Kilka świadczeń za jeden wypadek – czy warto mieć kilka polis?
Posiadanie więcej niż jednej polisy ubezpieczeniowej wydaje się rozsądnym zabezpieczeniem na nieprzewidziane sytuacje. Ale czy w razie wypadku rzeczywiście otrzymasz świadczenie z każdej z nich? Czy ubezpieczenia się sumują, czy może wzajemnie wykluczają? Sprawdźmy to!
Spis treści:
- Co na temat kumulacji świadczeń mówi prawo?
- W ramach jakich ubezpieczeń odszkodowania się kumulują?
- Kiedy nie możesz liczyć na kilka świadczeń w ramach różnych ubezpieczeń?
- Jak ubezpieczyciele dzielą się odpowiedzialnością, gdy masz kilka polis?
- Różnica między zabezpieczeniem a nadubezpieczeniem
- Czy warto mieć kilka polis?
Co na temat kumulacji świadczeń mówi prawo?
Kwestie dotyczące kumulacji odszkodowań i świadczeń z różnych polis ubezpieczeniowych są regulowane przez prawo. W zależności od rodzaju świadczenia i charakteru polisy (majątkowa, osobowa, OC, NNW itd.) obowiązują różne zasady. Co prawda prawo nie reguluje tych reguł wprost i w jednej konkretnej ustawie. Wynikają one z ogólnych zasad prawa cywilnego i ubezpieczeniowego, z interpretacji orzecznictwa oraz praktyki stosowania prawa.
W prawie obowiązuje zasada indemnizacji, czyli braku podwójnego odszkodowania za tę samą szkodę majątkową. Kwestię tę opisuje art. 361 Kodeksu cywilnego:
[…] naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
Art. 361 – [Związek przyczynowy; Zakres obowiązku odszkodowawczego] – Kodeks cywilny.
W ramach jakich ubezpieczeń odszkodowania się kumulują?
Odszkodowania mogą się kumulować przede wszystkim w ramach ubezpieczeń osobowych. Mowa tu o szkodach, które nie mają charakteru odszkodowawczego, lecz polegają na wypłacie ustalonego świadczenia za samo zaistnienie zdarzenia ubezpieczeniowego. Np. uszczerbek na zdrowiu, śmierć czy hospitalizację. Oznacza to, że możesz otrzymać świadczenie z każdej polisy, nawet jeśli wszystkie dotyczą tego samego wypadku.
Jeśli doznałeś uszczerbku na zdrowiu podczas podróży, możesz ubiegać się o świadczenie zarówno z tytułu ubezpieczenia na życie, jak i w ramach polisy turystycznej. Jednak jeżeli chcesz odzyskać pieniądze poniesione z tytułu zakupu leków, w które zaopatrzyłeś się za granicą, otrzymasz świadczenie tylko od jednego ubezpieczyciela.
Ubezpieczenia, w których świadczenia mogą się kumulować, to np.:
- NNW
Po złamaniu nogi możesz otrzymać świadczenie z:
– NNW szkolnego,
– NNW indywidualnego,
– grupowego ubezpieczenia pracowniczego. - polisa na życie
Świadczenie otrzymasz z każdej ważnej polisy. Możesz mieć kilka polis u różnych ubezpieczycieli lub w ramach grupowych i prywatnych umów. Np. w razie Twojej śmierci rodzina otrzyma odszkodowanie ze wszystkich zawartych przez Ciebie polis. Nawet jeśli każda obejmuje to samo ryzyko. - polisa zdrowotna (dobrowolna)
Takie ubezpieczenie zapewnia świadczenie za leczenie, hospitalizację lub operacje. Wysokość odszkodowania jest ustalana na podstawie warunków umowy zawartych w OWU i nie jest uzależniona od innych polis. Np. za 5-dniowy pobyt w szpitalu możesz otrzymać 500 zł z jednej polisy i 800 zł z drugiej. - polisa komunikacyjna
Mowa tu w szczególności o pasażerach, którzy po doznaniu szkody wskutek wypadku komunikacyjnego, mogą ubiegać się o świadczenie zarówno z OC sprawcy wypadku, jak i z NNW, w które zaopatrzyłeś swój pojazd.
Towarzystwa zwykle ustalają limity dotyczące świadczeń dziennych lub maksymalnej wysokości odszkodowania.
Kiedy ubezpieczenia się kumulują – przykłady z życia
- Złamana noga podczas upadku na schodach
Polisy: NNW i ubezpieczenie grupowe z pracy.
Efekt: oba ubezpieczenia to polisy osobowe. Wówczas jako poszkodowany możesz więc otrzymać świadczenie za trwały uszczerbek na zdrowiu (z każdej ochrony), dodatkowe świadczenie za pobyt w szpitalu lub rehabilitację oraz ewentualnie zwrot kosztów opieki domowej (jeśli taka opcja jest uwzględniona w którejś polisie). - Wypadek samochodowy – obrażenia ciała
Polisy: NNW komunikacyjne (zakupione z OC), grupowe ubezpieczenie NNW, prywatne ubezpieczenie zdrowotne obejmujące hospitalizację.
Efekt: jako kierowca możesz otrzymać pieniądze z każdej polisy NNW za uszczerbek na zdrowiu, świadczenie za pobyt w szpitalu z polisy zdrowotnej oraz np. zwrot kosztów opieki domowej (jeśli Twoja polisa to obejmuje). - Urodzenie dziecka
Polisy: ubezpieczenie na życie z dodatkiem porodowym, ubezpieczenie grupowe ze świadczeniem z tytułu narodzin dziecka.
Efekt: jeśli jesteś matką, możesz otrzymać świadczenie z każdej polisy za poród (jeśli spełnisz warunki karencji) oraz świadczenie z tytułu narodzin dziecka. Jeśli jesteś ojcem pociechy i jesteś objęty dodatkowym ubezpieczeniem również możesz otrzymać świadczenie z tytułu narodzin. - Uraz podczas wakacji za granicą
Polisy: ubezpieczenie turystyczne, EKUZ, NNW indywidualne.
Efekt: możesz leczyć się bezpłatnie za granicą dzięki EKUZ (jeśli doznałeś szkody w kraju UE lub EFTA), otrzymać wypłatę za uraz z NNW i zwrot kosztów transportu czy hospitalizacji z polisy turystycznej.
Kiedy nie możesz liczyć na kilka świadczeń w ramach różnych ubezpieczeń?
Nie każda polisa zawsze zapewni Ci niezależną wypłatę świadczenia i nie każdy wypadek zagwarantuje Ci wielokrotną rekompensatę. Choć wielu ubezpieczonych zakłada, że im więcej mają polis, tym większe otrzymają pieniądze w razie szkody, w rzeczywistości wygląda to trochę inaczej. W niektórych przypadkach odszkodowania z różnych źródeł nie sumują się. W takiej sytuacji towarzystwo nie weźmie pod uwagę sumy świadczeń, a zastosuje zasadę wyrównania szkody.
Zgodnie z art. 361 Kodeksu cywilnego odszkodowanie ma na celu wyrównanie szkody – nie może więc prowadzić do wzbogacenia. Oznacza to, że w przypadku ubezpieczeń majątkowych (np. ubezpieczenia mieszkania, mienia, OC), świadczenia nie mogą się kumulować. Jeśli kilka polis obejmuje tę samą szkodę, wypłata musi odpowiadać faktycznym stratom. Mowa tu np. o ubezpieczeniu OC, AC czy polisie mieszkaniowej.
Kupiłeś dwa ubezpieczenia mieszkania, które opiewają na kwotę 750 000 zł. Po wystąpieniu szkody, np. zalaniu mieszkania, otrzymasz świadczenie odpowiadające wartości rzeczywistej szkody, a nie dwa razy tyle.
O tym, że odszkodowania z ubezpieczeń majątkowych nie sumują się, mówi również art. 824 Kodeksu cywilnego.
§ 2. Jeżeli ten sam przedmiot ubezpieczenia w tym samym czasie jest ubezpieczony od tego samego ryzyka u dwóch lub więcej ubezpieczycieli na sumy, które łącznie przewyższają jego wartość ubezpieczeniową, ubezpieczający nie może żądać świadczenia przenoszącego wysokość szkody. Między ubezpieczycielami każdy z nich odpowiada w takim stosunku, w jakim przyjęta przez niego suma ubezpieczenia pozostaje do łącznych sum wynikających z podwójnego lub wielokrotnego ubezpieczenia.
Art. 824 – [Wysokość sumy ubezpieczenia] – Kodeks cywilny.
Jak ubezpieczyciele dzielą się odpowiedzialnością, gdy masz kilka polis?
W przypadku gdy doznasz szkody, która jest objęta więcej niż jedną polisą (np. dwoma ubezpieczeniami majątkowymi obejmującymi ten sam dom, samochód czy mienie), ubezpieczyciele nie wypłacą Ci dwóch odszkodowań. Wówczas będziesz mógł ubiegać się o zadośćuczynienie proporcjonalne lub świadczenie wyłącznie z jednej polisy.
Jeśli kilka towarzystw ubezpieczeniowych obejmuje ochroną ten sam przedmiot i to samo ryzyko, a doznasz szkody, dostaniesz świadczenie odpowiadające wartości poniesionej przez Ciebie straty. Może to być odszkodowanie, które uzyskasz wyłącznie od jednej firmy lub w ramach każdej polisy obejmującej dane mienie. Wówczas firmy wypłacą Ci część odszkodowania proporcjonalnie do przyjętej sumy ubezpieczenia w wysokości nieprzekraczającej wartości szkody.
Zasada ta dotyczy wyłącznie szkód majątkowych. W przypadku szkód osobowych ubezpieczyciele nie stosują podziału odpowiedzialności.
Różnica między zabezpieczeniem a nadubezpieczeniem
Różnica między zabezpieczeniem a nadubezpieczeniem to jedno z kluczowych zagadnień przy wyborze i analizie polis ubezpieczeniowych – zwłaszcza majątkowych. Z uwagi na to, że odszkodowania w ramach szkód rzeczowych nie sumują się, istotne jest to, aby Twoja polisa obejmowała rzeczywistą sumę ubezpieczenia.
Zabezpieczenie to sytuacja, w której:
- masz polisę obejmującą Twoje rzeczywiste potrzeby,
- suma ubezpieczenia odpowiada wartości chronionego mienia lub ryzyka,
- zakres ubezpieczenia pokrywa realne zagrożenia (np. pożar, kradzież, wandalizm).
Mieszkanie warte 600 000 zł jest ubezpieczone na 600 000 zł. W przypadku całkowitego zniszczenia nieruchomości dostajesz pełne odszkodowanie (do tej kwoty). Ochrona jest dopasowana – nie za niska, nie za wysoka.
Dzięki takiej ochronie masz poczucie bezpieczeństwa, nie przepłacasz i możesz liczyć na realną pomoc finansową w razie szkody.
Nadubezpieczenie to sytuacja, w której:
- suma ubezpieczenia jest znacznie wyższa niż faktyczna wartość mienia,
- nie uzyskasz większego odszkodowania w razie szkody,
- płacisz wyższą składkę bez realnych korzyści.
Mieszkanie warte 600 000 zł ubezpieczasz na 800 000 zł. Po szkodzie dostaniesz maksymalnie 600 000 zł (zgodnie z rzeczywistą wartością mienia), mimo że płaciłeś składkę obejmującą sumę ubezpieczenia w kwocie 800 000 zł.
W efekcie przepłacasz, płacąc wyższą składkę. Ponadto w razie szkody nie dostaniesz wyższego odszkodowania, bo towarzystwo wypłaci Ci świadczenie odpowiadające rzeczywistej wartości szkody.
Czy warto mieć kilka polis?
Zakup kilku polis to niekiedy bardzo korzystne rozwiązanie. Ma to sens jednak tylko wtedy, gdy świadomie dobierzesz ochronę, ubezpieczenia nie będą się dublowały i rzeczywiście zwiększą zakres Twojej ochrony. W niektórych przypadkach to wyraz przezorności, w innych – źródło niepotrzebnych kosztów.
Kilka polis warto mieć wtedy, gdy:
- dotyczą różnych ryzyk,
- obejmują szkody osobowe,
- suma ubezpieczenia jednej polisy nie jest wystarczająca,
- różne polisy zapewniają różne świadczenia za to samo zdarzenie.
Nie warto mieć kilku polis, kiedy:
- zakres ubezpieczenia się pokrywa,
- nie wiesz, co zawiera dana polisa,
- składki są niewspółmierne do zysków.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o to, czy za jedno zdarzenie można dostać odszkodowania z różnych ubezpieczeń
Nie, jeśli są to polisy osobowe. Np. wypłata świadczenia za złamanie ręki z jednej polisy nie obniży wysokości odszkodowania wypłaconego z innego ubezpieczenia. Inaczej jest w polisach majątkowych, gdzie suma wypłat nie może przekroczyć rzeczywistej wartości szkody.
Tak. Świadczenia z ZUS i prywatnych ubezpieczeń nie są od siebie zależne. Możesz mieć zwolnienie lekarskie i jednocześnie otrzymać wypłatę z NNW lub ubezpieczenia zdrowotnego.
Mimo, że posiadanie kilku polis nie jest zabronione, powinieneś poinformować o nich towarzystwo ubezpieczeniowe, aby uniknąć problemów z wypłatą odszkodowań i niepotrzebnych kosztów.
Mowa tu w szczególności o polisach majątkowych., gdzie obowiązuje zasada indemnizacji.
- Możesz mieć kilka polis na życie (np. prywatną i grupową w pracy) i dostać odszkodowanie z każdej z nich.
- W ubezpieczeniach majątkowych wysokość odszkodowania nie może przekroczyć rzeczywistej wartości szkody.
- Jeśli Twoje mienie objęte jest dwoma polisami, odszkodowanie możesz uzyskać tylko w ramach jednego ubezpieczenia. Twoje świadczenie może też być podzielone proporcjonalnie między ubezpieczycieli, ale łączna kwota nie może przekroczyć wartości rzeczywistych strat.
- Nadubezpieczenie nie zwiększy wysokości Twojego odszkodowania. Wówczas zapłacisz wyższą składkę, ale i tak otrzymasz świadczenie odpowiadające wartości szkody.
- W ubezpieczeniach osobowych nie obowiązuje zasada wyrównania szkody – stąd możliwa jest kumulacja świadczeń.
Dołącz do dyskusji