Zapisy umowne i konsumpcja sumy ubezpieczenia: czy otrzymasz mniejsze odszkodowanie?
Niezależnie od tego, czy ubezpieczasz samochód, czy mieszkanie, musisz zwrócić baczną uwagę na wysokość sumy ubezpieczenia określoną w umowie polisy. Co jeszcze musisz wiedzieć o wypłatach odszkodowań z tytułu ochrony ubezpieczeniem? Czym jest konsumpcja sumy ubezpieczenia?
W tym artykule przeczytasz o:
- Jaka jest granica wypłat ubezpieczyciela?
- Od czego uzależniona jest wypłata odszkodowania z AC?
- Co to jest konsumpcja sumy ubezpieczenia w ubezpieczeniu komunikacyjnym?
- Na czym polega konsumpcja sumy ubezpieczenia w ubezpieczeniach komunikacyjnych?
- Zniesiona konsumpcja sumy ubezpieczenia – czy to się opłaca?
Granica wypłat ubezpieczyciela
Każda umowa zawarta z zakładem ubezpieczeń określa kwotę, do której odpowiada za zdarzenia wystawca polisy. To właśnie ta kwota nazywana jest sumą ubezpieczenia. Nie myl jej z również występującym na polskim rynku ubezpieczeniowym pojęciem sumy gwarancyjnej, którą można spotkać, m.in. w ubezpieczeniach OC, zarówno w życiu prywatnym, jak i przy polisach komunikacyjnych. Tym mianem określa się górną granicę odpowiedzialności ubezpieczyciela, czyli maksymalną wysokość odszkodowania, jaką wypłaca ubezpieczyciel za zdarzenie objęte ochroną OC. Suma gwarancyjna nie może być niższa niż:
- 5 210 000 euro w przypadku szkód na osobach,
- 1 050 000 euro w przypadku szkód na mieniu.*
*obie sumy dotyczą jednego zdarzenia, kwoty są przeliczane na złotówki po kursie ogłaszanym przez NBP
Zarówno suma ubezpieczenia, jak i suma gwarancyjna, to górne wartości kwot, do których odpowiada ubezpieczyciel. Przy różnych rodzajach ubezpieczeń majątkowych może nastąpić konsumpcja sumy ubezpieczenia, ale uwaga: dotyczy ona tylko ubezpieczeń dobrowolnych! Do takich należy, np. autocasco. Konsumpcja może więc dotyczyć ubezpieczenia AC samochodu, ale już nie obowiązkowej polisy OC.
Autocasco – informacje ważne przy zakupie polisy
Wyjaśnijmy sobie najpierw terminologię. Autocasco należy do ubezpieczeń nieobowiązkowych. Każdy właściciel samochodu ma prawo wykupić taką polisę, ale nie musi. Ubezpieczyciel w ramach takiej umowy gwarantuje wypłatę odszkodowania w konkretnych sytuacjach, np. po zniszczeniu pojazdu przez spadające konary drzew, w wyniku wypadku czy w przypadku kradzieży. Pamiętaj, że tylko w przypadku obowiązkowego ubezpieczenia komunikacyjnego, czyli OC, zakres ochrony ustalony jest prawnie (określają go regulacje ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych).
Z kolei w przypadku autocasco, każde towarzystwo ubezpieczeniowe ustala zakres ochrony swoich klientów na własnych zasadach. Zazwyczaj ubezpieczyciel przygotowuje kilka opcji polisy danego typu, różniących się od siebie zakresem oferowanej ochrony. Szczegółowe zapisy, dotyczące zarówno ubezpieczyciela, jak i właściciela pojazdu, zawsze znajdują się w ogólnych warunkach ubezpieczenia. Tam też możesz spotkać regulacje dotyczące konsumpcji sumy ubezpieczenia.
Z ubezpieczeniem AC związanych jest jeszcze kilka innych terminów, na które każdy właściciel samochodu powinien zwrócić uwagę. Jeden z nich to franszyza integralna. Jest to kwota, do której ubezpieczyciel nie bierze na siebie odpowiedzialności za powstałe szkody. Oznacza to, że zniszczenia kosztujące mniej, niż zapisana w umowie minimalna wartość szkody, nie będą rekompensowane przez towarzystwo ubezpieczeniowe, a tym samym nie spowodują konsumpcji sumy ubezpieczenia. Kierowca będzie jednak musiał opłacić naprawy z własnej kieszeni.
Inaczej działa franszyza redukcyjna, zwana też udziałem własnym kierowcy w wypłacie odszkodowania. Terminem tym oznacza się część wartości szkody, którą poszkodowany pokrywa na własną rękę. Więcej o różnicach pomiędzy franszyzami przeczytasz w artykule: Franszyza redukcyjna a franszyza integralna – co musisz wiedzieć?
Ponadto kupując ubezpieczenie autocasco, warto się zainteresować, czy obejmuje ono również ochronę szyb samochodowych i czy bardziej opłacalne nie będzie wykupienie dedykowanej im osobno polisy. Niektóre towarzystwa oferują bowiem specjalne ubezpieczenie chroniące szyby. W zapisach umownych na pewno znajdzie się też informacja dotycząca tego, czy firma wystawiająca polisę wpłaci pełną kwotę z dnia zakupu za skradziony pojazd, czy też obniży tę sumę ze względu na eksploatację auta. Wysokość obniżenia będzie zależeć od stawki amortyzacji części.
Wróćmy jednak do konsumpcji sumy ubezpieczenia. Czym jest? Jest to pomniejszenie kwoty całego ubezpieczenia po szkodzie i wypłacie rekompensaty przez towarzystwo ubezpieczeniowe. W przypadku wystąpienia szkody i jej likwidacji z ubezpieczenia autocasco poszkodowanego konsumpcja sprawi zatem, że zapisana w umowie suma ubezpieczenia zostanie pomniejszona o wysokość wypłaconego klientowi odszkodowania.
Michał wykupił ubezpieczenie AC samochodu z redukcyjną sumą ubezpieczenia w wysokości 57 000 zł. W warunkach polisy znalazła się także franszyza integralna w wysokości 500 zł oraz franszyza redukcyjna w wysokości 1000 zł przy wypadku i 10% w razie kradzieży pojazdu. Na początku okresu ubezpieczenia Michał miał wypadek, w którym jego szkody oszacowano na 8000 zł. Ubezpieczyciel wypłacił Michałowi odszkodowanie pomniejszone o wysokość udziału własnego, czyli 7000 zł. Kilka miesięcy później auto Michała zostało skradzione. Suma jego ubezpieczenia po konsumpcji wynosiła już wówczas 49 000 zł, dlatego uwzględniając również udział własny przy kradzieży (5700 zł), otrzymał on odszkodowanie w wysokości 43 300 zł. Gdyby nie miał wykupionej stałej sumy ubezpieczenia, kwota ta zostałaby pomniejszona jeszcze o spadek wartości samochodu od początku okresu ubezpieczenia.
Co to jest konsumpcja sumy ubezpieczenia w ubezpieczeniu komunikacyjnym?
Konsumpcja sumy ubezpieczenia w ubezpieczeniu komunikacyjnym to redukcja sumy ubezpieczenia. Odnosi się ona do stopniowego zmniejszania kwoty, która jest dostępna w ramach polisy na pokrycie przyszłych szkód, w miarę wypłacania odszkodowań. Oznacza to, że za każdym razem, gdy ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie za szkodę, suma ubezpieczenia zostaje pomniejszona o tę kwotę.
Anna zawarła ubezpieczenie AC na swój samochód. Towarzystwo wyceniło wartość rynkową jej pojazdu, czyli sumę ubezpieczenia, na kwotę 50 000 zł. W trakcie trwania polisy Anna spowodowała wypadek. Powstałe szkody chciała naprawić w ramach ubezpieczenia AC. Towarzystwo wyceniło wartość zniszczeć na 20 000 zł. Na pozostały okres ochrony suma ubezpieczenia w ramach autocasco dla pojazdu Anny będzie zatem pomniejszona o tę kwotę i wyniesie 30 000 zł.
Na czym polega konsumpcja sumy ubezpieczenia w ubezpieczeniach komunikacyjnych?
Konsumpcja sumy ubezpieczenia w ubezpieczeniach komunikacyjnych oznacza, że każda wypłata świadczenia z tytułu szkody pomniejsza pierwotną sumę ubezpieczenia o kwotę wypłaty. W praktyce prowadzi to do tego, że po każdej wypłacie odszkodowania suma ubezpieczenia maleje, co oznacza, że kolejna szkoda może być rozliczona z mniejszą kwotą. Jak to działa w praktyce?
- Na początku okresu ubezpieczenia AC ustalana jest suma ubezpieczenia, która odpowiada wartości rynkowej samochodu. Np., jeśli wartość samochodu wynosi 50 000 zł, to suma ubezpieczenia również wynosi 50 000 zł.
- Jeśli ubezpieczony zgłasza szkodę (np. zarysowanie karoserii) i ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie w wysokości 5000 zł, suma ubezpieczenia zmniejsza się o tę kwotę.
- Po wypłacie odszkodowania pierwotna suma ubezpieczenia zostaje pomniejszona o 5000 zł, co oznacza, że na kolejne ewentualne szkody zostaje 45 000 zł.
- Jeśli wystąpi kolejna szkoda, kwota odszkodowania zostanie wypłacona z tej pomniejszonej sumy ubezpieczenia. Jeśli suma ubezpieczenia zostanie w całości “skonsumowana”, np. po kilku szkodach, dalsze szkody nie będą już objęte ochroną w ramach AC.
Niektórzy ubezpieczyciele oferują możliwość “odnowienia” sumy ubezpieczenia po wypłacie odszkodowania za dodatkową opłatą. Dzięki temu można przywrócić pierwotną wartość pojazdu, a kolejna szkoda nie będzie obniżona przez wcześniejsze wypłaty.
Zniesiona konsumpcja sumy ubezpieczenia – czy to się opłaca?
Skoro suma ubezpieczenia się zmniejsza, to czy warto w takim razie ubezpieczyć swój samochód w ramach AC? Tak, trzeba tylko mieć przy tym na uwadze, że każde zdarzenie drogowe, które zgłosisz ubezpieczycielowi, będzie jednocześnie pomniejszać kwotę odszkodowania na ewentualne przyszłe wypadki. W skrajnej sytuacji może więc dojść do tego, że wyczerpiesz sumę ubezpieczenia i nie otrzymasz odszkodowania za którąś z kolei szkodę. Aby uniknąć wówczas nieprzyjemnego zaskoczenia, należałoby znieść konsumpcję sumy ubezpieczenia, co jest możliwe przy zakupie polisy.
W tym celu trzeba zdecydować się na autocasco z odnawialną sumą ubezpieczenia, którą oferują swoim klientom niektóre towarzystwa ubezpieczeniowe. Konsumpcja sumy ubezpieczenia zostaje wówczas zniesiona specjalnymi regulacjami w umowie, dzięki którym wypłata odszkodowania za szkodę nie będzie pomniejszać zawartej w polisie sumy ubezpieczenia. Niezależnie od liczby kolizji lub wypadków drogowych w ciągu roku ubezpieczeniowego, suma jaka może zostać wypłacona właścicielowi pojazdu, pozostanie więc taka sama przez cały okres trwania ochrony. Oczywiście tak korzystne rozwiązanie dla kierowcy wiąże się z podwyższeniem kwoty składki.
Kiedy jeszcze może dojść do zmniejszenia wypłaty dla właściciela samochodu? W niektórych umowach można spotkać zapis o sumie ubezpieczenia, która maleje z każdym dniem trwania polisy. Wiąże się to z utratą wartości pojazdu, która postępuje bardzo szybko szczególnie w przypadku nowych pojazdów. W takim przypadku ubezpieczyciel sprawdzi wartość auta na dzień wystąpienia szkody i na tej podstawie wypłaci odszkodowanie. Może się więc okazać, że otrzymana rekompensata będzie znacznie niższa, niż się spodziewałeś. Aby tego uniknąć, za dopłatą możesz wykupić stałą sumę ubezpieczenia na cały rok trwania ochrony.
- W ubezpieczeniach majątkowych OC i autocasco możesz spotkać się z zapisaną w OWU konsumpcją ubezpieczenia. Nie występuje ona w OC komunikacyjnym.
- Konsumpcja ubezpieczenia polega na zmniejszeniu sumy ubezpieczenia o kwotę wypłaconą już przez towarzystwo ubezpieczeniowe za zaistniałą szkodę.
- Suma ubezpieczenia musi być każdorazowo ustalona w umowie.
- Firmy wystawiające polisy dają swoim klientom możliwość wykupienia konsumpcji ubezpieczeniowej za sprawą odnawialnej sumy ubezpieczenia.
- Odnawialna kwota ubezpieczenia oznacza, że po każdej szkodzie zakład ubezpieczeniowy nie będzie zmniejszał sumy ubezpieczenia o kwotę, którą wypłacił w ramach rekompensaty.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o sumę ubezpieczenia
Nie. Suma ubezpieczenia związana jest z ubezpieczeniami dobrowolnymi. Oznacza określoną kwotę, do której ubezpieczyciel wypłaca odszkodowania za szkody – może ona być redukcyjna lub odnawialna. Natomiast suma gwarancyjna dotyczy obowiązkowego ubezpieczenia OC. Jest to ustalona prawnie maksymalna kwota wypłacana z polisy sprawcy w związku ze szkodami na rzeczach i osobach.
To zmniejszenie sumy ubezpieczenia po wypłacie odszkodowania przez ubezpieczyciela. Jeśli przykładowo suma ubezpieczenia wynosiła 40 000 zł, a z polisy kierowca otrzymał 15 000 za szkody, to zostanie ona zmniejszona do 25 000 zł. Wyczerpanie sumy ubezpieczenia oznacza wygaśnięcie umowy ubezpieczenia autocasco.
Nie. Właściciel samochodu może zdecydować się na wariant autocasco z odnawialną sumą ubezpieczenia. Jeśli ubezpieczający wybierze takie rozwiązanie, to suma ubezpieczenia bez względu na liczbę szkód się nie zmieni. Jednak taki wariant polisy autocasco jest droższy.
Dołącz do dyskusji