Ubezpieczenie mieszkania – obowiązki ubezpieczającego i właściciela

Obowiązki ubezpieczającego nieruchomość – czego dotyczą?

Ubezpieczenie mieszkania i domu chroni finansowo ubezpieczającego przed szkodami spowodowanymi na mieniu przez ogień, powódź, zalanie oraz inne zdarzenia losowe, a także w przypadku kradzieży z włamaniem i rabunkiem. W ramach ubezpieczenia mieszkania można rozszerzyć ochronę o OC w życiu prywatnym, assistance domowe, NNW czy ubezpieczenie wartościowych przedmiotów (np. dzieł sztuki, biżuterii).

Aby ubezpieczyciel wypłacił odszkodowanie lub zrealizował zapisane w umowie ubezpieczeniowej inne świadczenia ubezpieczający (lub ubezpieczony – nie zawsze to ta sama osoba) musi spełnić określone obowiązki, które wskazane są w OWU. Jakich kwestii one dotyczą?

Obowiązki spoczywające na ubezpieczającym nieruchomość związane są z:

• przekazywaniem informacji ubezpieczycielowi,
• utrzymaniem i użytkowaniem nieruchomości i mienia,
• zabezpieczeniem mienia,
• postępowaniem po wystąpieniu szkody.

Na podstawie zapisów z ogólnych warunków ubezpieczenia mieszkaniowego wybranych ubezpieczycieli sprawdzimy, jakich dokładnie obowiązków powinni przestrzegać ubezpieczający nieruchomości i ruchomości.

Obowiązek informacyjny – jaką wiedzą trzeba podzielić się z ubezpieczycielem?

Podstawą zawarcia umowy ubezpieczenia jest podanie wiarygodnych informacji dotyczących mienia. Dlatego już na etapie wypełniania wniosku pojawia się obowiązek informacyjny. Jak wskazuje Generali, ubezpieczający powinien podać:

Podobne zapisy znajdziemy także w innych OWU. Brak podania wszystkich wymaganych okoliczności będzie wiązał się z odmową wypłaty odszkodowania. Wskazuje na to Allianz:

Jeśli podane we wniosku okoliczności zmienią się w czasie trwania umowy, to mamy także obowiązek o nich poinformować ubezpieczyciela. Chodzi tutaj choćby na przykład o przebudowę domu lub zmianę liczby zabezpieczeń nieruchomości.

Podsumowując, jako ubezpieczający dom lub mieszkanie, mamy następujące obowiązki informacyjne:

• ujawnienie wszystkich znanych okoliczności (informacji), o które pyta ubezpieczyciel we wniosku,
• przekazanie wszystkich okoliczności (informacji), które zmienią się w czasie trwania umowy ubezpieczenia,
• poinformować ubezpieczonego, jeśli zawieramy umowę na cudzy rachunek.

Ubezpieczyciel ma prawo do weryfikacji podanych informacji, dlatego ubezpieczający ma również obowiązek udostępnienia mienia w celu oceny ryzyka ubezpieczeniowego i sprawdzenia prawdziwości podanych danych w umowie.

Utrzymanie i użytkowanie mienia – jakie obowiązki spoczywają na właścicielu nieruchomości?

O każde mienie powinno się dbać. Okresowe przeglądy i prawidłowe utrzymanie poprawiają komfort użytkowania, zwiększają bezpieczeństwo, a także są warunkiem otrzymania odszkodowania w przypadku powstania szkody. Jakie obowiązki utrzymania mienia spoczywają na ubezpieczającym budynek właścicielu?

Warto tutaj dodać, że przytoczone poniżej obowiązki utrzymania mienia dotyczą głównie właścicieli domów. W przypadku mieszkań przeglądami i stanem budynków zajmuje się administracja. Dlatego raz w roku do drzwi puka kominiarz, który w blokach sprawdza drożność wentylacji czy osoba, która kontroluje szczelność instalacji gazowej.

Obowiązki związane z utrzymaniem mienia to:

• utrzymanie i użytkowanie zgodnie z przepisami Prawa budowlanego,
• przestrzeganie zasad montażu, eksploatacji, obsługi czy konserwacji mienia (np. sprzętu AGD),
• dbanie o stan techniczny zabezpieczeń przeciwkradzieżowych,
• niezwłoczne usuwanie usterek, uszkodzeń i awarii, czyli dbanie o stan techniczny mienia,
• ogrzewania budynku zimą,
• odcięcie dopływu wody bieżącej i nadzór nad budynkiem, gdy jest on niezamieszkały lub nieużytkowany nieprzerwanie przez okres dłuższy niż 90 dni.

Właściciele domów muszą pamiętać o kontrolach technicznych, które powinny być przeprowadzana w terminie przez specjalistów z uprawnieniami. Po przeglądzie powinniśmy otrzymać protokół – trzeba go zachować, by mieć potwierdzenie sprawności technicznej w razie powstania wypadku objętego ochroną.

Kontrole i przeglądy reguluje Prawo budowlane, a dokładnie Rozdział 6 – Utrzymanie obiektów budowlanych, a także rozporządzenia. Obowiązkowe kontrole stanu technicznego:

Dodatkowo należy pamiętać o czyszczeniu przewodów kominowych, które polega na wybraniu zanieczyszczeń (sadzy):

Obowiązki związane z zabezpieczeniem mienia – wymagania dotyczące ochrony przed kradzieżą z włamaniem

Ubezpieczenie mieszkania i domu zapewnia także ochronę od kradzieży z włamaniem. Aby otrzymać odszkodowanie, gdy dojdzie do takiego zdarzenia, nieruchomość musi być odpowiednio zabezpieczona. W OWU ubezpieczyciele wskazują, jakich zabezpieczeń przeciwkradzieżowych wymagają oraz zachowań, o których należy pamiętać w kontekście ochrony mienia.

Obowiązki związane z zabezpieczeniem mienia dotyczą:

• wyposażenia i budowy drzwi zewnętrznych,
• specyfikacji zamków w drzwiach zewnętrznych,
• zachowania odpowiedniego stanu drzwi zewnętrznych, okien oraz drzwi tarasowych i balkonowych,
• zabezpieczenia otworów w ścianach, suficie, dachu i podłodze,
• posiadania kluczy (powinien je mieć jedynie ubezpieczający i upoważnione osoby)

Szczegółowe wytyczne dotyczące zabezpieczeń znajdziemy w OWU poszczególnych ubezpieczycieli. Na przykład Generali wskazuje, że:

Obowiązki po powstaniu szkody – o czym powinien pamiętać ubezpieczający?

Jeśli ogólne warunki ubezpieczeń nieruchomości zawierają zapisy o obowiązkach dotyczących zawarcia umowy, utrzymywania mienia i dbania o jego bezpieczeństwo, to nie powinno nas dziwić, że w tych dokumentach znalazły się również wskazania co do postępowania w razie powstania szkody. O jaki zachowania chodzi?

Ubezpieczający (ubezpieczony) mieszkanie lub dom ma obowiązki, gdy dojdzie do wypadku ubezpieczeniowego:

• użyć dostępnych środków, by ratować ubezpieczone mienie, zapobiec szkodzie lub zmniejszyć jej rozmiar,
• powiadomić niezwłocznie ubezpieczyciela o zdarzeniu w określonym w umowie terminie – najczęściej do 3 lub 7 dni,
• powiadomić niezwłocznie policję, gdy doszło do szkody w wyniku przestępstwa lub innego zabronionego czynu – np. kradzież z włamaniem, wandalizm, rabunek,
• powiadomić niezwłocznie straż pożarną w przypadku pożaru,
• powiadomić o zdarzeniu administratora budynku, gdy źródło wypadku jest poza ubezpieczonym lokalem,
• pozostawić bez zmiany miejsce szkody do czasu przybycia przedstawiciela ubezpieczyciela w celu (wyjątek, gdy ochrona mienia wymaga zmiany),
• udostępnić mieszkanie lub dom rzeczoznawcy,
• dostarczyć wymaganych przez ubezpieczyciela dokumentów – dlatego warto przechowywać faktury, rachunki, protokoły itp.,
• współpracować z ubezpieczycielem.

Pamiętajmy, że w ramach ubezpieczenia nieruchomości można rozszerzyć ochronę o OC w życiu prywatnym, assistance domowe, NNW, ubezpieczenie roweru, domku letniskowego i wielu innych rzeczy. Do wszystkich tych dodatkowych ochron przewidziane są szczególne obowiązki – informacje na ich temat można znaleźć w OWU.

Zaniedbanie obowiązków – jakie mogą być konsekwencje?

Dopełnienie obowiązków wskazanych przez ubezpieczyciela powinno być ważne dla każdego ubezpieczającego mienie. Zignorowanie ich może skończyć się zmniejszeniem lub odmową wypłaty odszkodowania. Pamiętajmy, że umieszczone w OWU obowiązki nie są poradami i zapisy wprost wskazują, że w razie niedopełnienia niektórych z nich ubezpieczyciele są wolni od odpowiedzialności.

Oczywiście nie jest też tak, że jeśli przykładowo nie przeprowadzimy w terminie przeglądu technicznego komina, a dojdzie do pożaru, którego przyczyną będzie zwarcie w lodówce, to ubezpieczyciel nie będzie mógł nam odmówić wypłaty odszkodowania – w takiej sytuacji przyczyna wypadku ubezpieczeniowego nie ma związku z naszym zaniedbaniem.

Jeśli zależy nam na ochronie naszego mienia, to powinniśmy także dbać o nie i przestrzegać obowiązujących przepisów – w końcu to nie ubezpieczyciele tworzą prawo budowlane czy przeciwpożarowe.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o obowiązki w ubezpieczeniu mieszkania i domu