Jak zorganizować transport zwłok z zagranicy? Procedury i koszty

Śmierć za granicą – kto może sprowadzić zwłoki do kraju?

Po śmierci obywatela RP za granicą konieczne będzie załatwienie kilku formalności i zorganizowanie transportu jego ciała do kraju. Obowiązek ten spoczywa na bliskich zmarłego:

• małżonku;
• krewnych zstępnych w linii prostej (dzieci, wnuki, prawnuki);
• krewnych wstępnych w linii prostej (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie);
• krewnych bocznych do czwartego stopnia pokrewieństwa;
• powinowatych w linii prostej do pierwszego stopnia;
• osobach dobrowolnie do tego zobowiązujących się.

Sprowadzanie zwłok z zagranicy – niezbędne formalności

Procedury związane z transportem zwłok do Polski reguluje ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych. Czytamy w niej:

Głównym organem wydającym decyzję w sprawie sprowadzenia zwłok do kraju jest starosta właściwy do miejsca, w którym ma być pochowany zmarły. Na sprowadzenie zwłok i szczątków trzeba uzyskać:

• pozwolenie starosty wydane po porozumieniu z właściwym państwowym powiatowym inspektorem sanitarnym,
• zaświadczenie polskiego konsula wydane po przedstawieniu pozwolenia stwierdzającego, że zwłoki/szczątki mogą być pochowane na terytorium RP.

W jaki sposób uzyskać stosowne pozwolenie? Prześledźmy procedurę krok po kroku.

Wniosek o wydanie zezwolenia na przewóz zwłok

Przykładowy wniosek o wydanie zezwolenia na przewóz zwłok/szczątków znajdziesz tutaj. Jakie informacje trzeba w nim wpisać?

• Dane osoby uprawnionej do pochowania zwłok/szczątków.
• Dane wnioskodawcy (jeśli jest nim zakład pogrzebowy, należy dołączyć upoważnienie).
• Dane osoby zmarłej wraz z datą i miejscem zgonu.
• Miejsce, z którego zostaną przewiezione zwłoki/szczątki.
• Miejsce pochówku.
• Środek transportu, którym zostaną przewiezione zwłoki/szczątki (nie dotyczy urny z prochami).
• Datę przewozu zwłok/szczątków.

Ponadto do wniosku należy dołączyć:

• akt zgonu;
• dokument potwierdzający, że zgon nie nastąpił na skutek choroby zakaźnej (w przypadku braku przyczyny zgonu w akcie zgonu);
• zaświadczenie ze spopielenia (dotyczy urny z prochami);
• wymagane dokumenty władz państwa, na którego terytorium mają być pochowane lub przez które mają być przewożone zwłoki/szczątki (dotyczy przewozu poza granice RP).

Zezwolenie na transport zwłok od starosty

Wniosek o wydanie zezwolenia na przewóz zwłok/szczątków składa się bezpłatnie (ewentualna opłata dotyczy tylko pełnomocnictwa). Decyzja wydawana jest niezwłocznie i nie później niż w terminie 3 dni od złożenia wniosku.

Nieco inaczej wygląda sytuacja, jeśli zgon nastąpił w wyniku choroby zakaźnej takiej jak: cholera, dur wysypkowy i inne riketsjozy, dżuma, gorączka powrotna, nagminne porażenie dziecięce, nosacizna, trąd, wąglik, wścieklizna, żółta gorączka i inne wirusowe gorączki krwotoczne. Wówczas pozwolenie na przewóz zwłok/szczątków może zostać wydane dopiero po 2 latach od dnia zgonu.

Po uzyskaniu pozytywnej decyzji starosty, pozwolenie jest przesyłane do urzędu konsularnego w państwie, z którego zwłoki mają być sprowadzone do Polski.

Zaświadczenie od konsula

Uzyskawszy pozwolenie wydane przez starostę, polski konsul w kraju, z którego mają być przetransportowane wnioski, wydaje stosowne zaświadczenie stwierdzające brak przeszkód do wywiezienia zwłok/szczątków na terytorium innego państwa. Jest ono płatne – opłata konsularna w krajach UE wynosi 50 euro, w Wielkiej Brytanii 40 funtów, a w Stanach Zjednoczonych 54 dolary.

Transport zwłok do kraju – wymogi techniczne i sanitarne

Po uzyskaniu stosownych zezwoleń można przejść do kwestii technicznych dotyczących transportu zwłok/szczątków. Środek transportu, którym zwłoki mają być przewożone, musi bowiem spełniać szereg warunków ze względu na konieczność ochrony życia i zdrowia ludzi oraz poszanowania zwłok i szczątków:

• musi być trwale oznakowany w sposób wskazujący na jego przeznaczenie,
• kabina kierowcy musi być odizolowana od części przeznaczonej na umieszczenie zwłok,
• trumna lub pojemnik na zwłoki/szczątki musi być odpowiednio zabezpieczony przed przesuwaniem się,
• podłoga w części przeznaczonej na przechowywanie zwłok musi być wykonana z materiałów łatwo zmywalnych i odpornych na środki dezynfekujące,
• musi posiadać wydzielone miejsce na przechowywanie środków dezynfekcyjnych, sprzętu myjącego i jednorazowych rękawic ochronnych.

Ponadto w środku transportu drogowego przeznaczonego do transportu zwłok/szczątków nie dopuszcza się montażu miejsc siedzących w części przeznaczonej na przechowywanie zwłok i przeprowadza się dezynfekcję po każdorazowym przewiezieniu zwłok. Pojazd ten musi być również zarejestrowany jako pojazd specjalny.

Sprowadzenie zwłok z zagranicy – cena

Koszt sprowadzenia zwłok/szczątków do kraju z zagranicy nie należy niestety do najtańszych. Jest on w największej mierze zależny od odległości dzielącej kraj, w którym doszło do zgonu od Polski, a także od oferty zajmującej się przewozem firmy. W grę wchodzą też m.in. opłaty pobierane przez zagraniczne kostnice czy zakłady pogrzebowe za przechowywanie lub kremację ciała. Dlatego też w każdym przypadku koszt transportu do Polski może być inny.

W koszty sprowadzenia ciała do Polski zaliczają się m.in.:

• trumna,
• zabezpieczenie i przygotowanie zwłok do transportu,
• załatwienie formalności w Polsce i za granicą,
• przewóz karawanem do miejsca docelowego w Polsce.

Jak przykładowo mogą kształtować się koszty? W przypadku krajów europejskich mogą one wynieść od ok. 4-10 tys. zł (transport zwłok np. z Niemiec, Belgii, Holandii), do kwot rzędu kilkunastu tysięcy złotych i wyższych (transport zwłok np. z Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Skandynawii). Jeszcze więcej trzeba będzie zapłacić w przypadku transportu zwłok drogą lotniczą – tu koszty zakupu metalowej trumny i transportu mogą wynieść kilkadziesiąt tysięcy złotych.

Transport zwłok z zagranicy a ubezpieczenie turystyczne

Aby śmierć osoby bliskiej za granicą nie okazała się źródłem poważnych problemów finansowych, trzeba wcześniej zadbać o odpowiednie zabezpieczenie się na wszelkie możliwe okoliczności, także te najbardziej tragiczne. Opcję taką daje ubezpieczenie na życie lub ubezpieczenie turystyczne na zagraniczny wyjazd obejmujące koszty transportu zwłok do Polski.

Wybierając się za granicę, trzeba koniecznie pamiętać o tym, że zarówno koszty pomocy medycznej, jak i transportu medycznego czy transportu zwłok są tam zwykle wyższe niż w Polsce. Niezbędny będzie zatem wybór polisy o odpowiednio wysokiej sumie ubezpieczenia kosztów leczenia. W zależności od kraju naszego pobytu koszty mogą być inne, bezpiecznie będzie jednak założyć, że rozsądne minimum to sumy rzędu 150-200 tys. zł. Pamiętajmy, że jeżeli koszt transportu zwłok okaże się wyższy od posiadanej sumy ubezpieczenia, to bliscy zmarłego będą musieli pokryć różnicę.

Koszty transportu zwłok do kraju w razie śmierci osoby ubezpieczonej są pokrywane w ramach ubezpieczenia kosztów repatriacji, czyli kosztów pokrycia transportu z zagranicy do Polski, jeżeli nie jest możliwy powrót ubezpieczonego o własnych siłach publicznymi środkami transportu. Koszty repatriacji wchodzą natomiast w skład ubezpieczenia kosztów leczenia, dlatego to właśnie na jego sumę powinniśmy zwracać największą uwagę przy wyborze polisy.

Sprawdźmy, ile za ubezpieczenie podróżne na tygodniowy wyjazd do Hiszpanii musiałby zapłacić 53-letni turysta, który nie choruje przewlekle i planuje wypoczynek oraz zwiedzanie. Czy w każdym przypadku ubezpieczyciel pokrywa koszty transportu zwłok do kraju?

Okazuje się, że niezależnie od wybranego wariantu polisy, wszystkie towarzystwa ubezpieczeniowe zaoferowałyby podróżnemu ubezpieczenie kosztów leczenia obejmujące koszty repatriacji, w tym transportu zwłok do kraju. Ceny oferowane przez poszczególne firmy różnią się w zależności od sumy ubezpieczenia KL i ubezpieczeń dodatkowych.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o transport zwłok do kraju z zagranicy

Autor artykułu: Mateusz Piesowicz

Ekspert i doradca w dziedzinie ubezpieczeń oraz autor ponad 100 poradników dotyczących polis komunikacyjnych i turystycznych. W swoich tekstach zwraca uwagę na trudne zagadnienia ubezpieczeniowe, aby przedstawiając je w zrozumiały sposób, ustrzec klienta przed niepotrzebnymi wydatkami i ułatwić mu dopasowanie rodzaju ochrony do indywidualnych potrzeb.