Przewożenie dzieci w samochodzie – przepisy 2024
Bezpieczeństwo dziecka zawsze jest dla rodzica najważniejsze. Troska o pociechy powinna przekładać się również na kwestie związane z przewożeniem dzieci w samochodzie. Żeby uchronić je przed przykrymi, a czasem nawet tragicznymi skutkami nagłych manewrów (np. gwałtownego hamowania) czy kolizji, konieczne jest właściwe zabezpieczenie pociechy podczas jazdy.
W tym artykule przeczytasz:
- Do jakiego wieku dziecko powinno jeździć w foteliku?
- Czym kierować się przy wyborze fotelika dla dziecka?
- Gdzie umiejscowić fotelik dziecięcy w samochodzie i w jaki sposób to zrobić?
- O czym pamiętać przy zakupie i montażu fotelika w aucie?
- Kiedy trzeba wymienić fotelik na nowy?
- Czy warto zastąpić fotelik podstawką?
- Co grozi kierowcy za nieprawidłowe przewożenie dzieci w samochodzie?
- Kiedy można przewozić dziecko bez fotelika?
- Czy można przewozić dziecko z przodu?
- Jak przewozić niemowlaka w samochodzie?
Podstawą bezpiecznego przewożenia dzieci w samochodzie jest posiadanie odpowiednio dobranego fotelika samochodowego, a także zamontowanie go we właściwym miejscu i w odpowiedni sposób. Jak zwiększyć bezpieczeństwo podopiecznych podczas przemieszczania się samochodem?
Czy dziecko powinno podróżować w foteliku? Wiek, waga, wzrost – co o tym decyduje?
Jeszcze do niedawna jednym z wyznaczników tego, czy dziecko powinno podróżować w foteliku, czy już nie, był jego wiek. Do 12. roku życia latorośli prawo obligowało rodziców i opiekunów do zadbania o ten element wyposażenia samochodu. Od pewnego czasu jednak obowiązek przewożenia dzieci w samochodzie z fotelikiem zależy przede wszystkim od wzrostu malucha.
Szczegółów należy szukać w Kodeksie drogowym. Zgodnie z zawartymi tam przepisami, w samochodzie osobowym w foteliku powinno być przewożone każde dziecko mające poniżej 150 cm wzrostu. Oczywiście od tej zasady istnieją wyjątki, które omówimy w dalszej części artykułu.
Prawnik radzi
W pojeździe kategorii M1, N1, N2 i N3 (…) wyposażonym w pasy bezpieczeństwa lub urządzenia przytrzymujące dla dzieci, dziecko mające mniej niż 150 cm wzrostu jest przewożone (…) w foteliku bezpieczeństwa dla dziecka lub innym urządzeniu przytrzymującym dla dzieci (…) – cytat z Ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, art. 39, pkt. 3.
Przewożenie dzieci w samochodzie ciężarowym
Podobnie jak przewożenie dzieci w samochodzie osobowym, tak podczas podróży ciężarówką dziecko powinno jechać w foteliku, jeśli ma mniej niż 150 cm wzrostu. Bez względu na to, czy jest to 10-latek, czy 17-latek. Wyższe dzieci wystarczy przewozić z zapiętymi pasami bezpieczeństwa.
Jak wybrać fotelik dziecięcy?
Zakup fotelika, w którym dziecko mogłoby bezpiecznie przemieszczać się samochodem wraz z rodzicami, to niemały wydatek, na który trzeba przeznaczyć przynajmniej kilkaset złotych. Nic dziwnego, że rodzice szukają tańszych rozwiązań, kupując np. używane modele. Cena to jednak nie wszystko. Zwłaszcza, jeśli w grę wchodzi bezpieczeństwo najmłodszych.
Trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że nie każdy fotelik pasuje do każdego dziecka. Nawet wśród nowych modeli można trafić na takie, które nie będą przystosowane do budowy ciała pociechy oraz jego wagi i wzrostu, a co dopiero w przypadku fotelików, z których już korzystało inne dziecko. Ten element wyposażenia samochodu nie jest też uniwersalny dla każdego modelu auta. Podczas zakupu fotelika warto więc dopytać, czy zamontowany w pojeździe, którym będzie przewożone dziecko, spełni swoją funkcję. Poza tym trzeba pamiętać, że tak jak każdy element wyposażenia samochodu, foteliki również się zużywają, zwłaszcza po kolizji.
Ekspert Mubi radzi:
Rodzaje fotelików samochodowych
Producenci fotelików dzielą je na grupy, z których każda jest przeznaczona dla dziecka z innej kategorii wagowej. Właściwie wybrany fotelik z odpowiedniej grupy lepiej chroni malucha.
Przed dopuszczeniem do użytku foteliki przechodzą szczegółowe testy, które potwierdzają bezpieczeństwo stosowania. Najbardziej wiarygodne i świadczące o bezpieczeństwie są te prowadzone przez niezależne organizacje, np. ADAC.
Gdzie i jak zamontować fotelik, żeby bezpiecznie przewozić dzieci w samochodzie?
Podejmując decyzję o zakupie takiego, a nie innego fotelika, należy również zorientować się w sposobie montażu i zestawić go z możliwościami, jakie daje samochód. Najlepszym rozwiązaniem jest przymocowanie fotelika za pomocą systemu ISOFIX, czyli specjalnych uchwytów, które obecnie są standardem w każdym nowym samochodzie. W autach, które nie dają takiej możliwości, trzeba wybrać fotelik do przymocowania za pomocą pasów bezpieczeństwa.
A gdzie w samochodzie należy umieścić fotelik dla dziecka? Wybór właściwego miejsca zależy m.in. od wieku naszej pociechy, ale też liczby podróżujących w pojeździe pasażerów.
- W przypadku najmłodszych maluchów, jeśli rodzice podróżują wspólnie, jeden z nich może usiąść z dzieckiem z tyłu. Gdy natomiast z podopiecznymi podróżuje tylko jeden z opiekunów, ma możliwość przewożenia dzieci w samochodzie z przodu.
- W przypadku starszych dzieci rodzice najczęściej montują foteliki na tylnym środkowym siedzeniu. Dzięki temu nawet wtedy, gdy tylko jeden z opiekunów przewozi pociechę samochodem, podczas jazdy widzi malca w lusterku, a w razie potrzeby może bez problemu do niego sięgnąć. Alternatywnie można wybrać siedzenie za fotelem pasażera.
Najmłodsze dzieci zaleca się przewozić tyłem do kierunku jazdy. W ten sposób minimalizuje się ryzyko urazów kręgosłupa, szyi i głowy, bo przeciążenie chociażby podczas hamowania jest mniej odczuwalne niż podczas jazdy przodem.
Zakup i montaż fotelika – o czym pamiętać?
Bezpieczeństwo podczas jazdy to podstawa, zwłaszcza w przypadku dzieci. Jakich zasad musisz przestrzegać podczas wyboru i montażu fotelika, żeby zapewnić najmłodszym pasażerom jak najlepszą ochronę?
- O ile to możliwe, wybierz fotelik umożliwiający montaż za pomocą systemu ISOFIX.
- Sprawdź, czy fotelik jest wyposażony w 5-punktowe pasy bezpieczeństwa – to rozwiązanie jest uważane za najbezpieczniejsze.
- Zadbaj o to, żeby pasy bezpieczeństwa w foteliku były wytrzymałe, ale również miękkie – powinny zapewniać dziecku komfort nawet podczas długich podróży.
- Po zamontowaniu fotelika sprawdź, czy jest stabilny, nie przesuwa się i nie kołysze.
Niewłaściwie zamontowany i ustawiony fotelik nie będzie spełniał swoją funkcji. Nie zapewni dziecku bezpieczeństwa w razie kolizji, a także sprawi, że podczas gwałtownego hamowania na ciało malucha będą oddziaływać zbyt duże siły, co zagrozi jego zdrowiu i życiu.
Kiedy przychodzi pora na wymianę fotelika?
Raz zakupiony fotelik nie zawsze będzie mógł zapewnić bezpieczeństwo i niemowlakowi, i starszemu dziecku. Prędzej czy później przyjdzie czas na jego wymianę. Sygnałem do tego powinien być rozwój fizyczny dziecka. O zakupie modelu z kolejnej grupy należy pomyśleć, gdy waga dziecka przekroczy normy przewidziane dla dotychczasowego fotelika. Warto także zwrócić uwagę na to, czy główka dziecka nie wystaje ponad zagłówek.
O nowy fotelik należy zadbać również po kolizji lub wypadku, żeby nie ryzykować przewożeniem dziecka w siedzisku, którego mogło ulec uszkodzeniu. W takim przypadku możliwe będzie pokrycie kosztów zakupu nowego fotelika z ubezpieczenia.
- Jeśli osoba przewożąca dziecko w samochodzie była sprawcą wypadku lub kolizji i posiada ubezpieczenie fotelika dziecięcego (oferują je niektórzy ubezpieczyciele) albo ubezpieczenie AC o odpowiednim zakresie ochrony, może starać się o odszkodowanie z tego tytułu.
- Jeżeli do stłuczki doszło z winy innego uczestnika ruchu drogowego, rodzic ma prawo wystąpić o odszkodowanie za uszkodzony fotelik do towarzystwa ubezpieczeniowego sprawcy. Koszty likwidacji szkód powinny zostać pokryte z jego ubezpieczenia OC.
Czy przewożenie dzieci w samochodzie na podstawce jest bezpieczne?
Mogłoby się wydawać, że przewożenie kilkunastoletniego dziecka w foteliku to przesada. Nic bardziej mylnego. Jeśli dziecko nie osiągnęło jeszcze wymaganego wzrostu, żeby podróżować bez urządzenia przytrzymującego, powinno z niego korzystać – niezależnie do wieku! Z zabezpieczeniami, jakie oferuje fotelik, nie może konkurować podstawka, którą rodzice niesłusznie uznają za lepsze, a przede wszystkim tańsze i łatwiejsze w montażu rozwiązanie dla starszych dzieci.
Owszem, podstawka dodaje pociechom kilka centymetrów, dzięki czemu pasy bezpieczeństwa układają się w odpowiedni sposób (przechodzą przez biodra zamiast na wysokości brzucha oraz przez bark i ramię zamiast przy szyi dziecka). Jednak, w przeciwieństwie do fotelika:
- podstawka nie posiada bocznych zabezpieczeń i zagłówka, które w razie uderzenia chronią głowę młodego pasażera,
- istnieje ryzyko, że pasy bezpieczeństwa zsuną się z ramion lub wbiją w szyjny odcinek kręgosłupa, ponieważ nie są przystosowane do budowy ciała dziecka,
- podczas używania podstawki pasy bezpieczeństwa mogą nieprawidłowo ułożyć się na brzuchu dziecka i naciskać na narządy wewnętrzne.
Kary za nieprzepisowe przewożenie dzieci w samochodzie
Narażenie najmłodszych na niebezpieczeństwo podczas przewożenia samochodem jest karane mandatem w wysokości 300 zł oraz (od 17 września 2022 roku):
- 15 punktami karnymi – w przypadku więcej niż dwójki dzieci,
- 10 punktami karnymi – w przypadku dwójki dzieci,
- 5 punktami karnymi – w przypadku jednego dziecka.
Policja może nałożyć taką grzywnę na kierowców, którzy nie tylko przewożą dzieci bez fotelika, ale także w sytuacji, w której jest on nieprawidłowo przymocowany.
W jakiej sytuacji możliwe jest przewożenie dzieci w samochodzie bez fotelika?
Warto zwrócić uwagę na fakt, że nie zawsze brak fotelika musi wiązać się z otrzymaniem mandatu i naliczeniem punktów karnych. Dopuszczane są sytuacje, które zwalniają opiekunów z zabezpieczania dzieci w ten sposób podczas jazdy.
Kiedy nie trzeba przewozić dziecka w foteliku?
- Gdy waga i wzrost dziecka nie pozwalają dobrać dla niego odpowiedniego fotelika (dotyczy dzieci, które mają więcej niż 135 cm wzrostu).
- Gdy dziecko jest przewożone karetką, radiowozem lub taksówką.
- Gdy rodzice podróżują z trójką dzieci i dwoje z nich już używa fotelików, natomiast trzeci fotelik nie mieści się. Wówczas pociecha, która skończyła 3 lata, może być przewożona bez fotelika, ale pod warunkiem, że będzie siedziała na środku, przypięta pasami bezpieczeństwa.
- Gdy ze względów medycznych lekarz odradza wożenie dziecka w foteliku.
Wożenie dziecka z przodu
Przewożenie dziecka na przednim fotelu w samochodzie jest możliwe pod takimi samymi warunkami, jak w przypadku innych miejsc w pojeździe. Oznacza to, że swoją pociechę możesz umieścić w fotelu pasażera bez żadnych dodatkowych urządzeń podtrzymujących tylko, jeśli ma co najmniej 150 cm wzrostu. W takim przypadku wystarczą pasy bezpieczeństwa.
Jeżeli dziecko jest niższe, musi podróżować na przednim siedzeniu w foteliku samochodowym lub na podstawce. Fotelik może być ustawiony przodem lub tyłem do kierunku jazdy – w przypadku niemowląt zaleca się to drugie rozwiązanie.
Przewożąc dziecko z przodu, trzeba koniecznie pamiętać o wyłączeniu poduszki powietrznej pasażera, zwłaszcza, jeśli fotelik jest ustawiony tyłem do kierunku jazdy. Siła, z jaką aktywuje się poduszka powietrzna, mogłaby zagrozić zdrowiu, a nawet życiu dziecka.
Prawidłowe przewożenie niemowlaka w samochodzie
Odpowiednie przewożenie malucha w samochodzie jest szczególnie istotne w przypadku niemowląt, które z racji wieku nie mają jeszcze odpowiednio wykształconych mięśni pleców, szyi i karku. Potrzebują zatem innego rodzaju zabezpieczenia niż starsze dzieci i właśnie dlatego przeznaczone są dla nich tzw. nosidełka, czyli foteliki samochodowe z grup 0 i 0+.
Nosidełka są przeznaczone dla noworodków i niemowlaków, a także bardzo funkcjonalne, ponieważ mogą być wypinane z samochodu i mocowane do ramy wózka. Maluch podróżuje w takim siedzisku w pozycji półleżącej i koniecznie tyłem do kierunku jazdy. Jest to obowiązkowe w przypadku dzieci do 15. miesiąca życia, ale zaleca się, aby w ten sposób przewozić dzieci nawet do 4. roku życia.
- W foteliku powinny być przewożone dzieci, których wzrost nie przekracza 150 cm.
- Fotelik powinien być dostosowany do wagi i wzrostu dziecka, które będzie z niego korzystało.
- Najmłodsze dzieci powinny podróżować tyłem do kierunku jazdy.
- Najbezpieczniejsze jest przewożenie dzieci na tylnym środkowym siedzeniu, ale dopuszczalne jest także umieszczenie fotelika na innym miejscu, także z przodu.
- Jeśli fotelik jest przymocowany na przednim siedzeniu tyłem do kierunku jazdy, kierowca musi wyłączyć poduszkę powietrzną pasażera.
- Fotelik powinno się wymieniać, gdy dziecko z niego wyrośnie oraz po kolizji lub wypadku.
- Starsze dzieci można przewozić na podstawce, jednak nie jest ona tak dobrym zabezpieczeniem dla młodego pasażera jak fotelik.
- Za przewożenie dzieci w samochodzie niezgodnie z przepisami grozi mandat w wysokości 300 zł i 5 punktów karnych za każde dziecko – powyżej dwójki dzieci kierowca otrzyma 15 punktów.
- W pewnych sytuacjach dopuszczalne jest przewożenie dziecka bez fotelika, np. ze względów medycznych.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o przewożenie dzieci w samochodzie
Tak. Przepisy art. 39 ust. 3 Kodeksu drogowego nakładają na kierowców obowiązek przewożenia w foteliku lub innym urządzeniu przytrzymującym dzieci mające mniej niż 150 cm wzrostu. Dotyczy to zarówno przewożenia w samochodach osobowych, jak i ciężarowych. Za przewożenie dzieci bez fotelika lub niezgodnie z zasadami, grozi mandat w wysokości 300 zł.
Tak, zarówno przodem, jak i tyłem do kierunku jazdy. Musisz jednak pamiętać, że jeśli ustawisz fotelik tyłem, należy koniecznie wyłączyć poduszkę powietrzną pasażera, ponieważ jej uruchomienie może stanowić ogromne zagrożenie dla dziecka. Wymóg taki wprowadziły standardy unijne (norma ECE 16) i obowiązuje on na terenie całej Wspólnoty.
Przepisy dopuszczają to w taksówce, karetce, pojeździe policji i Straży Granicznej lub miejskiej, oraz gdy dziecko ma zaświadczenie, że nie pozwala na to jego stan zdrowia. Na tylnym siedzeniu bez fotelika mogą jeździć dzieci wyższe niż 135 cm wzrostu (jeśli ich masa nie pozwala na przewożenie w foteliku) oraz dziecko powyżej 3 lat, jeśli przewozi się jednocześnie trójkę dzieci i nie da się zamontować trzeciego fotelika.
Choć nie jest to obowiązek, najbezpieczniejszym sposobem przewożenia dziecka jest umieszczenie go w foteliku na tylnym środkowym siedzeniu tyłem do kierunku jazdy. Fotelik powinien być przymocowany pasami bezpieczeństwa lub za pomocą systemu Isofix. Aby kierowca widział przewożone w ten sposób dziecko, można zamontować lusterko na tylnej szybie lub zagłówku fotela.
Tak. Ubezpieczenie fotelika samochodowego nie jest obowiązkiem, ale można je otrzymać w ramach samego autocasco i objąć oddzielną sumą ubezpieczenia lub wykupić jako dodatkowe rozszerzenie AC. Tego rodzaju ochrona obejmuje uszkodzenie lub zniszczenie fotelika w wyniku wypadku, a także kradzież fotelika z samochodu lub łącznie z nim.
Dołącz do dyskusji