Początek i koniec odpowiedzialności ubezpieczyciela z tytułu OC – kiedy obejmuje Cię ochrona?
Kupując ubezpieczenie OC samochodu, można spotkać się z takimi terminami, jak data zawarcia umowy, data opłacenia składki czy data rozpoczęcia odpowiedzialności ubezpieczyciela. Czym się one różnią i jakie mają znaczenie dla kierowcy? Sprawdź, kiedy dokładnie rozpoczyna się ochrona OC i do kiedy jesteś nią objęty.
W tym artykule przeczytasz:
Kiedy zaczyna się ochrona w ubezpieczeniu OC?
Na pozór sytuacja wydaje się prosta – skoro zawierasz umowę ubezpieczenia samochodu z danym towarzystwem ubezpieczeniowym, to od tej pory obejmuje ono Twój pojazd ochroną. W rzeczywistości sprawy wyglądają jednak trochę inaczej i moment zawarcia umowy nie musi wcale oznaczać początku ochrony z tytułu OC.
Ta startuje dopiero wraz z początkiem odpowiedzialności ubezpieczyciela, czyli chwili, od której to firma ubezpieczeniowa będzie odpowiadać finansowo za spowodowane przez Ciebie szkody. Innymi słowy, wypłaci odszkodowanie poszkodowanym, dzięki czemu jego koszty nie obciążą Twojego konta. Kiedy w takim razie rozpoczyna się wspomniana odpowiedzialność? Spójrzmy najpierw do przepisów ogólnych.
Jeżeli nie umówiono się inaczej, odpowiedzialność ubezpieczyciela rozpoczyna się od dnia następującego po zawarciu umowy, nie wcześniej jednak niż od dnia następnego po zapłaceniu składki lub jej pierwszej raty.
Art. 814 § 1 Kodeksu cywilnego
Zasady są określone całkiem jasno. Wynika z nich, że z reguły odpowiedzialność ubezpieczyciela rozpoczyna się w następnym dniu po zawarciu umowy z klientem. Jest to jednak uzależnione od faktu, czy dany klient zapłaci składkę lub jej pierwszą, uzgodnioną z ubezpieczycielem ratę. Można to zrobić np. przez upoważnionego agenta lub online za pomocą kalkulatora OC AC na mubi.pl.
Procedury związane z zakupem ubezpieczenia OC online, w tym również terminy zapłaty składki, mogą się różnić w zależności od wybranej firmy. Sprawdź, co się stanie, jeśli klikniesz “kup” w kalkulatorze ubezpieczeń Mubi i jak wygląda zakup polisy w różnych towarzystwach.
Aby zostać objętym ochroną przez ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, wystarczy zatem zapłacić obliczoną przez ubezpieczyciela cenę bądź jej ratę i poczekać do następnego dnia, by wpłacona kwota zdążyła się zaksięgować na koncie towarzystwa. Czy ta zasada obowiązuje jednak zawsze? Spójrzmy do przepisów szczegółowych zawartych w Ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK.
Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń rozpoczyna się z chwilą zawarcia umowy i zapłacenia składki ubezpieczeniowej lub jej pierwszej raty, z zastrzeżeniem ust. 1a, 2 i 3.
Art. 39 ust. 1 Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych
O ile pierwsza część przepisu pokrywa się z wcześniejszą regulacją i nie budzi żadnych wątpliwości, o tyle nas ciekawią wspomniane w artykule wyjątki. Zgodnie z nimi, odpowiedzialność towarzystwa ubezpieczeniowego z tytułu OC może powstać również:
- w chwili zawarcia umowy – w przypadku automatycznego przedłużenia umowy ubezpieczenia OC,
- w chwili zawarcia umowy bez płacenia składki lub jej pierwszej raty – w przypadku, gdy umowa zakłada późniejszy termin płatności,
- w innym terminie określonym w umowie ubezpieczenia OC – w razie m.in. zawierania umowy OC krótkoterminowego (nie później niż z chwilą wprowadzenia pojazdu do ruchu) lub zawierania umowy OC przed zarejestrowaniem pojazdu (nie później niż z chwilą rejestracji lub wprowadzenia pojazdu do ruchu).
W pozostałych przypadkach ochrona wynikająca z ubezpieczenia OC rozpoczyna się po zawarciu umowy i opłaceniu składki. Nie ma możliwości zawarcia umowy OC z datą wsteczną, a dodatkowo trzeba też pamiętać, że wymagany termin wniesienia opłaty za ubezpieczenie może być różny w poszczególnych towarzystwach. Ponadto polisę można zawrzeć z wyprzedzeniem. Wówczas ochrona startuje w dniu wskazanym w umowie.
Nieopłacona składka OC a odpowiedzialność ubezpieczyciela
Jeżeli odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu OC rozpoczyna się w momencie zawarcia umowy i opłaty składki lub jej pierwszej raty, to w razie braku tej zapłaty, dany kierowca nie będzie oczywiście objęty ochroną ubezpieczeniową. Tak dzieje się jednak wyłącznie, gdy ochrona nie zaczęła jeszcze obowiązywać. Ubezpieczyciel nie ma bowiem prawa zerwać już zawartej umowy OC samochodu. Co nie oznacza bynajmniej, że nieuczciwy kierowca pozostanie bezkarny – chodzi tu wyłącznie o ochronę ewentualnych poszkodowanych w spowodowanym przez taką osobę wypadku.
Michał spowodował w ciągu roku dwie stłuczki. Nie przejmując się tym, ponieważ dzięki ubezpieczeniu OC uniknął konsekwencji finansowych, czekał spokojnie, aż jego polisa automatycznie się odnowi. Ku jego zdziwieniu, ubezpieczyciel wprawdzie odnowił polisę, ale zwiększył również składkę z uwagi na spowodowane w ostatnim czasie przez kierowcę szkody. Michał nie chciał płacić większej ceny za OC, dlatego postanowił zignorować wiadomości od ubezpieczyciela, wiedząc, że ten i tak nie może pozbawić go ochrony. W związku z tym zakład ubezpieczeń zaczął naliczać mu odsetki, a następnie przekazał sprawę firmie windykacyjnej.
Widać zatem, że konsekwencje braku zapłaty składki ubezpieczeniowej mogą być poważne, doprowadzając nawet do egzekucji komorniczej, a to i tak wciąż nie wszystko. Naprawdę trudna sytuacja czeka dopiero kierowcę, który nie mając opłaconego ubezpieczenia, spowoduje wypadek. Ubezpieczyciel pokryje wprawdzie wówczas koszty z OC sprawcy i wypłaci poszkodowanemu należną rekompensatę, ale potem może zwrócić się do winnego zdarzeniu z tzw. regresem ubezpieczeniowym, czyli zażądać zwrotu poniesionych wydatków.
Nieopłacona rata OC a odpowiedzialność ubezpieczyciela
Podobnie jak w przypadku braku zapłaty całości składki, tak samo i przy płatności ratalnej ubezpieczyciel nie ma prawa zerwać umowy OC w razie nieuregulowania jakiejś części płatności przez ubezpieczonego. Niewywiązujący się ze zobowiązań kierowca znów będzie jednak musiał liczyć się z konsekwencjami, czyli:
- naliczaniem odsetek,
- ponagleniami ze strony ubezpieczyciela,
- windykacją długu ze strony ubezpieczyciela lub zewnętrznej firmy,
- egzekucją komorniczą.
Ponadto, zarówno brak zapłaty całej składki, jak i nieopłacona rata ubezpieczenia OC mogą spowodować, że polisa nie zostanie automatycznie przedłużona na kolejny rok. To z kolei oznacza, że właściciel pojazdu będzie winny już nie tylko firmie ubezpieczeniowej, ale również Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu, jeżeli w porę nie kupi nowej polisy, przez co może otrzymać karę za brak OC.
Ekspert Mubi radzi:
Koniec odpowiedzialności ubezpieczyciela w OC
Wiesz już, że odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu OC, jeżeli już się rozpoczęła, nie może ustać, nawet w przypadku braku spłaty zobowiązań przez właściciela pojazdu. Nie znaczy to jednak, że firma ubezpieczeniowa jest już na zawsze skazana na takiego klienta. Co mówią na ten temat przepisy?
Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń, wynikająca z umowy ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, ustaje z chwilą rozwiązania umowy w przypadkach określonych w art. 33.
Art. 40 Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych
Punktem granicznym odpowiedzialności ubezpieczyciela jest więc rozwiązanie umowy ubezpieczenia OC. Kiedy do niego dochodzi? Ustawa wymienia m.in.:
- upłynięcie czasu, na jaki została zawarta umowa (np. w przypadku wypowiedzenia umowy w określonym terminie, zawarcia umowy OC krótkoterminowego lub zmiany właściciela ubezpieczonego pojazdu),
- wyrejestrowanie pojazdu,
- utratę pojazdu nieskutkującą zmianą jego właściciela,
- upłynięcie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia upadłości zakładu ubezpieczeń,
- zarejestrowanie pojazdu za granicą,
- odstąpienie od umowy ubezpieczenia zawartej na odległość.
W połowie 2021 roku doszło do ogłoszenia upadłości Gefionu, czyli firmy ubezpieczeniowej działającej również na polskim rynku. W tym momencie to towarzystwo nie oferuje już nowych polis.
W wymienionych wyżej sytuacjach kończy się odpowiedzialność ubezpieczyciela, a więc nie jest on już w żaden sposób zobowiązany do pokrycia szkód spowodowanych przez kierowcę. Co ciekawe, istnieją również okoliczności, w których odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu OC nie ustaje na stałe, ale jest wyłączona. Zgodnie z art. 38 ust. 1 Ustawy należą do nich:
- wyrządzenie szkody przez kierującego pojazdem jego właścicielowi, oraz przez właściciela pojazdu w innym należącym do niego pojeździe,
- wyrządzenie szkody w przewożonych za opłatą ładunkach,
- utrata gotówki, biżuterii, papierów wartościowych, itp.,
- zanieczyszczenie lub skażenie środowiska.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o początek i koniec odpowiedzialności ubezpieczyciela w OC
Nie, konieczna jest jeszcze zapłata składki ubezpieczeniowej lub jej pierwszej raty. W zależności od towarzystwa trzeba jej dokonać w tym samym dniu (jeżeli ubezpieczenie ma zacząć obowiązywać od dnia zakupu) lub najpóźniej na dzień przed startem ochrony. Niekiedy zapłaty można dokonać w innym terminie.
Nie, ponieważ zakres ochrony OC jest regulowany prawnie. Wyłączeń należy więc szukać w przepisach Ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, która przewiduje takie przypadki w art. 38. Ubezpieczyciel nie ma prawa zawrzeć w umowie OC innych wyłączeń, niż tam wymienione, ale w wielu przypadkach może domagać się regresu od ubezpieczonego.
Nie. Nawet brak zapłaty składki lub jej raty nie daje ubezpieczycielowi prawa do zerwania umowy i wciąż ponosi on odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez swojego klienta. Może on jednak naliczać mu odsetki i ściągnąć rosnący dług, ma także prawo do regresu oraz nieprzedłużania umowy ubezpieczenia OC na kolejny rok.
- Odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu OC zaczyna się po zawarciu umowy i zapłaceniu składki lub jej pierwszej raty.
- Ochrona z tytułu OC rozpoczyna się najczęściej w kolejnym dniu po zapłaceniu składki lub pierwszej raty.
- W określonych przypadkach odpowiedzialność ubezpieczyciela może rozpocząć się w innym terminie.
- Brak opłaty składki lub jej raty nie skutkuje zerwaniem umowy OC, ale powoduje naliczanie odsetek i powstanie zobowiązania wobec firmy ubezpieczeniowej.
- Odpowiedzialność ubezpieczyciela kończy się z chwilą rozwiązania umowy OC.
- W określonych sytuacjach odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu OC może być wyłączona.
Źródła:
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19640160093/U/D19640093Lj.pdf
- Ustawa z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20031241152/U/D20031152Lj.pdf
Dołącz do dyskusji