Jak ubezpieczyć dzieła sztuki w domu lub w mieszkaniu?
Jeśli kolekcjonujesz dzieła sztuki lub posiadasz na własność cenny obraz, rękopis czy rzeźbę, musisz zapoznać się z warunkami ubezpieczeń dotyczących ochrony tego rodzaju mienia. Wyjątkowo wartościowe przedmioty mogą bowiem podlegać osobnym regulacjom ubezpieczeniowym, przez co zwykła polisa obejmująca ruchomości domowe w ich przypadku nie wystarczy. Przeczytaj artykuł i dowiedz się wszystkiego o ubezpieczeniu cennych rzeczy w Twoim domu lub mieszkaniu!
Spis treści:
- Jak ubezpieczyciele definiują dzieła sztuki?
- Czy ubezpieczenie nieruchomości obejmuje dzieła sztuki?
- Jak działa i przed czym chroni ubezpieczenie dzieł sztuki?
- Jakie są obowiązki ubezpieczeniowe właściciela dzieł sztuki?
- Ile można dostać odszkodowania za dzieła sztuki?
- Ile kosztuje ubezpieczenie dzieł sztuki w mieszkaniu?
- Dzieła sztuki w rozumieniu ubezpieczeniowym to m.in. obrazy, rzeźby i fotografie, których wartość jest określana przez rzeczoznawcę.
- Dzieła sztuki można ubezpieczyć jako ruchomości domowe w ramach polisy mieszkaniowej.
- W zależności od ubezpieczyciela objęcie ochroną dzieł sztuki może wymagać rozszerzenia polisy o przedmioty wartościowe.
- Dzieła sztuki powinny być ubezpieczone na wypadek m.in. ognia i zdarzeń losowych oraz kradzieży z włamaniem.
- Wysokość odszkodowania za uszkodzone lub skradzione dzieło sztuki będzie zależeć m.in. od jego wartości, sumy ubezpieczenia i limitów odpowiedzialności ubezpieczyciela.
Dzieła sztuki w polisie mieszkaniowej – definicje
W zależności od ubezpieczyciela w dokumentach Ogólnych Warunków Ubezpieczeń (OWU) można spotkać się z nieco innymi definicjami dzieł sztuki. Przykładowo, w ubezpieczeniu mieszkania “Generali, z myślą o domu i rodzinie” znajdziemy dość rozbudowane wyjaśnienie.
Dzieła sztuki – przedmioty o wartości artystycznej, historycznej lub muzealnej (oryginalne obrazy, kolaże, malowidła, grafiki, rysunki, rzeźby i posągi z dowolnego materiału wykonane w całości przez artystę, odlewy rzeźb i posągów, jeżeli wykonanie tych odlewów było nadzorowane przez artystę lub jego spadkobierców, gobeliny, dywany i tkaniny ścienne wykonane ręcznie na podstawie oryginalnych wzorów dostarczonych przez artystę, podpisane i ponumerowane fotografie wykonane przez artystę i opublikowane przez niego lub pod jego nadzorem), których wartość określona jest na podstawie wyceny rzeczoznawców, ekspertów domów aukcyjnych zajmujących się dziełami sztuki lub biegłych sądowych.
§ 4 pkt 23 OWU “Generali, z myślą o domu i rodzinie”
Znacznie krótszą definicję znajdziemy w OWU “Twoje miejsce” UNIQA, gdzie dzieła sztuki zostały określone jako obrazy, rysunki, grafiki, rzeźby i fotografie, których wartość jest określana na podstawie wyceny rzeczoznawców, ekspertów domów aukcyjnych lub biegłych sądowych. W jeszcze innych towarzystwach dzieła sztuki mogą zaś w ogóle nie posiadać odrębnej definicji, lecz być sklasyfikowane jako część osobnej kategorii mienia ruchomego (np. mienie specjalne w PZU lub przedmioty wartościowe w LINK4).
Dzieła sztuki – przykłady
A jakiego rodzaju przedmioty zaliczają się według ubezpieczycieli do dzieł sztuki? Na podstawie różnych definicji w OWU, można stwierdzić, że są to oryginalne (pod pewnymi warunkami niekiedy również reprodukowane) m.in:
- obrazy, kolaże, malowidła i rysunki,
- grafiki,
- rzeźby i posągi,
- gobeliny, dywany i tkaniny,
- fotografie.
Wszystkie je łączy wysoka wartość artystyczna, historyczna czy kolekcjonerska, ale w oczach ubezpieczycieli znacznie ma przede wszystkim wartość finansowa. Ta natomiast jest ustalana na podstawie wyceny sporządzonej przez biegłych w danej dziedzinie specjalistów i to właśnie ona decyduje, czy i w jaki sposób może być objęty ochroną rzeczony przedmiot.
Ubezpieczenie dzieł sztuki należących do osób prywatnych, które jest dostępne w ramach polisy mieszkaniowej, należy odróżnić od ubezpieczenia zbiorów należących do osób prawnych, czyli np. różnego rodzaju instytucji czy muzeów. Warunki ubezpieczenia takich dużych kolekcji obejmują zazwyczaj wyższe limity odpowiedzialności i kompleksową ochronę, której zakres jest ustalany indywidualnie.
Dzieła sztuki w nieruchomości – jak je ubezpieczyć?
Dzieła sztuki będące naszą własnością i przechowywane w domu lub mieszkaniu, zaliczają się oczywiście do ruchomości domowych. Te mogą być objęte ochroną ubezpieczeniową w ramach polisy mieszkaniowej zwykle za dodatkową opłatą – standardowe ubezpieczenie obejmuje bowiem najczęściej tylko mury i elementy stałe. Czy jednak wykupienie rozszerzenia polisy o mienie ruchome wystarczy, żeby chronione były także dzieła sztuki? Niekoniecznie!
Musisz wziąć pod uwagę, że dzieła sztuki to zwykle mienie o bardzo wysokiej wartości, znacznie przewyższającej standardowe ruchomości w rodzaju naszych mebli, sprzętów i innych przedmiotów. Ubezpieczyciele w różny sposób podchodzą do ich uwzględnienia w polisie, mogąc np. zaproponować klientowi dodatkowe rozszerzenie ochrony o przedmioty wartościowe.
Warunki objęcia ochroną dzieł sztuki mogą być różne w poszczególnych towarzystwach ubezpieczeniowych, dlatego trzeba zawsze pamiętać o tym, żeby przed zakupem polisy sprawdzić jej regulamin w OWU. Ubezpieczyciele mogą wymagać np.:
- sporządzenia wykazu cennych przedmiotów,
- przedstawienia ich profesjonalnej wyceny (koszt jej sporządzenia ponosi ubezpieczający),
- potwierdzenia autentyczności danego mienia.
Generali obejmuje ochroną w ramach ubezpieczenia ruchomości domowych dzieła sztuki o jednostkowej wartości nieprzekraczającej 8000 zł. Objęcie ochroną dzieł sztuki o wyższej wartości jednostkowej wymaga wykupienia rozszerzenia o przedmioty wartościowe, a także sporządzenia ich wykazu oraz przedstawienia wyceny sporządzonej przez rzeczoznawcę, eksperta domu aukcyjnego lub biegłego sądowego.
Zakres ochrony ubezpieczeniowej dzieł sztuki
Chociaż dzieła sztuki mogą stanowić osobną kategorię mienia ruchomego, zakres gwarantowanej ochrony ubezpieczeniowej jest w ich przypadku identyczny, jak przy pozostałych ruchomościach domowych i zależy od decyzji ubezpieczonego. Standardowa ochrona dotyczy ognia i zdarzeń losowych, z kolei za dopłatą rozszerzyć ją można o inne rodzaje ryzyka, w tym m.in. kradzież.
Jakie ryzyka powinno obejmować ubezpieczenie dzieła sztuki? To będzie zależeć od indywidualnych potrzeb klienta i specyfiki ubezpieczanych przedmiotów. Ogólnie można jednak powiedzieć, że dzieła sztuki powinny być ubezpieczone na wypadek m.in.:
- pożaru,
- zalania,
- kradzieży z włamaniem,
- skutków akcji ratowniczych,
- stłuczenia elementów szklanych,
- dewastacji i wandalizmu.
Warto też zwrócić uwagę na usługi świadczone w ramach assistance domowego, które mogą dotyczyć ubezpieczonego mienia, w tym dzieł sztuki. W ramach assistance ubezpieczony może liczyć np. na transport czy przechowanie mienia po zdarzeniu ubezpieczeniowym, pokrycie kosztów ratowania mienia, czy wymiany zamków w nieruchomości po zgubieniu kluczy/włamaniu.
Kwestią indywidualnych ustaleń między klientem a ubezpieczycielem może być ochrona dzieł sztuki podczas transportu (np. na wystawę i z powrotem), uwzględniająca szkody powstałe podczas załadunku i rozładunku, czy wypadku komunikacyjnego.
O czym musi pamiętać właściciel drogich dzieł sztuki?
Przede wszystkim trzeba mieć na uwadze, że standardowa ochrona ruchomości domowych w ramach ubezpieczenia domu lub mieszkania może być niewystarczająca. W zależności od zasad obowiązujących w danym towarzystwie, a także wartości dzieła sztuki, konieczne może być dokupienie rozszerzenia ochrony (np. o przedmioty wartościowe) lub ubezpieczenie na indywidualnych warunkach. Ale czy to wszystko?
Właściciel kosztownych dzieł sztuki powinien również zwrócić szczególną uwagę na warunki ich ochrony przewidziane w OWU. Zapisy regulaminów ubezpieczeniowych mogą ją ograniczać do określonych limitów lub całkowicie wyłączać, jeśli np.:
- dzieło sztuki będzie specyficznym bądź nietrwałym wytworem (np. bioart),
- dzieło sztuki będzie przechowywane na otwartej przestrzeni,
- dzieło sztuki zostanie przez Ciebie nabyte w sposób nielegalny,
- szkoda powstanie w wyniku rażącego niedbalstwa ze strony ubezpieczonego (np. niewłaściwe przechowywanie lub brak odpowiednich zabezpieczeń).
Objęcie dzieł sztuki ochroną ubezpieczeniową nie wyłącza odpowiedzialności właściciela za te przedmioty. Nie przestrzegając zasad nakreślonych przez towarzystwo, np. w kwestii wymaganych zabezpieczeń antywłamaniowych w nieruchomości, narażasz się na brak wypłaty odszkodowania. Tak samo będzie w razie przetrzymywania ubezpieczonego mienia w nieodpowiednich warunkach (np. w pomieszczeniu o dużej wilgotności), czy braku jego konserwacji.
Ile wyniesie odszkodowanie za dzieła sztuki?
Bardzo duża wartość ubezpieczonego przedmiotu (w tym przypadku dzieła sztuki) nie musi jeszcze wcale oznaczać, że w razie szkody otrzymasz odszkodowanie na dokładnie taką kwotę. Co decyduje o tym, jak wysoka będzie rekompensata należąca Ci się w razie kradzieży lub uszkodzenia dzieła sztuki?
- Po pierwsze, pamiętaj, że górną granicę odpowiedzialności ubezpieczyciela wyznacza tzw. suma ubezpieczenia, którą sam ustalasz przy zakupie polisy. W Twoim interesie leży więc, aby była ona jak najbardziej zbliżona do rzeczywistej wartości mienia – w przeciwnym razie nie odzyskasz utraconych środków lub przepłacisz za ubezpieczenie.
- Po drugie, weź pod uwagę, że ubezpieczyciel może stosować limity odpowiedzialności, które są określone w OWU. W przypadku mienia o dużej wartości nie są one niczym wyjątkowym, więc przed zakupem polisy uwzględnij ich wpływ na wysokość ewentualnej rekompensaty.
W ubezpieczeniu “Twoje miejsce” UNIQA limit odpowiedzialności dotyczący dzieł sztuki wynosi 10% sumy ubezpieczenia ruchomości domowych (w polisie od ognia i innych zdarzeń losowych oraz od kradzieży z włamaniem lub rabunku) lub 40% sumy ubezpieczenia ruchomości domowych, ale nie więcej niż 50 000 zł (w polisie w wariancie All Risk). Jeśli więc chcesz ubezpieczyć dzieło sztuki warte 10 000 zł na jego pełną wartość, powinieneś ubezpieczyć ruchomości domowe na sumę co najmniej 100 000 zł lub 25 000 zł w wariancie All Risk.
Przykładowe ceny ubezpieczenia dzieł sztuki w polisie mieszkaniowej
Na cenę ubezpieczenia dzieł sztuki w domu lub mieszkaniu będą wpływać w zależności od towarzystwa m.in. rodzaj ubezpieczonego przedmiotu, jego wartość rynkowa, wybrany zakres ochrony, czy zastosowane w miejscu ubezpieczenia zabezpieczenia. Poza tym pamiętaj, że ochrona dzieł sztuki (przedmiotów wartościowych) jest tylko dodatkiem do polisy mieszkaniowej, na której koszt wpływają z kolei m.in. lokalizacja nieruchomości, jej metraż czy wartość murów i elementów stałych.
Dla przykładu obliczyliśmy, jakie będą koszty zakupu polisy obejmującej dzieła sztuki o różnej wartości w dwóch towarzystwach ubezpieczeniowych – Generali i UNIQA. W obydwu przypadkach ochrona dotyczy mieszkania o powierzchni 60 m2 położonego na środkowym piętrze bloku we Wrocławiu (suma ubezpieczenia murów i elementów stałych: 414 000 zł, ruchomości domowych: 50 000 zł).
Ubezpieczenie dzieł sztuki – Generali
W tabeli podano ceny dla pakietu Optymalnego ubezpieczenia, który obejmuje m.in. ogień, zdarzenia losowe, zalanie, kradzież, assistance i przepięcie. Koszt polisy bez ubezpieczenia przedmiotów wartościowych to 508 zł.
| Suma ubezpieczenia przedmiotów wartościowych | Cena ubezpieczenia dzieł sztuki | Cena polisy z dziełami sztuki |
|---|---|---|
| 10 000 zł | 161 zł | 669 zł |
| 20 000 zł | 433 zł | 941 zł |
| 30 000 zł | 723 zł | 1231 zł |
| 40 000 zł | 1014 zł | 1522 zł |
| 50 000 zł | 1305 zł | 1813 zł |
Ubezpieczenie dzieł sztuki – UNIQA
W tabeli podany ceny dla ubezpieczenia w zakresie Optymalnym, który obejmuje m.in. ogień i zdarzenia losowe, kradzież z włamaniem, przepięcia, dewastacje i Assistance Domowy. Należy pamiętać, że ubezpieczyciel stosuje limit odpowiedzialności dotyczący dzieł sztuki w wysokości 10% sumy ubezpieczenia ruchomości domowych, dlatego przy obliczeniach podawaliśmy wyższe kwoty.
| Wartość dzieł sztuki | Suma ubezpieczenia ruchomości domowych | Cena rozszerzenia o przedmioty wartościowe | Cena polisy |
|---|---|---|---|
| 5000 zł | 50 000 zł | 29 zł | 336 zł |
| 10 000 zł | 100 000 zł | 55 zł | 424 zł |
| 20 000 zł | 200 000 zł | 102 zł | 757 zł |
| 30 000 zł | 300 000 zł | 147 zł | 1679 zł |
FAQ – najczęściej zadawane pytania o ubezpieczenie dzieł sztuki w domu i mieszkaniu
Tak, jeśli jesteśmy ich właścicielami. Dzieła sztuki można ubezpieczyć jako mienie ruchome w domu lub mieszkaniu, chyba że ubezpieczyciel zalicza je do szczególnej kategorii mienia (np. przedmioty wartościowe). Wówczas konieczny będzie zakup odpowiedniego rozszerzenia.
Zazwyczaj tak, chyba że ich jednostkowa wartość nie przekracza określonego przez ubezpieczyciela progu (np. w Generali jest to 8000 zł). W przeciwnym razie objęcie dzieł sztuki ochroną ubezpieczeniową będzie wymagać przedstawienia ich wyceny sporządzonej przez profesjonalnego rzeczoznawcę lub biegłego sądowego, a niekiedy również potwierdzenia ich autentyczności.
Nie. Każdy ubezpieczyciel sam określa warunki objęcia ochroną w OWU, ale standardowo są spod niej wyłączone dzieła sztuki, które z uwagi na swój charakter są nietrwałe (np. bioart) lub z powodu swoich rozmiarów muszą być przechowywane na otwartej przestrzeni. Ubezpieczeniem nie można oczywiście objąć także dzieł sztuki, które nabyto nielegalnie (np. przez pasera).
Dołącz do dyskusji