Kiedy ubezpieczyciel może obniżyć odszkodowanie?
Otrzymałeś decyzję ubezpieczyciela ustalającą wysokość odszkodowania na 20 000 zł, a mimo to wypłacono Ci jedynie 10 000 zł? Ubezpieczyciele często obniżają odszkodowanie z OC, uznając, że poszkodowany przyczynił się do powstania szkody. Przeczytaj poniższy artykuł, aby dowiedzieć się, kiedy obniżenie odszkodowania będzie zasadne.
Z poniższego artykułu dowiesz się:
Przyczynienie się poszkodowanego do szkody – co to oznacza?
Jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.
Zgodnie z art. 362 Kodeksu Cywilnego
Z powyższego wynika, że w przypadku uznania, że poszkodowany swoim zachowaniem przyczynił się do powstania szkody lub jej zwiększenia, ubezpieczyciel może obniżyć wysokość odszkodowania. Jest to stwierdzenie dosyć ogólne i warto je doprecyzować.
Po pierwsze: aby zachowanie poszkodowanego mogło zostać uznane za przyczynienie się, musi ono pozostawać w adekwatnym związku przyczynowym z powstałą szkodą oraz powinno być obiektywnie nieprawidłowe. W granicach pojęcia przyczynienia mieści się nie tylko działanie poszkodowanego, ale również zaniechanie określonego działania. Ponadto zachowanie poszkodowanego, które może zostać uznane za przyczynienie, to zachowanie które przyczyniło się do powstania szkody, ale również takie, które przyczyniło się do zwiększenia rozmiarów szkody.
Po drugie: Ubezpieczyciel może obniżyć należne odszkodowanie tylko wtedy, gdy zachowanie poszkodowanego pozostaje w związku przyczynowym z powstałą szkodą. Nie wystarczy więc, aby zachowanie poszkodowanego mogło zostać uznane za nieprawidłowe. Jeśli zachowanie to nie miało wpływu na powstanie szkody lub zwiększenie jej rozmiarów, to kwestia jego naganności nie ma znaczenia
Po trzecie: Stopień odpowiedniego zmniejszenia obowiązku naprawienia szkody określa sam ubezpieczyciel, uznając, że doszło do przyczynienia się poszkodowanego. Wartość obniżenia jest określana procentowo.
Anna podróżowała z mężem jako pasażerka. Nie miała zapiętych pasów. W wyniku zderzenia z innym samochodem Anna doznała rozległych obrażeń ciała. Ubezpieczyciel ustalił wysokość należnego jej odszkodowania na poziomie 40 000 zł. Jednocześnie zakład ubezpieczeń uznał, że Anna nie zapinając pasów, przyczyniła się do zwiększenia rozmiarów szkody w 40%. Ubezpieczyciel obniżył zatem odszkodowanie o 40%, wypłacając poszkodowanej 24 000 zł.
Jakie zachowanie poszkodowanego może zostać uznane za przyczynienie?
Aby zachowanie poszkodowanego mogło zostać uznane za przyczynienie się, powinno być obiektywnie nieprawidłowe. Ponadto musi pozostawać w adekwatnym związku z powstałą szkodą. Najczęściej ubezpieczyciele uznają, że doszło do przyczynienia się w kilku przypadkach.
- Poszkodowany nie miał zapiętych pasów bezpieczeństwa. Obowiązek zapięcia pasów wynika z ustawy Prawo o ruchu drogowym. Poszkodowany nie zapinając pasów, nie przyczyni się co prawda do zaistnienia wypadku, jednak jego zachowanie może skutkować zwiększeniem rozmiarów obrażeń ciała (a więc zwiększeniem rozmiarów szkody), gdy dojdzie do zderzenia.
- Poszkodowany jechał świadomie z nietrzeźwym kierowcą. Poszkodowany, godząc się na jazdę w pijanym kierowcą, musi mieć świadomość ryzyka. Jazda pod wpływem alkoholu jest niezgodna z prawem, w dodatku takie zachowanie jest wysoce naganne. Nietrzeźwy kierowca stanowi ogromne zagrożenie nie tylko dla siebie, ale i dla pozostałych uczestników ruchu drogowego.
- Poszkodowany przekroczył prędkość. W sytuacji, gdy wypadek został spowodowany z winy drugiego kierowcy, ale Ty również nie jechałeś przepisowo, ponieważ przekroczyłeś prędkość, ubezpieczyciel może uznać, że przyczyniłeś się do szkody. Zakłady ubezpieczeń w takich sytuacjach często stwierdzają, że gdyby poszkodowany poruszał się z dozwoloną prędkością, to skutki wypadku mogłyby być mniejsze.
Należy jednak zawsze pamiętać, że zachowanie poszkodowanego musi pozostawać w związku z powstałą szkodą. Samo uznanie, że zachowanie było nieprawidłowe, nie jest jeszcze wystarczające do stwierdzenia przyczynienia.
Karolina jechała drogą w obszarze zabudowanym z prędkością 70 km/h. W pewnym momencie w tył jej samochodu uderzył siedzący na jego zderzaku Szymon, który stracił panowanie nad kierownicą i zepchnął auto Karoliny z drogi. Czy można uznać, że poszkodowana przyczyniła się do wypadku? Nie, ponieważ mimo że Karolina złamała przepisy, jadąc z niedozwoloną prędkością, jej zachowanie nie miało bezpośredniego związku ze szkodą.
O ile ubezpieczyciel może obniżyć odszkodowanie?
Ubezpieczyciel ustala przyczynienie, przyjmując określoną wartość procentową, a następnie o ten procent obniża przyznane odszkodowanie. Przepisy nie wskazują, o ile ubezpieczyciel może obniżyć odszkodowanie. Może więc wystąpić taka sytuacja, że PZU za niezapięcie pasów przyzna 20% przyczynienia, a Warta 50% i nie jest powiedziane, że któryś z ubezpieczycieli popełnił błąd. Stopień przyczynienia powinien być każdorazowo ustalany w oparciu o okoliczności konkretnej sprawy.
Niemniej jednak, jest to dla ubezpieczycieli dobry sposób na obniżenie należnego odszkodowania, dlatego jeśli uważasz, że ustalone przyczynienie jest nieadekwatne (zbyt wysokie), skonsultuj tę kwestię z prawnikiem. Częstym zabiegiem jest np. ustalanie wysokości przyczynienia w granicach powyżej 50%, a nawet 100%. Takie działanie ubezpieczyciela jest absolutnie nieprawidłowe! Uznając, że poszkodowany przyczynił się w 90%, ubezpieczyciel przerzuca na poszkodowanego ciężar odpowiedzialności za wypadek. Przyczynienie powinno być ustalane w rozsądnych granicach, biorąc pod uwagę stopień winy obu stron. Nie można pomijać faktu, że to inna osoba jest sprawcą wypadku.
Urszula prowadziła samochód, rozmawiając przez telefon komórkowy bez zestawu głośnomówiącego, gdy z drogi podporządkowanej wjechał w nią samochód Andrzeja. Ubezpieczyciel obniżył odszkodowanie Urszuli o 70%, twierdząc, że jej zachowanie przyczyniło się do wystąpienia szkody. Poszkodowana nie zgadzała się z takim rozstrzygnięciem i skierowała sprawę do sądu. Ten uznał, że owszem, doszło do przyczynienia się, ponieważ, łamiąc przepisy, Urszula uniemożliwiła sobie szybszą reakcję. Nie zmienia to jednak faktu, że sprawcą wypadku jest Andrzej i wina leży w zdecydowanej większości po jego stronie, dlatego stopień przyczynienia się poszkodowanej ustalony przez ubezpieczyciela jest zbyt wysoki.
Czy ubezpieczyciel może stwierdzić 100% przyczynienia?
W wyjątkowych sytuacjach zdarza się, że ubezpieczyciel ustala przyczynienie w wysokości 100%, odmawiając tym samym wypłaty odszkodowania. Decyzja ubezpieczyciela może w takim wypadku zostać uznana za prawidłową jedynie w bardzo konkretnych okolicznościach.
Ubezpieczyciel może odmówić wypłaty odszkodowania tylko w przypadku, gdy poszkodowany jest wyłącznie winny. Chodzi o sytuację, w której kierowcy nie można przypisać w żadnym stopniu przyczynienia się do zdarzenia.
Aleksandra jechała z dozwoloną prędkością, uważnie obserwując całe otoczenie drogi. Nie mogła jednak przewidzieć, że nagle z niewidocznego miejsca przed maskę jej samochodu wyskoczy nietrzeźwy pieszy. Pomimo zachowania wszelkich środków ostrożności, Aleksandra nie miała szans na uniknięcie wypadku, przez co jej ubezpieczyciel może uznać wyłączną winę pieszego i odmówić mu wypłaty odszkodowania.
Oczywiście ustalenie stopnia przyczynienia oraz tego, czy poszkodowany jest wyłącznie winny, powinno się odbywać na łamach konkretnej sprawy. Wszystko zależy od okoliczności danego zdarzenia.
Jak się odwołać, gdy ubezpieczyciel obniżył odszkodowanie z OC?
Co zrobić w sytuacji, gdy ubezpieczyciel obniżył przyznane odszkodowanie o przyczynienie? Pamiętaj, że decyzja ubezpieczyciela nie jest ostateczna. Poszkodowanemu zawsze przysługuje prawo do odwołania.
Możesz również spróbować rozwiązać spór w sposób ugodowy, a jeśli nie ma możliwości uzyskania satysfakcjonującego rozwiązania na drodze przedsądowej, zawsze pozostaje Ci wystąpienie z odpowiednim roszczeniem do sądu. Warto w takim przypadku skorzystać z pomocy specjalisty, który pomoże Ci ocenić, czy stopień przyczynienia uznany przez ubezpieczyciela jest zasadny, a ponadto pomoże Ci zbudować mocną argumentację przeciwko firmie ubezpieczeniowej.
Jesteś po kolizji lub wypadku? Złożyłeś wszystkie dokumenty, ale decyzja ubezpieczyciela Cię nie satysfakcjonuje? Sprawdź co zrobić!
Czytaj dalejTo ubezpieczyciel powinien udowodnić, że poszkodowany przyczynił się do powstania szkody lub do zwiększenia jej rozmiarów. Nie wystarczy samo stwierdzenie, że poszkodowany się przyczynił.
Zakład ubezpieczeń musi:
- wykazać, że doszło do przyczynienia,
- uzasadnić rozmiar przyczynienia,
- udowodnić, że zachowanie poszkodowanego pozostaje w związku z powstałą szkodą.
- Ubezpieczyciel może obniżyć należne odszkodowanie, uznając, że poszkodowany przyczynił się do powstania szkody lub do zwiększenia jej rozmiarów.
- Ubezpieczyciel ustala stopień przyczynienia się procentowo. Następnie pomniejsza przyznane odszkodowanie o wartość ustalonego przyczynienia.
- Zachowanie poszkodowanego powinno być nieprawidłowe, a ponadto pozostawać w związku przyczynowym z powstałą szkodą, aby ubezpieczyciel mógł uznać przyczynienie.
- Ubezpieczyciel prawie nigdy nie może odmówić całkowitej wypłaty odszkodowania na skutek przyczynienia. Zakład ubezpieczeń może odmówić wypłaty odszkodowania tylko w sytuacji, gdy poszkodowany jest wyłącznie winny.
- Jeśli nie zgadzasz się z decyzją ubezpieczyciela, możesz się odwołać, a także wystąpić na drogę sądową.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o obniżenie odszkodowania
Jeśli uznasz, że stopień przyczynienia, a tym samym obniżenie odszkodowania zostało obliczone nieadekwatnie, możesz odwołać się od decyzji ubezpieczyciela, a także wejść na drogę sądową. Warto skontaktować się z prawnikiem, który poradzi, jak walczyć o swoje prawa.
W skrajnych sytuacjach jest to możliwe. Wówczas odmówi wypłaty ubezpieczenia całkowicie. Jeśli uznasz, że należy Ci się odszkodowanie, bo nie przyczyniłeś się do szkody aż w takim stopniu, możesz odwołać się od decyzji towarzystwa ubezpieczeniowego.
Jeśli odwołasz się od decyzji ubezpieczyciela, zwłaszcza kierując sprawę do sądu, to ubezpieczyciel powinien wykazać, że jesteś współwinny lub winny wypadkowi.
Trudne pojęcia:
Dołącz do dyskusji