Przewożenie dzieci w samochodzie – przepisy 2024
Bezpieczeństwo dziecka zawsze jest dla rodzica najważniejsze. Troska o pociechy powinna przekładać się również na kwestie związane z przewożeniem dzieci w samochodzie. Żeby uchronić je przed przykrymi, a czasem nawet tragicznymi skutkami nagłych manewrów (np. gwałtownego hamowania) czy kolizji, konieczne jest właściwe zabezpieczenie pociechy podczas jazdy.
W tym artykule przeczytasz:
- Do jakiego wieku dziecko powinno jeździć w foteliku?
- Czym kierować się przy wyborze fotelika dla dziecka?
- Gdzie umiejscowić fotelik dziecięcy w samochodzie i w jaki sposób to zrobić?
- O czym pamiętać przy zakupie i montażu fotelika w aucie?
- Kiedy trzeba wymienić fotelik na nowy?
- Czy warto zastąpić fotelik podstawką?
- Co grozi kierowcy za nieprawidłowe przewożenie dzieci w samochodzie?
- Kiedy można przewozić dziecko bez fotelika?
- Czy można przewozić dziecko z przodu?
- Jak przewozić niemowlaka w samochodzie?
Podstawą bezpiecznego przewożenia dzieci w samochodzie jest posiadanie odpowiednio dobranego fotelika samochodowego, a także zamontowanie go we właściwym miejscu i w odpowiedni sposób. Jak zwiększyć bezpieczeństwo podopiecznych podczas przemieszczania się samochodem?
Czy dziecko powinno podróżować w foteliku? Wiek, waga, wzrost – co o tym decyduje?
Jeszcze do niedawna jednym z wyznaczników tego, czy dziecko powinno podróżować w foteliku, czy już nie, był jego wiek. Do 12. roku życia latorośli prawo obligowało rodziców i opiekunów do zadbania o ten element wyposażenia samochodu. Od pewnego czasu jednak obowiązek przewożenia dzieci w samochodzie z fotelikiem zależy przede wszystkim od wzrostu malucha.
Szczegółów należy szukać w Kodeksie drogowym. Zgodnie z zawartymi tam przepisami, w samochodzie osobowym w foteliku powinno być przewożone każde dziecko mające poniżej 150 cm wzrostu. Oczywiście od tej zasady istnieją wyjątki, które omówimy w dalszej części artykułu.
Prawnik radzi
W pojeździe kategorii M1, N1, N2 i N3 (…) wyposażonym w pasy bezpieczeństwa lub urządzenia przytrzymujące dla dzieci, dziecko mające mniej niż 150 cm wzrostu jest przewożone (…) w foteliku bezpieczeństwa dla dziecka lub innym urządzeniu przytrzymującym dla dzieci (…) – cytat z Ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, art. 39, pkt. 3.
Przewożenie dzieci w samochodzie ciężarowym
Podobnie jak przewożenie dzieci w samochodzie osobowym, tak podczas podróży ciężarówką dziecko powinno jechać w foteliku, jeśli ma mniej niż 150 cm wzrostu. Bez względu na to, czy jest to 10-latek, czy 17-latek. Wyższe dzieci wystarczy przewozić z zapiętymi pasami bezpieczeństwa.
Jak wybrać fotelik dziecięcy?
Zakup fotelika, w którym dziecko mogłoby bezpiecznie przemieszczać się samochodem wraz z rodzicami, to niemały wydatek, na który trzeba przeznaczyć przynajmniej kilkaset złotych. Nic dziwnego, że rodzice szukają tańszych rozwiązań, kupując np. używane modele. Cena to jednak nie wszystko. Zwłaszcza, jeśli w grę wchodzi bezpieczeństwo najmłodszych.
Trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że nie każdy fotelik pasuje do każdego dziecka. Nawet wśród nowych modeli można trafić na takie, które nie będą przystosowane do budowy ciała pociechy oraz jego wagi i wzrostu, a co dopiero w przypadku fotelików, z których już korzystało inne dziecko. Ten element wyposażenia samochodu nie jest też uniwersalny dla każdego modelu auta. Podczas zakupu fotelika warto więc dopytać, czy zamontowany w pojeździe, którym będzie przewożone dziecko, spełni swoją funkcję. Poza tym trzeba pamiętać, że tak jak każdy element wyposażenia samochodu, foteliki również się zużywają, zwłaszcza po kolizji.
Ekspert Mubi radzi:
Rodzaje fotelików samochodowych
Producenci fotelików dzielą je na grupy, z których każda jest przeznaczona dla dziecka z innej kategorii wagowej. Właściwie wybrany fotelik z odpowiedniej grupy lepiej chroni malucha.
Przed dopuszczeniem do użytku foteliki przechodzą szczegółowe testy, które potwierdzają bezpieczeństwo stosowania. Najbardziej wiarygodne i świadczące o bezpieczeństwie są te prowadzone przez niezależne organizacje, np. ADAC.
Gdzie i jak zamontować fotelik, żeby bezpiecznie przewozić dzieci w samochodzie?
Podejmując decyzję o zakupie takiego, a nie innego fotelika, należy również zorientować się w sposobie montażu i zestawić go z możliwościami, jakie daje samochód. Najlepszym rozwiązaniem jest przymocowanie fotelika za pomocą systemu ISOFIX, czyli specjalnych uchwytów, które obecnie są standardem w każdym nowym samochodzie. W autach, które nie dają takiej możliwości, trzeba wybrać fotelik do przymocowania za pomocą pasów bezpieczeństwa.
A gdzie w samochodzie należy umieścić fotelik dla dziecka? Wybór właściwego miejsca zależy m.in. od wieku naszej pociechy, ale też liczby podróżujących w pojeździe pasażerów.
- W przypadku najmłodszych maluchów, jeśli rodzice podróżują wspólnie, jeden z nich może usiąść z dzieckiem z tyłu. Gdy natomiast z podopiecznymi podróżuje tylko jeden z opiekunów, ma możliwość przewożenia dzieci w samochodzie z przodu.
- W przypadku starszych dzieci rodzice najczęściej montują foteliki na tylnym środkowym siedzeniu. Dzięki temu nawet wtedy, gdy tylko jeden z opiekunów przewozi pociechę samochodem, podczas jazdy widzi malca w lusterku, a w razie potrzeby może bez problemu do niego sięgnąć. Alternatywnie można wybrać siedzenie za fotelem pasażera.
Najmłodsze dzieci zaleca się przewozić tyłem do kierunku jazdy. W ten sposób minimalizuje się ryzyko urazów kręgosłupa, szyi i głowy, bo przeciążenie chociażby podczas hamowania jest mniej odczuwalne niż podczas jazdy przodem.
Zakup i montaż fotelika – o czym pamiętać?
Bezpieczeństwo podczas jazdy to podstawa, zwłaszcza w przypadku dzieci. Jakich zasad musisz przestrzegać podczas wyboru i montażu fotelika, żeby zapewnić najmłodszym pasażerom jak najlepszą ochronę?
- O ile to możliwe, wybierz fotelik umożliwiający montaż za pomocą systemu ISOFIX.
- Sprawdź, czy fotelik jest wyposażony w 5-punktowe pasy bezpieczeństwa – to rozwiązanie jest uważane za najbezpieczniejsze.
- Zadbaj o to, żeby pasy bezpieczeństwa w foteliku były wytrzymałe, ale również miękkie – powinny zapewniać dziecku komfort nawet podczas długich podróży.
- Po zamontowaniu fotelika sprawdź, czy jest stabilny, nie przesuwa się i nie kołysze.
Niewłaściwie zamontowany i ustawiony fotelik nie będzie spełniał swoją funkcji. Nie zapewni dziecku bezpieczeństwa w razie kolizji, a także sprawi, że podczas gwałtownego hamowania na ciało malucha będą oddziaływać zbyt duże siły, co zagrozi jego zdrowiu i życiu.
Kiedy przychodzi pora na wymianę fotelika?
Raz zakupiony fotelik nie zawsze będzie mógł zapewnić bezpieczeństwo i niemowlakowi, i starszemu dziecku. Prędzej czy później przyjdzie czas na jego wymianę. Sygnałem do tego powinien być rozwój fizyczny dziecka. O zakupie modelu z kolejnej grupy należy pomyśleć, gdy waga dziecka przekroczy normy przewidziane dla dotychczasowego fotelika. Warto także zwrócić uwagę na to, czy główka dziecka nie wystaje ponad zagłówek.
O nowy fotelik należy zadbać również po kolizji lub wypadku, żeby nie ryzykować przewożeniem dziecka w siedzisku, którego mogło ulec uszkodzeniu. W takim przypadku możliwe będzie pokrycie kosztów zakupu nowego fotelika z ubezpieczenia.
- Jeśli osoba przewożąca dziecko w samochodzie była sprawcą wypadku lub kolizji i posiada ubezpieczenie fotelika dziecięcego (oferują je niektórzy ubezpieczyciele) albo ubezpieczenie AC o odpowiednim zakresie ochrony, może starać się o odszkodowanie z tego tytułu.
- Jeżeli do stłuczki doszło z winy innego uczestnika ruchu drogowego, rodzic ma prawo wystąpić o odszkodowanie za uszkodzony fotelik do towarzystwa ubezpieczeniowego sprawcy. Koszty likwidacji szkód powinny zostać pokryte z jego ubezpieczenia OC.
Czy przewożenie dzieci w samochodzie na podstawce jest bezpieczne?
Mogłoby się wydawać, że przewożenie kilkunastoletniego dziecka w foteliku to przesada. Nic bardziej mylnego. Jeśli dziecko nie osiągnęło jeszcze wymaganego wzrostu, żeby podróżować bez urządzenia przytrzymującego, powinno z niego korzystać – niezależnie do wieku! Z zabezpieczeniami, jakie oferuje fotelik, nie może konkurować podstawka, którą rodzice niesłusznie uznają za lepsze, a przede wszystkim tańsze i łatwiejsze w montażu rozwiązanie dla starszych dzieci.
Owszem, podstawka dodaje pociechom kilka centymetrów, dzięki czemu pasy bezpieczeństwa układają się w odpowiedni sposób (przechodzą przez biodra zamiast na wysokości brzucha oraz przez bark i ramię zamiast przy szyi dziecka). Jednak, w przeciwieństwie do fotelika:
- podstawka nie posiada bocznych zabezpieczeń i zagłówka, które w razie uderzenia chronią głowę młodego pasażera,
- istnieje ryzyko, że pasy bezpieczeństwa zsuną się z ramion lub wbiją w szyjny odcinek kręgosłupa, ponieważ nie są przystosowane do budowy ciała dziecka,
- podczas używania podstawki pasy bezpieczeństwa mogą nieprawidłowo ułożyć się na brzuchu dziecka i naciskać na narządy wewnętrzne.
Kary za nieprzepisowe przewożenie dzieci w samochodzie
Narażenie najmłodszych na niebezpieczeństwo podczas przewożenia samochodem jest karane mandatem w wysokości 300 zł oraz (od 17 września 2022 roku):
- 15 punktami karnymi – w przypadku więcej niż dwójki dzieci,
- 10 punktami karnymi – w przypadku dwójki dzieci,
- 5 punktami karnymi – w przypadku jednego dziecka.
Policja może nałożyć taką grzywnę na kierowców, którzy nie tylko przewożą dzieci bez fotelika, ale także w sytuacji, w której jest on nieprawidłowo przymocowany.
W jakiej sytuacji możliwe jest przewożenie dzieci w samochodzie bez fotelika?
Warto zwrócić uwagę na fakt, że nie zawsze brak fotelika musi wiązać się z otrzymaniem mandatu i naliczeniem punktów karnych. Dopuszczane są sytuacje, które zwalniają opiekunów z zabezpieczania dzieci w ten sposób podczas jazdy.
Kiedy nie trzeba przewozić dziecka w foteliku?
- Gdy waga i wzrost dziecka nie pozwalają dobrać dla niego odpowiedniego fotelika (dotyczy dzieci, które mają więcej niż 135 cm wzrostu).
- Gdy dziecko jest przewożone karetką, radiowozem lub taksówką.
- Gdy rodzice podróżują z trójką dzieci i dwoje z nich już używa fotelików, natomiast trzeci fotelik nie mieści się. Wówczas pociecha, która skończyła 3 lata, może być przewożona bez fotelika, ale pod warunkiem, że będzie siedziała na środku, przypięta pasami bezpieczeństwa.
- Gdy ze względów medycznych lekarz odradza wożenie dziecka w foteliku.
Wożenie dziecka z przodu
Przewożenie dziecka na przednim fotelu w samochodzie jest możliwe pod takimi samymi warunkami, jak w przypadku innych miejsc w pojeździe. Oznacza to, że swoją pociechę możesz umieścić w fotelu pasażera bez żadnych dodatkowych urządzeń podtrzymujących tylko, jeśli ma co najmniej 150 cm wzrostu. W takim przypadku wystarczą pasy bezpieczeństwa.
Jeżeli dziecko jest niższe, musi podróżować na przednim siedzeniu w foteliku samochodowym lub na podstawce. Fotelik może być ustawiony przodem lub tyłem do kierunku jazdy – w przypadku niemowląt zaleca się to drugie rozwiązanie.
Przewożąc dziecko z przodu, trzeba koniecznie pamiętać o wyłączeniu poduszki powietrznej pasażera, zwłaszcza, jeśli fotelik jest ustawiony tyłem do kierunku jazdy. Siła, z jaką aktywuje się poduszka powietrzna, mogłaby zagrozić zdrowiu, a nawet życiu dziecka.
Prawidłowe przewożenie niemowlaka w samochodzie
Odpowiednie przewożenie malucha w samochodzie jest szczególnie istotne w przypadku niemowląt, które z racji wieku nie mają jeszcze odpowiednio wykształconych mięśni pleców, szyi i karku. Potrzebują zatem innego rodzaju zabezpieczenia niż starsze dzieci i właśnie dlatego przeznaczone są dla nich tzw. nosidełka, czyli foteliki samochodowe z grup 0 i 0+.
Nosidełka są przeznaczone dla noworodków i niemowlaków, a także bardzo funkcjonalne, ponieważ mogą być wypinane z samochodu i mocowane do ramy wózka. Maluch podróżuje w takim siedzisku w pozycji półleżącej i koniecznie tyłem do kierunku jazdy. Jest to obowiązkowe w przypadku dzieci do 15. miesiąca życia, ale zaleca się, aby w ten sposób przewozić dzieci nawet do 4. roku życia.
- W foteliku powinny być przewożone dzieci, których wzrost nie przekracza 150 cm.
- Fotelik powinien być dostosowany do wagi i wzrostu dziecka, które będzie z niego korzystało.
- Najmłodsze dzieci powinny podróżować tyłem do kierunku jazdy.
- Najbezpieczniejsze jest przewożenie dzieci na tylnym środkowym siedzeniu, ale dopuszczalne jest także umieszczenie fotelika na innym miejscu, także z przodu.
- Jeśli fotelik jest przymocowany na przednim siedzeniu tyłem do kierunku jazdy, kierowca musi wyłączyć poduszkę powietrzną pasażera.
- Fotelik powinno się wymieniać, gdy dziecko z niego wyrośnie oraz po kolizji lub wypadku.
- Starsze dzieci można przewozić na podstawce, jednak nie jest ona tak dobrym zabezpieczeniem dla młodego pasażera jak fotelik.
- Za przewożenie dzieci w samochodzie niezgodnie z przepisami grozi mandat w wysokości 300 zł i 5 punktów karnych za każde dziecko – powyżej dwójki dzieci kierowca otrzyma 15 punktów.
- W pewnych sytuacjach dopuszczalne jest przewożenie dziecka bez fotelika, np. ze względów medycznych.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o przewożenie dzieci w samochodzie
Mimo że fotelik samochodowy zapewnia bezpieczeństwo, długotrwałe podróże bez przerw mogą być niewygodne dla Twojej pociechy. Zwykle zaleca się robienie przerw co 2-3 godziny, aby dziecko mogło się rozprostować, a także zmienić pozycję, co zwiększa komfort podróży. Przerwy są zalecane, szczególnie gdy przewozisz niemowlę, ponieważ w jego przypadku wskazana i najzdrowsza jest pozycja leżąca.
Nie, dziecko nie powinno jeździć na kolanach dorosłego pasażera. W przypadku nagłego hamowania lub wypadku, brak odpowiedniego zabezpieczenia może stanowić poważne zagrożenie dla jego bezpieczeństwa. Pociecha zawsze musi być przewożona w odpowiednim foteliku samochodowym, dostosowanym do jego wagi i wieku.
Producenci zalecają przewożenie pociechy na podstawce, jeśli jej waga przekracza 15 kg. Zazwyczaj są to dzieci mniej więcej w wieku 3 lat. Pamiętaj jednak, że podróż na podstawce niesie za sobą więcej ryzyka niż przewożenie malucha w foteliku samochodowym. Przede wszystkim brak bocznych zabezpieczeń i zagłówka powoduje wyższe ryzyko urazu głowy w razie wypadku.
Choć nie jest to obowiązek, najbezpieczniejszym sposobem przewożenia dziecka jest umieszczenie go w foteliku na tylnym środkowym siedzeniu tyłem do kierunku jazdy. Fotelik powinien być przymocowany pasami bezpieczeństwa lub za pomocą systemu Isofix. Aby kierowca widział przewożone w ten sposób dziecko, można zamontować lusterko na tylnej szybie lub zagłówku fotela.
Możesz zdecydować się na zabranie ze sobą miękkich i lekkich przedmiotów, które skupią uwagę Twojej pociechy i będą dla niej bezpieczne. Przede wszystkim rozważ wybór materiałowych książeczek i zabawek sensorycznych. Ponadto zabierz ze sobą pluszaka, który sprawdzi się idealnie jako przyjaciel wycieczki.
Dołącz do dyskusji