Opóźnienie pociągu – czy przysługuje mi odszkodowanie?

Odszkodowanie za opóźniony pociąg – przepisy unijne

Jeśli Twój pociąg opóźnił się o co najmniej 60 minut, możesz starać się o odszkodowanie na podstawie przepisów unijnych. Obecnie tę kwestię reguluje art. 19 rozporządzenia Parlamentu Europejskie i Rady (UE) 2021/782.

Zgodnie z przepisami, pasażer ma prawo do odszkodowanie, które wynosi:

• 25% ceny biletu w przypadku opóźnienia wynoszącego od 60 minut do 119 minut,
• 50% ceny biletu w przypadku opóźnienia wynoszącego 120 minut lub więcej.

W rozporządzeniu zaznaczono jednak, że przewoźnik może ustalić minimalny próg, poniżej którego odszkodowanie nie będzie wypłacane. Jeśli więc wysokość odszkodowania wyniesie mniej niż ustalony próg, przewoźnik nie będzie musiał wypłacać odszkodowania. Rozporządzenie wskazuje, że próg ten nie może być wyższy niż 4 euro – polscy przewoźnicy stosują ten maksymalny próg.

Istotne kwestie

• Aby uzyskać odszkodowanie, muszą być spełnione następujące przesłanki: wystąpiło opóźnienie (co najmniej 60 minutowe); do przewoźnika, który obsługuje połączenie, mają zastosowanie przepisy unijne; wysokość wyliczonego odszkodowanie jest wyższa od ustalonego progu 4 euro.
• Odszkodowanie może zostać wypłacone w formie bonu (25% lub 50% na zakup kolejnego biletu). Przewoźnik wypłaci odszkodowanie w formie pieniężnej tylko, jeśli pasażer wyraźnie zaznaczy takie żądanie we wniosku o wypłatę odszkodowania.

Odszkodowanie za opóźniony lot

Opóźniony lot to zmora niejednego pasażera. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że może starać o stosowne odszkodowanie. Sprawdź jakie!

Czytaj dalej

Kiedy stosuje się przepisy dotyczące opóźnienia?

Niestety wskazane wyżej przepisy nie dotyczą wszystkich połączeń kolejowych. Powyższe regulacje obowiązują jedynie w stosunku do opóźnień pociągów dalekobieżnych kategorii: Intercity (IC), Express Intercity Premium (EIP), Express Intercity (EIC), InterREGIO (IR), Twoje Linie Kolejowe (TLK), ŁKA Sprinter (ŁS) oraz do połączeń międzynarodowych, odbywających się pomiędzy krajami należącymi do UE

Inne prawa pasażera

W przypadku wystąpienia opóźnienia pociągu, pasażerowie powinni być na bieżąco informowani przez przewoźnika lub zarządcę stacji kolejowej o przybliżonym czasie opóźnienia. Na żądanie pasażera przewoźnik powinien wystawić zaświadczenie na bilecie dot. opóźnienia. Ponadto w przypadku opóźnień co najmniej 60-minutowych pasażerom przysługuje prawo do:

• bezpłatnego posiłku i napojów – odpowiednio do czasu oczekiwania,
• bezpłatnego zakwaterowania lub transportu pomiędzy stacją a miejscem zakwaterowania – jeśli jest to fizycznie możliwe i powstała konieczność noclegu przez jedną lub kilka nocy lub niezbędny jest dodatkowy pobyt,
• jeśli pociąg został unieruchomiony na trasie, pasażerom przysługuje bezpłatny transport: na stację, do miejsca odjazdu zastępczego środka, do miejsca przeznaczenia.

Należy również zaznaczyć, że jeśli połączenie nie może być dalej wykonywane, przewoźnik powinien zapewnić transport zastępczy.

Kiedy odszkodowanie nie przysługuje?

Jak już wyżej wskazano, regulacje dotyczące odszkodowania nie dotyczą wszystkich przewoźników – odszkodowanie przysługuje tylko w odniesieniu do kursów obsługiwanych przez wymienionych wyżej przewoźników. Wspomniane wcześniej przepisy nie będą miały więc zastosowania np. do przewoźników miejskich, podmiejskich czy niektórych regionalnych linii.

Ponadto odszkodowanie nie będzie przysługiwało, jeśli wysokość odszkodowania będzie niższa niż 4 euro.

Jak mówi przytoczone powyżej rozporządzenie unijne, przedsiębiorstwo kolejowe może odmówić wypłaty odszkodowania, gdy udowodni, że opóźnienie lub utrata połączenia wynika z następujących przyczyn lub z natury rzeczy z nimi powiązanymi:

• nadzwyczajne okoliczności niezwiązane z ruchem kolei (pogoda, katastrofy naturalne, kryzysy związane ze zdrowiem publicznym), a firma kolejowa mimo staranności nie mogła zapobiec;
• wina podróżnego;
• zachowanie osoby trzeciej (np. osoby na torach, kradzież kabli, sabotaż, terroryzm, działanie organów ścigania, sabotaż).

Jak zgłosić wniosek o wypłatę odszkodowania za opóźniony pociąg?

Odszkodowanie wypłacane jest na wniosek pasażera. We wniosku należy wskazać swoje dane, napisać, jakiego połączenia dotyczy roszczenie, wskazać, jakie było opóźnienie pociągu oraz określić swoje żądanie. Warunki przyznania odszkodowania są elastyczne co do formy. Jeśli więc zależy Ci na uzyskaniu odszkodowania w formie pieniężnej, to musisz to wprost wskazać we wniosku, podając jednocześnie numer konta, na który przewoźnik ma dokonać przelewu.

Wniosek możesz wysłać drogą tradycyjną lub złożyć w specjalnie wyznaczonej kasie. Kasy obsługujące reklamacje nie występują jednak na każdej stacji kolejowej. Spotkasz je raczej na większych dworcach. Warto sprawdzić na stronie przewoźnika, jakie dopuszcza możliwości kontaktu. Najszybciej bowiem będzie złożyć wniosek drogą elektroniczną, wysyłając go na maila przewoźnika lub wypełniając przeznaczony do tego formularz na stronie przewoźnika.

Przewoźnik kolejowy ma miesiąc na rozpatrzenie Twojej reklamacji.

Dochodzenie roszczeń na podstawie przepisów krajowych

Opisane wyżej regulacje nie wykluczają możliwości dochodzenia roszczeń na zasadach wynikających z Prawa przewozowego. Na mocy regulacji wskazanej ustawy o odszkodowanie mogą starać się zarówno pasażerowie kursu, którym należy się również odszkodowanie wynikające z przepisów unijnych (fakt możliwości dochodzenia roszczenia na podstawie regulacji unijnych nie wyklucza możliwości dochodzenia roszczeń na podstawie przepisów krajowych), jak i pasażerowie innych opóźnionych pociągów, co do których przepisy rozporządzenia nie mają zastosowania, czyli np. pasażerowie Kolei Śląskich.

Zatem pasażer może ubiegać się o odszkodowanie zarówno w sytuacji, w której pociąg odjechał za wcześnie, jak i w przypadku opóźnienia. Co istotne, część art. 62 ust. 2 została uznana przez Trybunał Konstytucyjny w 2008 roku za niezgodny z Konstytucją RP, chodzi tu dokładnie o zwrot ,,jeżeli szkoda wynikła z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa przewoźnika”. Pasażer powinien jednak wykazać, że doznał szkody i że szkoda ta wynikła z faktu, że pociąg był opóźniony. Trzeba więc wykazać związek przyczynowo – skutkowy.

Jakie odszkodowanie za opóźnienie pociągu przysługuje w krajach graniczących z Polską?

Za granicą linie kolejowe także rekompensują pasażerom opóźnienie w dojeździe na stację docelową. W Niemczech podróżnym posiadającym ciągły międzynarodowy bilet Deutsche Bahn zwraca pieniądze w takim samym wymiarze, jak ma to miejsce w Polsce. Inaczej sytuacja wygląda w przypadku niemieckich linii kolejowych. Posiadacze biletu German Rail Pass podróżujący 1. klasą powinni otrzymać odszkodowanie w wysokości 7,5 euro, a podróżujący 2. klasą – 5 euro pod warunkiem, że opóźnienie na stacji docelowej wyniosło 3 razy po 60 minut. Z kolei posiadacze biletu InterRail Germany Pass otrzymują 10 euro bez względu na klasę, która podróżują. Warunkiem otrzymania rekompensaty jest dwukrotne opóźnienie wynoszące 60 minut na stacji docelowej.

Na Słowacji pasażerowie, których pociąg jest opóźniony o co najmniej 2 godziny, powinni otrzymać 100% zwrotu za zakupiony bilet, a pasażerowie, których pociąg jest spóźniony od 60 do 120 minut, powinni otrzymać 50% zwrotu za zakupiony bilet.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o odszkodowanie za opóźniony pociąg

Autor artykułu: Agnieszka Kazimierczak

Od 2019 roku jest członkiem Okręgowej Izby Radców Prawnych we Wrocławiu, gdzie odbywa aplikację radcowską. Doświadczenie zawodowe zdobywała we wrocławskich kancelariach, pracując u boku profesjonalistów. Pomagała konsumentom w sporach z ubezpieczycielami. Swoją wiedzą i doświadczeniem dzieli się z czytelnikami mubi.pl.