Czy ubezpieczenie nieruchomości zawsze jest dobrowolne?

Obowiązek ubezpieczeniowy – kogo dotyczy?

Każdy z nas zapewne słyszałem o konieczności wykupienia OC samochodu czy motocykla. Okazuje, że obowiązkowych ubezpieczeń jest więcej. Wszystkie one wymienione są w Ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Zgodnie z przepisami ustawy ubezpieczeniami obowiązkowymi w Polsce są:

• ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych,
• ubezpieczenie OC rolników,
• ubezpieczenie budynków rolniczych,
• ubezpieczenia wynikające z odrębnych ustaw bądź umów międzynarodowych.

Zdecydowana większość obowiązkowych ubezpieczeń to ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Pod enigmatyczną kategorią “ubezpieczeń wynikających z odrębnych ustaw bądź umów międzynarodowych” kryją się ubezpieczenia OC niektórych grup zawodowych – lekarzy, notariuszy czy adwokatów.

Nas w tym artykule interesują wyłącznie ubezpieczenia nieruchomości. Niewątpliwie budynki rolnicze są nieruchomościami, więc możemy stwierdzić, że istnieje w polskich przepisach obowiązkowe ubezpieczenie mienia, a dokładniej ubezpieczenia nieruchomości.

Ubezpieczenie budynków rolniczych – co to jest?

Jedynym z nazwy obowiązkowym ubezpieczeniem nieruchomości wymienionym w ustawie jest właśnie ubezpieczenie budynków rolniczych. Jest ono wymagane dla budynków, które mają powierzchnię co najmniej 20 m², są trwale związane z gruntem, mają fundamenty i dach oraz należą do rolnika. Jaką ochronę zapewnia to obowiązkowe ubezpieczenie?

Ubezpieczenie budynków rolniczych zapewnia ochronę od ognia i innych zdarzeń losowych. Tak więc ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie, gdy szkody spowoduje:

• ogień,
• huragan,
• powódź,
• podtopienie,
• deszcz nawalny,
• grad,
• opad śniegu,
• piorun,
• eksplozja,
• obsunięcie ziemi,
• tąpnięcie,
• lawina,
• upadek statku powietrznego.

Więcej szczegółowych informacji na ten temat znajdziesz w naszym poradniku: Kiedy ubezpieczenie budynków gospodarstwa rolnego jest obowiązkowe? Czym się różni od ubezpieczenia budynków gospodarczych? 

Mieszkanie lub dom w kredycie – czy musi być ubezpieczony?

Wiele osób zastanawia się, czy biorąc kredyt na mieszkanie lub dom, musi wykupić obowiązkowe ubezpieczenie nieruchomości w banku. Aby rozwiać wątpliwości związane z tą kwestią, zacznijmy od ustaw, w których mogą znajdować się informacje na ten temat.

Jak już wcześniej pisaliśmy, w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych nie ma wzmianki o obowiązkowym ubezpieczeniu mieszkania czy domu. Tak więc musimy zajrzeć do innego dokumentu, a mianowicie do Ustawy z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami. Wskazówki dostarcza nam art. 7 pkt 6:

W przytoczonym przepisie użyto słowa “niezbędne”, co oznacza, że ubezpieczenie to może być o tyle obowiązkowe, że odmowa jego wykupienia uniemożliwi zaciągnięcie kredytu. Dokładnie wskazuje na to art. 9 pkt 2 owej ustawy:

Tak więc ubezpieczenie kredytowanego mieszkania i domu nie jest z zasady obowiązkowe, ale może być wymagane, gdy dany kredytobiorca postawi taki warunek w kontekście przyznania kredytu. Warto tu podkreślić, że zależy to od konkretnej umowy kredytowej.

Dodatkowo kredytobiorca może wybrać ubezpieczyciela, u którego wykupi ubezpieczenie mieszkania lub domu – nie musi to być ten współpracujący z bankiem. Decydując się na zewnętrznego ubezpieczyciela, musimy pamiętać, by warunki ochrony ubezpieczenia spełniały wymagania kredytodawcy.

Ubezpieczenie nieruchomości jako zabezpieczenie kredytu – jak to działa?

Kredytodawcy zabezpieczają kredyt na mieszkanie lub dom na kilka sposobów. Oczywiście najważniejsza jest hipoteka, która stanowi ograniczone prawo rzeczowe na nieruchomości. Jednak bank może wymagać także innych dodatkowych zabezpieczeń. Do dwóch najpopularniejszych należą:

• cesja ubezpieczenia nieruchomości,
• cesja ubezpieczenia na życie kredytobiorcy.

Umowy dotyczące obu wymienionych ubezpieczeń zawierają cesję. Oznacza to, że w razie wystąpienia szkody objętej ochroną odszkodowanie otrzyma kredytodawca, przez co zabezpieczy się przed stratami. W przypadku ubezpieczenie na życie minimalny zakres ochrony to ryzyko śmierci ubezpieczonego.

Ubezpieczenie kredytowanej nieruchomości – jaki jest minimalny zakres wymagany przez banki?

W ramach zabezpieczenie kredytu banki mogą wymagać ubezpieczenia mieszkania lub domu. Aby spełniało ono warunki, musi mieć odpowiedni zakres. Na przykład mBank wskazuje, że ubezpieczenie musi zawierać ochronę murów i stałych elementów od pożaru, zalania, silnego wiatru oraz zdarzeń losowych, a także powodzi.

Z kolei Santander Bank Polska w informacji o kredytach hipotecznych zaznacza, że ubezpieczenie nieruchomości to dodatkowa forma zabezpieczenia kredytu, która musi zawierać ochronę od ognia i innych zdarzeń losowych – minimalny zakres ubezpieczenia to ryzyko pożaru i zalania.

Wymagane ubezpieczenie nieruchomości przez banki ma tak naprawdę minimalny zakres ochrony. Kredytodawców interesuje jedynie zabezpieczenie samej nieruchomości, ewentualnie elementów stałych – podłogi, armatura, kominki. 

Nie trzeba więc wykupywać ochrony od kradzieży z włamaniem, ponieważ dotyczy ono głównie mienia ruchomego, a to nie wpływa na wartość samej kredytowanej nieruchomości – co oczywiście nie oznacza, że nie warto tego zrobić, by zapewnić sobie lepszą ochronę mieszkania lub domu.

FAQ – najważniejsze pytania o obowiązek wykupienia ubezpieczenia nieruchomości