Kolizja dwóch aut tego samego właściciela – czy odszkodowanie z OC zostanie wypłacone?
Do zderzeń dwóch samochodów tego samego właściciela nie dochodzi zbyt często. Choć można wyobrazić sobie taką stłuczkę przed domem podczas parkowania, a nawet kolizję, gdy jedno auto zostanie pożyczone innemu kierowcy. Czy w takich sytuacjach można liczyć na odszkodowanie z OC? A co jeśli właścicielem obu aut jest ta sama firma leasingowa? Zajmijmy się tym ciekawym tematem!
Z tego artykułu dowiesz się:
- Kiedy przysługuje odszkodowanie z ubezpieczenia OC?
- Czy jeśli właściciel dwóch samochodów wjedzie jednym w drugi, to może liczyć na odszkodowanie z OC?
- Co z odszkodowaniem, jeśli dwoma autami tego samego właściciela poruszają się inni kierowcy i dojdzie do kolizji?
- Czy ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie z AC, gdy dojdzie do kolizji dwóch aut tego samego właściciela?
Odszkodowanie z OC – za co jest wypłacane?
Intuicyjnie każdy z nas wie, kiedy wypłacane jest odszkodowanie z komunikacyjnego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Dzieje się tak, gdy kierowca pojazdu mechanicznego spowoduje wypadek drogowy lub stłuczkę. Wtedy z ubezpieczenia OC pojazdu, którym się poruszał, poszkodowanemu lub poszkodowanym zostaje wypłacone odszkodowanie za wyrządzone szkody w mieniu i na osobach. Dokładnie na to wskazuje art. 32 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych:
Z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.
Źródło: Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.
Do szkód związanych z ruchem pojazdu zalicza się także te powstałe w związku ze wsiadaniem i wysiadaniem, bezpośrednim załadunkiem oraz zatrzymaniem i postojem.
Właściciel uszkodził jednym swoim autem drugie – czy ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie z OC?
Każda dorosła osoba ponosi odpowiedzialność za swoje czyny. Kodeks cywilny wskazuje, że wyrządzone szkody drugiemu należy naprawić. Dzięki ubezpieczeniu OC zobowiązania finansowe za spowodowane szkody zostają przeniesione na zakład ubezpieczeń. A co dzieje się w przypadku, gdy nie ma tej drugiej osoby, a sprawca jest jednocześnie osobą poszkodowaną?
O takim zdarzeniu możemy mówić w omawianym przez nas przypadku, gdy właściciel dwóch samochodów uszkodzi jednym z nich ten drugi. Zgodnie z art. 38 ust. 1 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych ubezpieczyciel nie odpowiada za szkody:
polegające na uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie mienia, wyrządzone przez kierującego posiadaczowi pojazdu mechanicznego; dotyczy to również sytuacji, w której posiadacz pojazdu mechanicznego, którym szkoda została wyrządzona, jest posiadaczem lub współposiadaczem pojazdu mechanicznego, w którym szkoda została wyrządzona.
Źródło: Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.
Sprawa jest więc jasna – w sytuacji, gdy posiadacz jednym swoim autem czy motocyklem uszkodzi swój inny pojazd, to odszkodowania z OC nie otrzyma. Warto tutaj dodać jeszcze zapis z Kodeksu cywilnego, który w dziale Ubezpieczenia majątkowe poprzez art. 822 § 1 jasno wskazuje:
Przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.
Źródło: Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.
Co zwraca uwagę w tym przepisie? Również w Kodeksie cywilnym jest mowa o osobie trzeciej. To logiczne, ponieważ nie można być jednocześnie dłużnikiem i wierzycielem w związku z powstałą szkodą – nie można ponosić odpowiedzialności cywilnej wobec samego siebie.
Tomasz posiadał Peugeota 307cc i Kię Sportage. Oba pojazdy parkował przed blokiem, w którym mieszkał. Pewnego dnia wracał zmęczony z pracy Kią i szukał miejsca parkingowego. Jedyne wolne miejsce znajdowało się obok jego Peugeota. Niestety Tomasz źle wymierzył odległość i przy parkowaniu przodem zahaczył o tył swojego drugiego auta. Zadzwonił do ubezpieczyciela, ale ten odmówił naprawy szkód w ramach ubezpieczenia OC.
Zderzenie dwóch samochodów tego samego właściciela, ale prowadzonych przez innych kierowców – czy można liczyć na odszkodowanie z OC?
Odpowiedź nie może być inna – to zależy! W wyłączeniach odpowiedzialności OC ustawodawca wskazał na posiadacza pojazdu, a nie na właściciela. Jest to bardzo ważna różnica. Dlaczego? Zgodnie z art. 336 Kodeksu cywilnego:
Posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).
Źródło: Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny.
Wątpliwości związane z podziałem na posiadacza samoistnego i zależnego w związku z omawianym wyłączeniem doprowadziły do sporu, który musiał rozstrzygnąć Sąd Najwyższy. Zgodnie z orzeczeniem sformułowanie o posiadaczu pojazdu z art. 38 ust. 1 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych należy rozumieć jako wskazanie na posiadacza samoistnego.
Michał jest właścicielem dwóch samochodów – Volkswagena Golfa i Opla Insigni. Pierwszy z nich pożyczył żonie Patrycji, która wybrała się nim na zakupy, a drugi bratu Robertowi. Gdy Patrycja wracała z zakupów, nie zauważyła, że Robert akurat wyjeżdżał spod domu. Doszło do kolizji. Czy w takiej sytuacji Michał może domagać się odszkodowania z ubezpieczenia OC?
Zgodnie z interpretacją Sądu Najwyższego, powyższa sytuacja jest klarowna – właściciel pojazdu, który użyczył pojazdy i doszło w tym czasie do ich zderzenia, nie otrzyma odszkodowania z ubezpieczenia OC za ich uszkodzenia, ponieważ jest on posiadaczem samoistnym pojazdów!
Wyłączenie w art. 38 ust. 1 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych nie dotyczy szkód na osobach, a jedynie na mieniu!
Wróćmy do problemu odszkodowania za szkodę powstałą na pojazdach tego samego właściciela. Pamiętajmy, że nie zawsze jest nim zwykły “Kowalski”. Wiele aut jest leasingowanych i to leasingodawca jest właścicielem auta – co w takiej sytuacji?
W przypadku leasingu sprawa jest prosta, ponieważ ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych wskazuje:
Wyłączenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, nie obejmuje szkody wyrządzonej w mieniu, jeżeli pojazdy mechaniczne uczestniczące w zdarzeniu są przedmiotem umowy leasingu zawartej przez posiadaczy tych pojazdów z tym samym finansującym lub zostały przewłaszczone przez posiadaczy tych pojazdów na tego samego wierzyciela lub które są przedmiotem zastrzeżenia własności rzeczy sprzedanej na rzecz tego samego wierzyciela.
Źródło: Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.
W przypadku kolizji samochodów leasingowanych w jednej firmie odszkodowanie z OC zostanie wypłacone. Właściciel pojazdów jest jeden, ale to nie on odpowiada za szkodę wynikłą z ruchu pojazdów, tylko jeden z dwóch posiadaczy zależnych. W takiej sytuacji dłużnik i wierzyciel nie są tą samą osobą – straty na mieniu dotyczą leasingodawcy, a jeden z posiadaczy zależnych ją spowodował i musi za to odpowiedzieć, a dokładnie jego ubezpieczyciel w ramach OC.
Kierowca uszkodził swoje drugie auto – AC będzie pomocne!
W opisanych powyżej przypadkach, które obejmują wyłączenie odpowiedzialności ubezpieczyciela z tytułu OC, wsparciem będzie autocasco. To dobrowolne ubezpieczenie komunikacyjne chroni w przypadku uszkodzenia, zniszczenia lub kradzieży pojazdu. Powinniśmy jednak pamiętać, że ochrona nie obejmuje między innymi szkód (na podstawie OWU UNIQA):
- spowodowanych umyślnie przez ubezpieczonego, użytkownika lub osoby ze wspólnego gospodarstwa,
- powstałych na skutek rażącego niedbalstwa,
- spowodowanych przez osobę prowadzącą bez uprawnień,
- spowodowanych w stanie nietrzeźwości lub po użyciu alkoholu,
- w przypadku oddalenia się z miejsca zdarzenia.
W przypadku uszkodzenia swojego drugiego samochodu właściciel otrzyma odszkodowanie z AC, jeśli szkoda nie powstała w okolicznościach wymienionych w wyłączeniach odpowiedzialności w OWU, ale będzie to wiązać się ze wzrostem składki ubezpieczeniowej.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o kolizję dwóch pojazdów tego samego właściciela
Taka sytuacja należy do wyłączeń odpowiedzialności ubezpieczyciela w ramach OC. Idea ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej polega na naprawianiu szkód wyrządzonych innym osobom (osobom trzecim), a więc nie sobie.
Tak, ale firmie leasingowej, ponieważ to ona jest właścicielem pojazdów. Pojazdy leasingowane będące przedmiotem umowy leasingu z tym samym podmiotem nie są objęte wyłączeniem odpowiedzialności OC.
Tak. W takim przypadku można ubiegać się o odszkodowanie z autocasco, jeśli zdarzenie nie jest objęte wyłączeniami – jazda pod wpływem alkoholu, celowe działanie, rażące niedbalstwo.
- https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20031241152/U/D20031152Lj.pdf
- https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19640160093/U/D19640093Lj.pdf
- https://www.uniqa.pl/dokumenty/1826_0421U_z.pdf
- https://mu.rf.gov.pl/57/art-8.html
Dołącz do dyskusji