Carpooling a ubezpieczenie – co z ochroną pasażera w razie wypadku podczas przejazdu BlaBlaCarem?

Na czym polega carpooling?

Carpooling to popularna forma podróżowania, która polega na dzieleniu się kosztem przejazdu. Idea wspólnych przejazdów polega na udostępnieniu miejsca we własnym samochodzie przez kierowcę, który planuje przejechać określoną trasę. W zamian dodatkowi pasażerowie dokładają się do kosztów podróży – paliwa czy opłat drogowych.

Warto pamiętać, że celem carpoolingu nie jest zarobek kierowcy, a obniżenie kosztów przejazdu dzięki współdzieleniu ich z innymi osobami. To opłacalne rozwiązanie zarówno dla właściciela samochodu, jak i pasażerów, którzy za niewielką cenę mogą dostać się w określone miejsce.

Popularną platformą, która łączy kierowców i pasażerów, jest BlaBlaCar. W serwisie kierowcy oferują przejazdy. Natomiast pasażerowie mogą znaleźć propozycje podróży na danej trasie wraz z ceną, a następnie zarezerwować miejsce. Obie strony deklarują również przestrzeganie przepisów ruchu drogowego.

Kto odpowiada za szkody w razie wypadku BlaBlaCarem?

Podczas podróży samochodem w ramach usług carpoolingu może dojść do wielu nieprzewidzianych zdarzeń, w tym wypadku, w którym zostaną poszkodowani pasażerowie. Kto w takiej sytuacji odpowiada za powstałe szkody? Oczywiście zależy to od okoliczności zdarzenia!

Przepisy dotyczące odpowiedzialności za naprawienie różnego rodzaju szkód reguluje Kodeks cywilny. Znajdziemy tam również te dotyczące kierowców. Przepisy wskazują, że posiadacz samoistny (np. właściciel) czy zależny (np. wynajmujący) mechanicznego środka komunikacji odpowiada na zasadzie ryzyka za wyrządzone szkody w mieniu i na osobach.

Oznacza to, że posiadacz samochodu odpowiada za wszystkie szkody, które wiążą się z ruchem pojazdu w związku z wynikającym z tego ryzykiem. Oczywiście nie jest tak, że kierowca BlaBlaCara będzie musiał naprawić każdą szkodę! Ustawodawca w art. 435. § 1. Kodeksu cywilnego wskazał, że nie dotyczy to sytuacji, w których szkoda nastąpiła:

• wskutek sił wyższych – mogą to być katastrofalne zjawiska, np. huragan, powódź czy pożar;
• wyłącznie z winy poszkodowanego – działania pasażera doprowadzą do wypadku, np. wyrwie on kierownicę z rąk kierowcy, co doprowadzi do zderzenia z drzewem;
• osoby trzeciej – wypadek może spowodować inny kierowca, więc to z jego polisy OC będzie likwidowana szkoda pasażera.

Jeśli podczas podróży BlaBlaCarem dojdzie do zderzenia z drzewem, a żadna z powyższych przesłanek, nie będzie miała miejsca, to odpowiedzialność za wypadek będzie ponosił kierowca bez względu na winę – pasażerowie otrzymają odszkodowanie z jego polisy OC.

Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka nie dotyczy również dwóch innych sytuacji. Kodeks cywilny poprzez art. 436. § 2. wskazuje, że:

Zasada ogólna wiąże się z koniecznością udowodnienia winy kierowcy. W takim sposób określa się odpowiedzialność za zderzenia pojazdów. W kontekście carpoolingu mogłaby mieć to znaczenie, gdyby taki przejazd mieścił się w ramach przejazdu grzecznościowego. Czy tak jest w rzeczywistości?

Czy carpooling to przewóz grzecznościowy?

W przypadku przejazdu grzecznościowego poszkodowany pasażer musi udowodnić winę kierowcy za powstałe szkody. Natomiast w przewozie o innym charakterze odpowiedzialność na sadzie ryzyka spoczywa na kierowcy. Czy w takim razie podróż BlaBlaCarem może być traktowana jako przejazd grzecznościowy? Okazuje się, że nie!

Każdy wspólny przejazd w ramach carpoolingu nie może być traktowany jako przewóz grzecznościowy, ponieważ część kosztów podróży pokrywa pasażer. Sąd Najwyższy wskazał, że konkretny przejazd może zostać uznany za grzecznościowy, gdy świadczący go kierowca robi to bezinteresownie, a więc nie otrzymuje korzyści.

W przypadku usług BlaBlaCar tak nie jest, ponieważ pasażerowie dokładają się do kosztów podróży. Nie ma znaczenie, że są to zazwyczaj niewielkie kwoty, których celem jest partycypacja w wydatkach na paliwo czy opłaty drogowe, a nie zarobek kierowcy.

Jaką ochronę zapewnia obowiązkowe OC kierowcy BlaBlaCara?

Najważniejszą ochroną dla pasażera BlaBlaCara jest obowiązkowe ubezpieczenie OC. W przypadku wypadku bez udziału innego pojazdu odszkodowanie za szkody w mieniu i na osobach zostanie wypłacone z polisy kierowcy, który realizował usługę carpoolingu. Natomiast gdy dojdzie do zderzenia z innym pojazdem, to pasażer otrzyma świadczenie z ubezpieczenia OC sprawcy – może to być kierowca BlaBlaCara lub innego pojazdy, który uczestniczył w wypadku.

Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych wskazuje, że:

Maksymalną wysokość wsparcia ubezpieczenia w przypadku likwidacji szkody z obowiązkowego OC pojazdów mechanicznych określają sumy gwarancyjne. Wynoszą one:

• 29 876 400 zł – szkody na osobie,
• 6 021 600 zł – szkody w mieniu.

Wskazane sumy gwarancyjne dotyczą jednego zdarzenia bez względu na liczbę poszkodowanych.

FAQ – najczęściej zadawane pytania o carpooling a ubezpieczenie