o wymianę tego dokumentu. Wzór wniosku można pobrać ze strony rządowej lub właściwego urzędu. Oprócz tego należy przygotować dokument tożsamości (dowód osobisty lub paszport), zdjęcie, dowód wniesienia opłaty za wydanie prawa jazdy, a także dotychczasowy dokument uprawniający do prowadzenia pojazdu i zaświadczenie lekarskie, jeśli jest wymagane.
- Od 4 marca 2019 w Polsce obowiązuje nowy wzór prawa jazdy.
- Najważniejsza zmiana: nowe prawo jazdy nie zawiera informacji o miejscu zamieszkania właściciela.
- Stare prawa jazdy należy wymienić na nowe dopiero, gdy poprzednie stracą wskazaną na nich ważność – najczęściej po 15 latach od wydania.
- Nie ma już bezterminowych praw jazdy – prawa jazdy wydane przed rokiem 2013 będą wymieniane najpóźniej w latach 2028 – 2033.
- Opłata za wymianę prawa jazdy to 100,50 zł, a jeśli potrzebne są nowe badania lekarskie – 300,50 zł.
- Na nowe prawo jazdy czeka się najczęściej do 9 dni roboczych.
- Badania lekarskie przy wymianie prawa jazdy przechodzą tylko osoby, których poprzednie badania straciły ważność i kierowcy pojazdów kategorii C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D, D+E.
- Za brak ważnego prawa jazdy lub prowadzenie pojazdu bez odpowiednich uprawnień grozi mandat w wysokości co najmniej 1500 zł.
Dołącz do dyskusji