Jakie dokumenty powinien mieć przy sobie kierowca?

Jakie dokumenty powinien mieć przy sobie kierowca podczas jazdy?

Od 4 grudnia 2020 roku nie ma obowiązku posiadania przy sobie dokumentu prawa jazdy podczas kontroli. Wcześniej, jeśli kierowca został zatrzymany przez policję w ramach kontroli i okazało się, że nie ma przy sobie tego dokumentu, policja mogła wystawić mu mandat. Obowiązek ten wynikał z art. 38 ust.1 pkt 1 Ustawy z dnia 20 czerwca 1997 Prawo o ruchu drogowym (Dz.U.2020.110), który brzmiał:

Kierujący pojazdem jest obowiązany mieć przy sobie i okazywać na żądanie uprawnionego organu wymagane dla danego rodzaju pojazdu lub kierującego:

1)  dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem;

Dzięki nowelizacji, która weszła w życie w 2018 roku, kierowcy nie muszą już mieć przy sobie dowodu rejestracyjnego ani potwierdzenia zawarcia umowy ubezpieczenia OC. Przed zmianami prawnymi z 2018 roku za nieokazanie tych dokumentów podczas kontroli również groził mandat. Przepisy, które weszły w życie w październiku 2018 roku, miały za zadanie ułatwić życie kierowcom. Dzięki tym zmianom kierowcy nie ponoszą konsekwencji w razie nieposiadania przy sobie dowodu rejestracyjnego oraz polisy OC w trakcie kontroli, ponieważ funkcjonariusze mogą sprawdzić informacje wynikające z tych dokumentów w Centralnej Ewidencji Kierowców.

Z racji tego, że posiadanie wyżej wymienionych dokumentów (łącznie z dokumentem prawa jazdy) nie jest już obowiązkowe, warto mieć przy sobie dowód osobisty, który pozwoli potwierdzić tożsamość kierowcy podczas kontroli lub po wypadku.

Kierowca powinien mieć przy sobie podczas jazdy:

– dowód osobisty lub inny dokument pozwalający potwierdzić tożsamość.

Kierowca nie musi mieć przy sobie podczas jazdy:

– dowodu zawarcia umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC,

– dowodu rejestracyjnego,

– prawa jazdy.

Od 5 grudnia 2020 r. kierowca nie jest obowiązany do posiadania przy sobie podczas kontroli prawa jazdy w formie fizycznej. Zmiana dotyczy jedynie kierowców, którzy posiadają prawo jazdy wydane w Polsce.

Od grudnia 2020 brak prawa jazdy nie skutkuje mandatem

W grudniu 2020 roku weszły w życie nowe przepisy dotyczące obowiązku posiadania i okazywania dokumentów przez kierowców. Przepis obligujący kierowców do okazania prawa jazdy podczas kontroli zyskał nowe brzmienie:

Kierujący pojazdem jest obowiązany mieć przy sobie i okazywać na żądanie uprawnionego organu wymagane dla danego rodzaju pojazdu lub kierującego:

1)      dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem inny niż wydane w kraju prawo jazdy albo pozwolenie na kierowanie tramwajem, jeżeli kierujący nie posiada wydanego w kraju prawa jazdy albo pozwolenia na kierowanie tramwajem.

Powyższa zmiana oznacza, że kierowcy posiadający polskie prawo jazdy, nie muszą mieć już tego dokumentu przy sobie podczas kierowania pojazdem. Zmiany zaczęły obowiązywać 5 grudnia 2020 roku. Oczywiście przepisy dotyczą posiadania przy sobie dokumentu stwierdzającego uprawnienia do kierowania pojazdem. Kierowca nie musi więc mieć przy sobie prawa jazdy w wersji fizycznej.

Jak policja przeprowadzi kontrolę bez dokumentów?

Kiedyś ze sobą trzeba było wozić fizyczne prawo jazdy, dowód rejestracyjny i zazwyczaj włożoną w zakładkę polisę OC. Obecnie nie trzeba mieć tych dokumentów przy sobie. W takim razie jak policja sprawdza, czy kierowcą ma uprawnienia i czy porusza się odpowiednio sprawdzonym i ubezpieczonym pojazdem?

Podczas kontroli policjant prosi o pokazanie dowodu osobistego lub podanie imienia i nazwiska w razie braku dokumentu. Na podstawie otrzymanych danych od kierowcy funkcjonariusz sprawdza w bazie danych interesujące go informacje. Pamiętajmy, że ma on dostęp do zdjęcia poprzez serwis mTożsamość.

W razie problemów z połączeniem z bazą policjant zadzwoni do oficera dyżurnego, co potrwa znacznie dłużej niż w przypadku zwykłej procedury. Dlatego warto mieć ze sobą fizyczne prawo jazdy lub e-prawo jazdy w aplikacji mObywatel – dzięki temu kontrola potrwa krócej.

Kierowca nie musi mieć przy sobie polisy OC ani dowodu rejestracyjnego

Jeszcze kilka lat temu za nieokazanie dowodu rejestracyjnego i potwierdzenia zawarcia umowy ubezpieczenia OC podczas kontroli drogowej groziła kara mandatu. Obecnie nie jest wymagane, aby kierowca posiadał przy sobie wskazane wyżej dokumenty. Zmiana ta weszła w życie w październiku 2018 roku. Od tego momentu właściwe organy mogą zweryfikować informacje wynikające z tych dokumentów we właściwym rejestrze.

Jakie są zasady zatrzymania i zwrotu dowodu rejestracyjnego?

Ponieważ od 1 października 2018 roku nie ma obowiązku wożenia ze sobą dowodu rejestracyjnego, to jego zatrzymanie odbywa się zdalnie poprzez system elektroniczny, czyli w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPiK). Jakie mogą być przyczyny zatrzymania dokumentu?

• Brak ważnych badań technicznych,
• pojazd zagraża bezpieczeństwu i porządkowi ruchu drogowego,
• pojazd nie spełnia norm ochrony środowiska.

Po wirtualnym zatrzymaniu dowodu rejestracyjnego kierowca otrzyma fizyczne potwierdzenie. Zwrot dokumentu następuje po usunięciu przyczyny jego zatrzymania, na przykład po przeprowadzeniu badania technicznego z pozytywnym wynikiem. Dowód rejestracyjny można odzyskać w dowolnej jednostce, która go wydała lub zatrzymała (wydział komunikacji, starostwo, policja) – mowa o zmianie adnotacji w systemie.

Czy warto mieć dokumenty przy sobie podczas jazdy autem?

Wprawdzie nie trzeba obecnie wozić ze sobą prawa jazdy, dowodu rejestracyjnego i polisy OC, ale warto mieć je w wersji fizycznej. W przypadku problemów z łącznością z systemem podczas kontroli drogowej okazanie ich przyspieszy całą procedurę. Mogą być także przydatne w razie wypadku lub kolizji.

Oczywiście w dzisiejszych czasach każdy z nas ma smartfona, więc warto rozważyć posiadanie cyfrowych wersji prawa jazdy, dowodu rejestracyjnego i polisy OC. Służy do tego aplikacja mObywatel, a potwierdzenie zawarcia ubezpieczenia otrzymuje się na skrzynkę mailową.

Brak ubezpieczenia samochodu a kontrola policji – co z tym OC?

Przed 01.10.2018 rokiem za poruszanie się pojazdem bez polisy OC przy sobie groził mandat w wysokości 50 zł. Obecnie nie ma obowiązku wożenia ze sobą dokumentu potwierdzającego posiadanie tego ubezpieczenia – pojazd dalej musi być ubezpieczony!

Jeśli policjant podczas kontroli drogowej zobaczy w systemie, że pojazd nie jest ubezpieczony – mowa o OC – to wyśle informację o tym do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. Ten nałoży wysoką karę – w przypadku samochodu osobowego nawet do 9330 zł za ponad 14 dni przerwy ubezpieczeniowej.

Aby nie zapomnieć nigdy o ubezpieczeniu samochodu, warto kupić je w porównywarce OC Mubi. Po pierwsze, przypomnimy Ci, że zbliża się koniec ochrony i będziesz mógł poszukać nowej potencjalnie tańszej opcji, a po drugie, ubezpieczenie możesz kupić z dowolnego miejsca przez 7 dni w tygodniu o każdej godzinie dnia i nocy.

Dodatkowo polisę otrzymasz na maila, więc będziesz miał ją zapewne zawsze przy sobie – kto teraz wychodzi z domu bez komórki?

Aplikacja mObywatel – jakie funkcje dla kierowców?

Kierowcy nie muszą już obawiać się, że dostaną mandat jeśli podczas kontroli drogowej nie okażą prawa jazdy, dowodu rejestracyjnego i polisy OC. Jest to duże udogodnienie dla zapominalskich, a także dla osób, które nie lubią mieć przy sobie nadmiaru dokumentów. Dla osób, które chcą mieć stały dostęp do wszystkich ważnych informacji związanych z pojazdem, powstała aplikacja na telefon mObywatel. Aplikacja jest obsługiwana przez systemy Android (wersja 7.0 lub nowsza) oraz iOS (wersja 15.0 lub nowsza). Jest to oficjalna aplikacja wydana przez polski rząd, którą można pobrać na swój telefon bezpłatnie. Aplikacja umożliwia uzyskanie dostępu do wszystkich informacji zawartych w dokumentach samochodowych, m.in. w umowie ubezpieczenia OC czy dowodzie rejestracyjnym. Wszystkie te informacje znajdziesz w panelu mPojazd. Dodatkową zaletą aplikacji jest to, że przypomina ona, kiedy kończy się przegląd techniczny oraz ubezpieczenie OC.

Ułatwienia dla kierowców od grudnia 2020

Koniec z obowiązkiem posiadania przy sobie prawa jazdy w wersji fizycznej to nie jedyne udogodnienie dla kierowców. W nowelizacji przepisów przewidziano także inne ułatwienia.

• Kierowca, który kupił używany samochód, może skorzystać z dotychczasowych tablic rejestracyjnych. Zgodnie z nowymi przepisami osoba dokonująca rejestracji samochodu może zawnioskować o zachowanie dotychczasowych tablic rejestracyjnych, jeżeli kupiony samochód był już wcześniej zarejestrowany w Polsce, tablice odpowiadają wymaganiom wynikającym z obowiązujących przepisów oraz są utrzymane w odpowiednim stanie. Dzięki tej zmianie kierowca uniknie kosztów związanych z wydaniem nowych tablic rejestracyjnych.
• Dealer samochodowy może zarejestrować samochód za nowego właściciela. To zupełnie nowe rozwiązanie, które umożliwi nabywcy samochodu uniknięcie wielu formalności i pozwoli odebrać z salonu zarejestrowany samochód.
• Nie ma już obowiązku wymieniania dowodu rejestracyjnego w momencie, gdy zabraknie nam w nim miejsca na pieczątki potwierdzające przejście badania technicznego. Do niedawna kierowcy musieli w takiej sytuacji wymieniać dokument na nowy, co wiązało się oczywiście z dodatkowymi kosztami oraz dodatkowymi formalnościami. Nowe przepisy przewidują zniesienie tego obowiązku.
• Nie będzie już wydawana karta pojazdu, nalepka kontrolna oraz jej wtórnik. Właściwe organy w razie potrzeby będą mogły sprawdzić niezbędne informacje w Centralnej Ewidencji Pojazdów. Sam właściciel samochodu również będzie mógł sprawdzić historię rejestracji online. Dzięki tej zmianie posiadacze samochodów nie poniosą kosztów związanych z wydaniem powyższych dokumentów.
• Nowelizacja przewiduje możliwość rejestracji samochodu lub czasowej rejestracji przez starostę właściwego ze względu na czasowe miejsce zamieszkania. Co więcej, w razie takiej potrzeby nowy właściciel samochodu może również złożyć wniosek o czasową rejestrację pojazdu do starosty właściwego ze względu na miejsce zakupu lub odbioru samochodu.
• W nowych przepisach przewidziano także możliwość czasowego wycofania z ruchu uszkodzonego samochodu. Właściciel będzie mógł wycofać pojazd z ruchu na okres od 3 miesięcy do 12 miesięcy, nie częściej niż po upływie 3 lat od daty poprzedniego wycofania pojazdu z ruchu. Dzięki tej zmianie właściciel uszkodzonego samochodu, który wymaga większej naprawy, będzie mógł go czasowo wyrejestrować, a co za tym idzie – nie będzie musiał ponosić w tym czasie pełnych kosztów ubezpieczenia samochodu. To ważna zmiana – do niedawna właściciele uszkodzonych samochodów osobowych musieli ponosić koszty związane z ubezpieczeniem samochodu, nawet jeśli czasowo nie mogli z niego korzystać. Należy jednak pamiętać, że przywrócenie pojazdu do ruchu będzie wiązało się z koniecznością przeprowadzenia dodatkowego badania technicznego.

Podstawa prawna: 

ustawa z dnia 20 czerwca 1997 prawo o ruchu drogowym (Dz.U.2020.110) 

ustawa z dnia 14 sierpnia 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2020.1517)

FAQ – najczęściej zadawane pytania o obowiązkowe dokumenty w samochodzie

Autor artykułu: Agnieszka Nowak

Absolwentka prawa. Posiada bogate doświadczenie w dochodzeniu roszczeń od zakładów ubezpieczeń. Zajmuje się uzyskiwaniem odszkodowań dla osób poszkodowanych w wypadkach komunikacyjnych. Jest to dla niej codzienność, dlatego chętnie doradza klientom naszej porównywarki OC AC.