Szkoda całkowita samochodu z OC i AC – sprawdź, co musisz wiedzieć!
Chwila nieuwagi, stłuczka, wypadek – często oznaczają duże problemy. Uszkodzenia powstałe w wyniku kolizji nie zawsze będą się kwalifikowały do naprawy. Jeśli ta jest nieopłacalna, ubezpieczyciel może stwierdzić szkodę całkowitą. Dowiedz się, kiedy i jak jest orzekana szkoda całkowita, jak się odwołać od decyzji ubezpieczyciela, a także czy po szkodzie całkowitej można uzyskać samochód zastępczy i co zrobić z wrakiem.
W tym artykule przeczytasz:
- Co to jest szkoda całkowita auta?
- Jak sprawdzić, czy szkoda całkowita została poprawnie obliczona?
- Jak jest liczona i wypłacana szkoda całkowita?
- Jak odwołać się od szkody całkowitej?
- Szkoda całkowita z ubezpieczenia OC – kiedy?
- Szkoda całkowita z ubezpieczenia AC – kiedy?
- Czy szkoda całkowita się opłaca?
- Co zrobić z wrakiem po szkodzie całkowitej?
- Czy po szkodzie całkowitej należy się samochód zastępczy?
Co to jest szkoda całkowita? Kiedy ubezpieczyciel może stwierdzić szkodę całkowitą?
Ubezpieczyciel stwierdza szkodę całkowitą, jeśli naprawa auta jest nieopłacalna. Inne są kryteria klasyfikacji szkody całkowitej w przypadku ubezpieczenia OC, a inne, gdy chodzi o ubezpieczenie dobrowolne (AC). W przypadku ubezpieczenia obowiązkowego ubezpieczyciel stwierdzi szkodę całkowitą, gdy wartość naprawy w całości będzie przekraczała wartość samochodu sprzed wypadku.
Jeśli chodzi natomiast o ubezpieczenie AC, to szkoda całkowita będzie uwarunkowana indywidualnymi postanowieniami umowy (OWU). Warunki mogą się więc różnić w zależności od ubezpieczyciela, przeważnie jednak szkodę całkowitą stwierdza się, jeśli koszt naprawy przekracza 70% wartości auta.
Wycena szkody całkowitej – jak sprawdzić, czy ubezpieczyciel rzetelnie ją orzekł?
Jeśli mamy wątpliwości, co do uznania szkody całkowitej – warto przyjrzeć się definicjom i przepisom prawa.
Naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.
art. 363 § 1 Kodeksu Cywilnego
Przepis nie wskazuje wprost, kiedy można mówić o „nadmiernych trudnościach lub kosztach”, dlatego dla potrzeb interpretacji należy sięgnąć do orzecznictwa sądów.
Sąd Najwyższy wielokrotnie w swoich wyrokach podkreślał, że wystąpienie szkody całkowitej uzależnione jest od wysokości kosztów naprawy, przy czym koszty te muszą przewyższać wartość pojazdu.
Jeśli masz wątpliwość, czy koszty naprawy rzeczywiście przewyższają wartość Twojego auta, zwróć się do ubezpieczyciela o przedstawienie dokumentów z wyceny. Ubezpieczyciel powinien wskazać ustaloną wartość pojazdu oraz kalkulację kosztów naprawy. Jeżeli okaże się, że koszty naprawy są wysokie, jednak nie przekraczają wartości samochodu, możesz skutecznie wnieść odwołanie, powołując się na dominującą linię orzeczniczą.
Przykładowe orzeczenia na poparcie swoich tez w sporze z ubezpieczycielem możesz znaleźć np. na stronie Rzecznika Finansowego. Więcej na temat tej instytucji i zasad działalności rzecznika przeczytasz w naszym artykule:
Kiedy możesz się zgłosić do Rzecznika Finansowego? Kiedy i jak poprosić Rzecznika Finansowego o poradę? Przeczytaj i sprawdź!
Czytaj dalejSzkoda całkowita – skąd się biorą problemy?
Zakład ubezpieczeń może zaniżyć wartość pojazdu tak, aby koszty naprawy ją przewyższyły. Z punktu widzenia ubezpieczyciela, może to być rozwiązanie mniej kosztowne.
Jeśli uważasz, że tak się stało w Twoim przypadku, koniecznie zażądaj od towarzystwa sporządzonej wyceny. Zweryfikuj np. na podstawie aktualnych aukcji i ofert dostępnych w internecie, czy cena wyznaczona przez zakład ubezpieczeń nie jest zbyt niska.
W przypadku szkody częściowej ubezpieczycielom zdarza się zaniżać koszty naprawy. W przypadku szkody całkowitej ubezpieczyciel będzie starał się wskazać jak najwyższe koszty naprawy, aby przekroczyły one ustaloną wartość pojazdu.
Jeśli masz wątpliwości, poproś ubezpieczyciela o uzasadnienie wyceny naprawy. Następnie zweryfikuj argumentację zakładu ubezpieczeń, sprawdzając ceny rynkowe pracy warsztatów.
Pamiętaj, że nie musisz się godzić z otrzymaną decyzją. Jeśli masz poważne wątpliwości lub coś jest dla Ciebie niezrozumiałe, masz prawo żądać od ubezpieczyciela wskazania dokumentacji i odwołać się od decyzji.
Jak jest ustalana kwota odszkodowania w przypadku szkody całkowitej w 2024?
Stwierdzenie szkody całkowitej nie jest wymarzoną sytuacją dla poszkodowanego kierowcy. Jeśli ubiegasz się o odszkodowanie i zakład ubezpieczeń stwierdzi, że doszło do szkody całkowitej, niestety nie możesz liczyć na naprawę pojazdu. Nie spodziewaj się również, że otrzymasz równowartość swojego samochodu w przypadku stwierdzenia szkody całkowitej. Jak wyliczyć w takim razie wysokość odszkodowania? Będzie ono stanowiło różnicę pomiędzy wartością Twojego auta sprzed wypadku a wartością tego, co z niego zostało. W obliczeniu kwoty odszkodowania pomocny będzie poniższy wzór:
Twoje auto było warte w dniu kolizji 25 000 zł. Wartość wraku (pozostałości samochodu) została wyceniona na 5 000 zł. Otrzymasz więc odszkodowanie w wysokości 20 000 zł.
Jak odwołać się od decyzji ubezpieczyciela o szkodzie całkowitej w 2024?
Decyzja ubezpieczyciela nie jest ostateczna. Zawsze przysługuje Ci prawo do odwołania. Dzięki temu poradnikowi dowiesz się, jak je napisać.
Pamiętaj, że odwołanie musi być solidnie uzasadnione, aby zakład ubezpieczeń je uznał. W pierwszej kolejności zgromadź wszelkie dane od ubezpieczyciela, na podstawie których wydał decyzję. Następnie przeanalizuj dokumenty. Przede wszystkim sprawdź, czy wartość Twojego pojazdu nie została zaniżona, a koszty naprawy zawyżone. Jeśli uważasz z kolei, że wartość pozostałości została zbyt wysoko wyceniona, wskaż na podobne aukcje, aby wykazać, że wycena powinna być niższa.
Szkoda całkowita w przypadku ubezpieczenia OC
W przypadku likwidowania szkody z OC sprawcy, ubezpieczyciel może stwierdzić szkodę całkowitą tylko w momencie, gdy naprawa całkowicie przekracza wartość samochodu sprzed wypadku.
Dlaczego tak jest? Ubezpieczenie OC jest ubezpieczeniem obowiązkowym, które ma za zadanie chronić osoby poszkodowane. Ubezpieczyciele nie powinni więc zbyt pochopnie stwierdzać szkody całkowitej tylko dlatego, że naprawa jest dosyć kosztowna. Dlatego zakład ubezpieczeń może uznać, że doszło do szkody całkowitej, jedynie w sytuacji, gdy wartość naprawy w 100% przekracza wartość auta.
Kiedy ubezpieczyciel może stwierdzić szkodę całkowitą z AC [2024]?
W przypadku ubezpieczenia AC właściciel uszkodzonego auta nie może liczyć na taką samą ochronę jak w przypadku szkody z ubezpieczenia OC sprawcy. Zasady ustalania szkody całkowitej AC mogą się różnić w zależności od tego, u którego ubezpieczyciela masz wykupione ubezpieczenie. Szkoda całkowita zostanie stwierdzona wtedy, gdy koszty naprawy przekroczą procentowo ustaloną w umowie wartość samochodu. Zazwyczaj ustala się próg na poziomie 70% wartości pojazdu. Co to oznacza w praktyce?
Załóżmy, że według OWU koszty naprawy nie mogą przekraczać 70% wartości samochodu. Jeśli Twoje auto kosztuje 20 000 zł, a wartość naprawy została wyceniona na 15 000 zł, to ubezpieczyciel stwierdzi szkodę całkowitą. Nawet jeśli naprawa jest fizycznie możliwa, to na podstawie umowy ubezpieczenia i z punktu widzenia ekonomii jest ona według ubezpieczyciela nieopłacalna.
Dlaczego stwierdzenie szkody całkowitej jest często nieopłacalne dla klienta?
Zakwalifikowanie szkody przez zakład ubezpieczeń jako całkowitej powoduje szereg problemów po stronie poszkodowanego. Po stwierdzeniu szkody całkowitej otrzymasz odszkodowanie odpowiadające wartości Twojego samochodu pomniejszonej o wartość pozostałości (wraku). Wrak jest oczywiście Twoją własnością, możesz go sprzedać w całości lub na części. W czym więc tkwi problem?
Ubezpieczyciel może zawyżyć wartość wraku. Zazwyczaj poszkodowany nie jest w stanie uzyskać kwoty podanej przez ubezpieczyciela. W konsekwencji nie jest w stanie uzyskać pełnej kwoty, która zrekompensowałaby stratę, którą poniósł. Dodatkowo osoba poszkodowana zostaje z wrakiem, który trudno jest sprzedać, a samo przetrzymywanie go również często stanowi problem.
Szkoda całkowita jest zmorą dla kierowców, jednak dla ubezpieczycieli to dosyć dogodne rozwiązanie, dlatego zwróć uwagę, czy wartość pojazdu nie została zaniżona lub czy towarzystwo nie ustaliło zbyt wygórowanych kosztów naprawy.
Szkoda całkowita – co dalej?
Co zrobić z wrakiem?
Wrak stanowi Twoją własność, więc możesz sprzedać go na części lub w całości. Zasadniczym problemem przy stwierdzeniu szkody całkowitej jest to, że jeśli nie chcesz mieć straty, musisz sprzedać wrak po cenie, którą ustalił ubezpieczyciel. Najlepiej poszukaj firmy zajmującej się skupem uszkodzonych aut.
Co zrobić, gdy sprzedaż wraku po szkodzie całkowitej jest niemożliwa?
Sprzedaż wraku po cenie ustalonej przez ubezpieczyciela stanowi nie lada wyzwanie. Często poszkodowany nie jest w stanie znaleźć firmy, która zdecyduje się wykupić wrak za tak wysoką cenę. Dlatego właśnie Komisja Nadzoru Finansowego (KNF), która czuwa nad rynkiem ubezpieczeń, wydała wytyczne dla zakładów ubezpieczeń w przedmiocie likwidacji szkód z ubezpieczeń komunikacyjnych, do których ubezpieczyciele powinni się stosować. Uchwałę KNF w tej sprawie znajdziesz na stronie: https://dziennikurzedowy.knf.gov.pl/DU_KNF/2015/11/akt.pdf.
W odniesieniu do stwierdzenia szkody całkowitej, KNF wskazała na takie obowiązki zakładów ubezpieczeń, jak:
- obowiązek informacyjny – jeżeli szkoda została zakwalifikowana jako całkowita, ubezpieczyciel powinien przekazać poszkodowanemu pełne wyceny wartości pojazdu sprzed i po wypadku, w tym m.in. informację o rodzaju i wysokości zastosowanych korekt wartości pojazdu, oraz kalkulację kosztów jego naprawy,
- obowiązek właściwego ustalenia kosztów naprawy – ubezpieczyciel nie powinien ustalać kosztu naprawy pojazdu według najwyższych stawek za roboczogodzinę (np. w ASO) i przy użyciu części oryginalnych, jeśli nie zastosowałby takich samych zasad w przypadku likwidacji szkody jako częściowej,
- obowiązek pomocy w pozbyciu się wraku – ubezpieczyciel powinien udzielić poszkodowanemu pomocy w zagospodarowaniu pozostałości pojazdu, np. na jego prośbę przedstawić ofertę zakupu wraku za cenę zgodną z zaproponowaną przez siebie wyceną bądź wskazać podmiot, który jest gotów nabyć wrak za tę cenę.
Zgodnie z wytycznymi KNF ubezpieczyciel powinien zatem pomóc poszkodowanemu w sprzedaży wraku. Ubezpieczyciel co prawda nie przejmuje na siebie obowiązku sprzedaży pozostałości, jednak może Ci pomóc, wskazując odpowiednią firmę lub wystawiając pozostałości na aukcję. Gdy zaś nie będzie możliwości sprzedaży wraku w cenie zgodnej z przedstawioną wyceną, ubezpieczyciel powinien skorygować ustaloną wysokość świadczenia.
Ze szczegółowym omówieniem problemów powstałych przy likwidacji szkód z ubezpieczeń komunikacyjnych i wspomnianych wytycznych dla zakładów ubezpieczeń można się zapoznać w przygotowanym przez KNF Poradniku klienta usług finansowych.
Szkoda całkowita a samochód zastępczy w 2024 roku
Jeśli ubezpieczyciel stwierdzi szkodę częściową, ustalenie warunków otrzymania auta zastępczego jest dosyć proste. Samochód zastępczy przysługuje na czas naprawy pojazdu. Zatem jak otrzymać samochód zastępczy przy szkodzie całkowitej? W kwestii tej wypowiedział się Sąd Najwyższy w uchwale z 22 listopada 2013 (III CZP 76/13):
Odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego w okresie niezbędnym do nabycia innego pojazdu mechanicznego, jeżeli odszkodowanie ustalone zostało w wysokości odpowiadającej różnicy pomiędzy wartością pojazdu mechanicznego sprzed zdarzenia powodującego szkodę, a wartością pojazdu w stanie uszkodzonym, którego naprawa okazała się niemożliwa lub nieopłacalna (tzw. szkoda całkowita)
Sąd Najwyższy w uchwale z 22 listopada 2013
Zazwyczaj oznacza to tyle, że samochód zastępczy należy Ci się do momentu uzyskania odszkodowania. Ubezpieczyciel powinien więc pokryć koszty od momentu wypożyczenia pojazdu do dnia wypłaty należnych środków. W praktyce jednak bywa to o wiele bardziej skomplikowane. Nie zawsze uzyskane odszkodowanie wystarczy na zakup nowego pojazdu, zwłaszcza jeśli wartość pozostałości została za wysoko wyceniona. W takiej sytuacji samochód zastępczy przysługuje do momentu, w którym poszkodowany jest w stanie realnie nabyć nowe auto. Poszkodowany nie może jednak zbyt długo zwlekać, ponieważ ubezpieczyciel mógłby wówczas takie żądanie zakwestionować.
- Szkoda całkowita jest stwierdzana, jeśli przywrócenie uszkodzonego samochodu do stanu sprzed wypadku jest nieopłacalne.
- Szkoda całkowita z OC zostanie stwierdzona, gdy koszty naprawy w 100% przekroczą wartość samochodu.
- W przypadku likwidacji szkody z AC koszty naprawy nie mogą przekroczyć procentowo ustalonego progu wartości auta.
- Jeśli chcesz złożyć odwołanie od decyzji o szkodzie całkowitej, przeanalizuj wycenę ubezpieczyciela. Przede wszystkim sprawdź, czy nie zaniżono wartości samochodu i czy nie ustalono zbyt wygórowanych stawek za naprawę.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o szkodę całkowitą z OC i AC
Jeśli szkoda ma zostać zlikwidowana w ramach ubezpieczenia AC, ubezpieczyciel orzeka szkodę całkowitą, gdy koszty naprawy przekraczają 70% wartości pojazdu. Inaczej jest w przypadku ubezpieczenia OC, kiedy to o szkodzie całkowitej mówi się dopiero wtedy, gdy naprawa będzie kosztowała więcej niż 100% wartości auta.
Rzeczywiście zazwyczaj ubezpieczyciele korzystają z takiego wzoru. Jest to dosyć logiczne postępowanie, bo de facto pokrzywdzony otrzymuje oprócz odszkodowania także uszkodzony samochód, który również przedstawia pewną wartość.
Nie jest to norma w branży ubezpieczeniowej. Istnieje jednak możliwość skorzystania z pomocy ubezpieczyciela w zbyciu wraku. Ubezpieczyciel jednak sam raczej nie zaproponuje takiego wsparcia, ale na prośbę poszkodowanego powinien mu go udzielić.
Dołącz do dyskusji