Od czego zależy bezpieczeństwo na drodze? Które czynniki wpływają w największym stopniu na statystyki wypadków i kolizji? Bazując na oficjalnych danych Policji, staramy się odpowiedzieć na tak postawione pytania. W końcu jest to sprawa życia i śmierci. Dosłownie.

Zanim jednak zabierzemy się za formułowanie odpowiedzi, należy zidentyfikować i nazwać wszystkie główne czynniki sprawcze wypadków. W raporcie “Wypadki drogowe w Polsce w 2019 roku” opracowanym przez Biuro Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji wymienia się trzy główne przyczyny wypadków. Są to: czynnik ludzki, pojazd – w rozumieniu jego sprawności technicznej – oraz pozostałe przyczyny, jak obiekty na drodze. 

Jak łatwo się domyślić, najbardziej zawodnym elementem w tym zestawieniu jest człowiek. To ludzka brawura, nieodpowiedzialność, złe decyzje i, w co trudno uwierzyć, uczestnictwo w ruchu drogowym pod wpływem alkoholu, powodują najwięcej nieszczęść na drodze. Warto choćby wspomnieć o 2717 wypadkach w 2019 roku z udziałem pijanych użytkowników dróg. Liczby potwierdzają powyższą tezę – czynnik ludzki odgrywał kluczową rolę przy 95,2% wypadków komunikacyjnych. 

Wypadki z winy kierujących

W całym ubiegłym roku w Polsce z winy kierujących pojazdami doszło do 26 534 wypadków, co daje aż 87,6% z łącznej liczby 30 288 wypadków. Wspominający o tych statystykach, warto nadmienić, że w porównaniu do roku 2018 mamy do czynienia z niewielkim spadkiem – o 4,4% – liczby wypadków. Niestety wzrost odnotowano wśród ofiar śmiertelnych. W 2018 zginęło o 47 osób mniej niż przed rokiem. 

Jakie zachowania kierujących pojazdami przełożyły się na tak wysoki odsetek sprokurowanych przez nich wypadków? Głównie były to:

• nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu (27,3%),
• niedostosowanie prędkości do warunków ruchu drogowego (23,6%),
• nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu na przejściu dla pieszych (11%),
• niezachowanie bezpiecznej odległości pomiędzy pojazdami (8,4%),
• kierujący pod wpływem alkoholu (5,46%),  
• nieprawidłowe wyprzedzanie (4,7%).

Nie bez znaczenia jest także statystyka dotycząca płci kierujących. Sprawcami aż 73,1% wszystkich wypadków z winy kierujących byli mężczyźni. Kobiety odpowiadały jedynie za 22,9% wypadków. Wniosek nasuwa się sam – kto jeszcze tego nie zrobił, niech odstawi do lamusa seksistowski i krzywdzący stereotyp o wątpliwych umiejętnościach kierowczyń.

Prym wśród mężczyzn powodujących wypadki wiodą z kolei tzw. ”młodzi kierowcy”, czyli kierujący pojazdami w przedziale wiekowym 18-24 lata. W 2019 roku ich zachowanie na drodze było przyczyną aż 4910 wypadków, co stanowi 18,5% wszystkich wypadków powstałych z winy kierujących. Zginęło w nich 462 osoby, a 6 409 zostało rannych. 

Głównym grzechem kierujących z małym stażem jest wspomniane wcześniej niedostosowanie prędkości do panujących na drodze warunków atmosferycznych – w ten sposób doszło do 37,5% wypadków spowodowanych przez użytkowników pojazdów w wieku 18-24 lata. Według Policji ta grupa charakteryzuje się bardzo brawurowym stylem jazdy, co w połączeniu z niewielkim doświadczeniem i podejmowaniem złych decyzji daje tragiczne skutki. Świadczyć o tym może chociażby fakt, że kierowcy w wieku 18-24 lata są odpowiedzialni za ponad połowę zabitych (53,2%) spośród  wszystkich ofiar śmiertelnych w wypadkach wywołanych przez kierowców.

Wiele ukazuje również statystyka przedstawiająca rodzaj pojazdu, którym poruszali się kierowcy-sprawcy. Stawka została zdecydowanie zdominowana przez kierujących samochodami osobowymi, którzy odpowiadają za 74,7% wszystkich wypadków, co w liczbach bezwzględnych oznacza 19 833 wypadki, w których życie straciło 1576 osób, a poszkodowanych zostało aż 24 695 osób. Na drugim miejscu w tym niechlubnym zestawieniu uplasowali się rowerzyści, których należy obarczyć odpowiedzialnością za 6,1% wypadków. 

Kiedy najczęściej dochodzi do wypadków z winy kierowców? Najwięcej nieszczęść na drodze kierujący spowodowali w czerwcu 2019 roku – 2661 wypadków. Czyżby sprzyjająca aura były zaproszeniem do szybszej i brawurowej jazdy?

Wypadki z winy pieszych

Wymieniając winnych powypadkowych statystyk nie można pominąć kolejnej grupy uczestników ruchu drogowego – pieszych. W 2019 ich zachowanie spowodowało 1 879 wypadków, co w porównaniu z liczbą wypadków sprokurowanych przez kierowców samochodów – 26 534 – wydaje się mało znaczącym wynikiem, ale należy go wziąć pod uwagę. W świetle tych danych widać bowiem wyraźnie, że piesi są nie tylko ofiarami wypadków, ale również ich sprawcami. 

Najczęstszą przyczyną wypadków wynikłych z winy pieszych były:

• wejście na jezdnię bezpośrednio przed jadącym pojazdem (50,1% wszystkich wypadków spowodowanych przez pieszych),
• przekraczanie jezdni w miejscu niedozwolonym (11,6%),
• wkroczenie na jezdnię zza przeszkody lub pojazdu (10,7%),
• wejście na jezdnię na czerwonym świetle (8,2%),

Wśród pozostałych istotnych zachowań będących bezpośrednią przyczyną wypadków należy wymienić: leżenie,siedzenie, klęczenie, stanie na jezdni, chodzenie nieprawidłową stroną drogi, zatrzymanie się lub cofnięcie podczas przechodzenia przez jezdnię. Tragiczne w skutkach są zwłaszcza zdarzenia, w których rozpędzony pojazd uderza w leżących, stojących lub siedzących na jezdni ludzi – śmiertelność w tych wypadkach wynosi 50%.

Wśród pieszych powodujących wypadki płcią dominującą, analogicznie do sytuacji kierujących powodujących wypadki, byli mężczyźni, którzy odpowiadają za 67,1% wypadków. Piesze zainicjowały 30,8% sytuacji wypadkowych. Co ciekawe najwięcej wypadków z winy pieszych spowodowali piesi mający 60 i więcej lat. 

Nieco inaczej niż w przypadku kierowców-sprawców przedstawia się statystyka dot. miesięcy, w których piesi najczęściej powodują wypadki. W przypadku osób zmotoryzowanych szczyt spowodowanych przez nich wypadków notowany był na miesiące letnie, natomiast w statystyce ukazującej winę pieszych najwięcej zdarzeń zarejestrowano w grudniu i październiku. Z całą pewnością wpływ na taki stan rzeczy mają złe warunki atmosferyczne w okresie jesienno-zimowym oraz szybko zapadający zmierzch, skutkujący słabą widocznością pieszych. 

Wypadki z powodu niesprawności technicznej pojazdu

W całym 2019 roku Policja zarejestrowała jedynie 38 wypadków, w których za główną przyczynę uznano niesprawność techniczną pojazdu. W tych zdarzeniach śmierć poniosło 6 osób, a 40 odniosło rany. Powyższe liczby nie uwzględniają sytuacji, w których oględziny na miejscu wypadku wykazały usterki techniczne pojazdu, które jednak nie były bezpośrednią przyczyną zdarzenia. Ogółem w pojazdach biorących udział w wypadkach odnotowano 90 usterek. 

Wypadki z pozostałych przyczyn

Oprócz kierujących, pieszych, pasażerów i usterek technicznych powodami wypadków bywają także inne przyczyny, wśród których policyjne statystyki najczęściej wymieniają… przyczyny nieustalone. Ich odsetek jest bardzo wysoki i wynosi 56,4%. Wśród tych ustalonych za 23,8% odpowiadają zwierzęta i obiekty na drodze. 

Oceń artykuł:

Loading...

Autor artykułu: Michal Rosiak

Content manager w porównywarce ubezpieczeń Mubi.pl. Dba, by każdy artykuł poradnikowy pojawiający się w naszym serwisie miał odpowiednią wartość merytoryczną i nie urągał zasadom języka polskiego. Absolwent Uniwersytetu Wrocławskiego na kierunku Historia oraz Wyższej Szkoły Bankowej we Wrocławiu na kierunku Zarządzanie. Posiada sześcioletnie doświadczenie w prasie tradycyjnej i internetowej.